Rashtriya Kartavyam

 राष्ट्रिय कर्तव्यम् 
(तोटकम्)
सुखदा वरदा भय-ताप-हरी
     भव-भूति-विभूषित-सौख्यकरी ।
नव-संस्कृति-संस्कृत-संहति-दा
     भरतावनिरस्तु सदा प्रथिता ॥

नव-जागरण प्रथतां भुवने
     नव-दीप्ति-रुदेतु मनः सु सदा ।
नव-शक्ति-समुच्चय शोभित धी
     जनता जन-ताप हरी विलसेत् ॥

नहि मानवता नवता रहिता
     नहि दानवता नवता-सहिता ।
नवता प्रतिपद्य समे भुवने
     दनुजावलि-नाशनमस्तु कृतिः ॥

कृतिना कृतिरस्तु जनोद्धरणं
     जन-मानस-मान-समुद्धरणम् ।
नव-चेतनता तनुता नवता
     सकले विकलेऽपि जने प्रमुदे ॥

युवशक्तिरियं जन-शक्ति-युता
     जन-ताप-हृती लभता सुयशः ।
व्यपनोद्य तमस्तति-संसरणं
     निज-राष्ट्र-हिते रुचिमावहताम् ॥

नहि सा भुवने कठिनाऽपि कृति
     युव-शक्तिरियं न करोतु मुदा ।
जन-शिक्षणमार्थिकमुन्नयनं
     पतितार्त-दशोद्धरणं भरणम् ॥

युवकेषु विराजत एव विभा
     गुण-शक्ति-समुच्छ्रय-सङ्कलनम् ।
मृदुता दृढता विनयावनतिः
     गुण-सङ्ग्रहणेऽभिरुचिः सुकृतौ ॥

युवकाः निजकर्मणि सन्तु दृढाः
     पर-दुख निवारण-सक्त धियः ।
गुण गौरव शौर्य सुधा-सरसा
     सरसामवर्नि दधता कृतिभिः ॥

अबला नहि सन्त्यबला अधुना
     सबला प्रबला नय-वर्त्म-विदः ।
नव-जागरणे दधतेऽभिरुचिं
     नय-कर्मणि शर्मणि वर्मणि च ॥

प्रमदा प्रमुदा मुदमादधता
     नज-देश-समुद्धरणे निरता ।
विरता परदेश-परम्परया
     शुभ-शक्ति-समन्वित शौर्य-युता ॥

सुधियो ह्यवमत्य निज व्यसनं
     निजराष्ट्र-हिते सुकृते निरता ।
वर-वर्त्म-निबोधन-शक्त-धियो
     विलसन्तु भवे भव-ताप-हरा ॥

अयि शूरवरा प्रखरा प्रबला
     रिपु-संहति-नाशन-सक्त हृदः ।
समरे प्रखरे च विनाश्य रिपून्
     गुरु-गौरव-माप्नुत शौर्य-धनाः ॥

वणिजो निज-वित्त-चयं ददता
     पतितार्त हिताय सुखाय सदा ।
मलिना सरणिं परिहत्य निजां
     निज-देश-हिताय धनं दधताम् ॥

श्रमिणोऽपि श्रमे रुचिमादधत
     स्व-यशः प्रथयन्तु समे भुवने ।
श्रम एव समुन्नति सिद्धि-करं
     श्रम एव सुकीर्तिकरं सुखदम् ॥

श्रम एव हितं कुरुते भुवने
     श्रम एव समीहितमालभते ।
श्रम एव गुणोच्छ्रयमातनुते
     श्रम एव सुखौध-समृद्धि करः ॥

इदमाथिकमुन्नयनं प्रसरेद्
     नव-योजन-योजन-मवलितम् ।
दयनीय-दशा पतिता क्षुधिता
     मुदिता हृषिता स्युरिमे सुखिता ॥

निज-राष्ट्र-हितं सततं प्रबलं
     निज-जीवन-दान-मपीह शुभम् ।
निज-देश-हिते मरणं सुखदं
     निज-वित्त-समुच्चय-सन्यसनम् ॥

विलसेद् वसुधा, विकसेद् जनता,
     धन-धान्य-समुन्नतिरस्तु शुभा ।
नव-शक्ति-समुच्चय-शान्तधियो
     नर-वीर-वरा विलसन्तु सदा ॥

न विरोधकृता गतिरस्तु शुभा
     नहि देशहिताय विरोध-मतिः ।
समवेत्य समे निज-राष्ट्र-हिते
     दधता स्व-मनासि मनस्विवरा ॥

युव-शक्ति-चयो जनता हृदये
     नव शक्ति-चयो विलसेत् प्रसरेत् ।
वसुधाऽस्तु सुधालय-सौख्य-करी
     भरतावनिरस्तु मुदे प्रमुदे ॥


Proofread by Mandar Mali