सूतप्रोक्तं शिवविश्वाधिक्यप्रमाणं तथा शिवद्वेषप्रकारवर्णनम्
सूतः
शिवं विश्वाधिकं साम्बमनन्यसदृशं प्रभुम् ।
योऽन्यथा मनुते मोहात्स भवेत्पुल्कसाधमः ॥ ३७॥
शिवद्वेषोऽपि विविधः स मयात्र निरूप्यते ।
श्रोतव्यं सावधानेन शुद्धनिश्चलचेतसा ॥ ३८॥
विष्ण्वादिदेवतासाम्यं यो वदेदीश्वरे शिवे ।
स दुर्भगः शिवद्वेष्टा द्वेषस्तत्साम्यधीः शिवे ॥ ३९॥
शिवेन देवदेवेन सदृशो नास्ति सर्वथा ।
तस्माद्विश्वाधिकत्वेन शिवः सर्वश्रुतिश्रुतः ॥ ४०॥
यतः श्रुतौ शिवान्यस्य विष्णोराराधनं द्विजाः ।
विश्वाधिकत्वं नैवोक्तं स्तोत्रार्थमपि सर्वथा ॥ ४१॥
अतो विश्वाधिको रुद्रः कथं विष्णुसमो भवेत् ।
रुद्रो विश्वाधिकः श्रेष्ठो देवोत्तम इति श्रुतेः ॥ ४२॥
विप्रा विश्वाधिको रुद्रो यदि विष्णुसमस्तदा ।
श्रुतिर्विश्वाधिको रुद्रो ह्यन्येषां बाधिता भवेत् ॥ ४३॥
विष्णोर्विश्वाधिकः सोमो जनितेति श्रुतिर्यतः ।
ततो विष्णुर्न सोमेन जनकैन समो ध्रुवम् ॥ ४४॥
पवनादिभिरप्येनं न सोमः सोम उच्यते ।
सोमोऽयं पवनादीनां जनितेति श्रुतिर्यतः ॥ ४५॥
शिवं विश्वाधिकत्वेन श्रुतिश्रुतमनामयम् ।
यो विष्णुसाम्यतां ब्रूयात्स देवेभ्यो बहिष्कृतः ॥ ४६॥
विश्वाधिकः शिवो नेति यो वदेन्मोहतोऽपि वा ।
स नूनं कर्मचण्डालो रौरवाय प्रकल्पते ॥ ४७॥
विश्वाधिके महारुद्रे यो विष्णुसमतां वदेत् ।
स नूनं कर्मचण्डालो रौरवाय प्रकल्पते ॥ ४८॥
विश्वाधिकं महारुद्रं योऽन्यथा वर्णयेद्भ्रमात् ।
स नूनं कर्मचण्डालः कुम्भीपाकाय कल्पते ॥ ४९॥
चक्राङ्कग्रावसाम्येन शिवलिङ्गस्य पूजनम् ।
शिवद्वेषः सुतद्वेषः सर्वथा निरयप्रदः ॥ ५०॥
शिवलिङ्गं शिवाकारं चक्राङ्कप्रस्तरैः सह ।
तं निवेश्य महापापैः संयुतो भवति ध्रुवम् ॥ ५१॥
अत्युत्तमस्थानसंस्थं शिवलिङ्गं शिवात्मकम् ।
पूजनीयं प्रयत्नेन त्यक्त्वान्याराधनं द्विजाः ॥ ५२॥
पतिव्रता यथा भक्तया पतिमात्रपरायणा ।
तथा द्विजैः शिवो ध्येयः शिवः पूज्यो न संशयः ॥ ५३॥
महेश्वरातिरिक्तं यो भ्रमेणाराधयेदपि ।
स चण्डाल इति ज्ञेयः सत्यं सत्यं न संशयः ॥ ५४॥
विभूतिधारणं त्यक्त्वा यः शिवं पूजयिष्यते ।
स दुर्भगः शिवद्वेष्टा स द्वेषो नरकप्रदः ॥ ५५॥
सर्वकर्मबहिर्भूतो भस्मधारणवर्जितः ।
भस्मना रहितं कर्म वृथा भवति सर्वथा ॥ ५६॥
विभूतिधारणं त्यक्त्वा कुर्वन्हेमतुलामपि ।
तत्फलं न समाप्नोति पतितोऽपि भविष्यति ॥ ५७॥
सन्ध्याशिवार्चनादीनि कर्माण्येतानि वस्तुतः ।
वैदिकानि ततस्तेषु कर्तव्यं भस्मधारणम् ॥ ५८॥
यथोपवीतरहितैः सन्ध्या न क्रियते द्विजैः ॥
तथा सन्ध्या (पूजा) न कर्तव्या विभूतिरहितैरपि ॥ ५९॥
गतोपवीतैः सन्ध्यायां कार्यः प्रतिनिधिः क्वचित् ।
विभूतिधारणेऽप्य(त्व)न्यो नास्ति प्रतिनिधिध्रुवम् ॥ ६०॥
विभूतिधारणाभावे सन्ध्यात्यागोऽपि वस्तुतः ।
द्विजो न प्रच्यवत्येव नाधिकारी यतस्तदा ॥ ६१॥
विभूतिधारणाभावे यदि सन्ध्यां करोति सः ।
प्रत्यवैत्येव येनासौ नाधिकारी तदा द्विजः ॥ ६२॥
यथाऽधीतांस्त्यजन् वेदान्प्रत्यवैति द्विजोत्तमः ।
प्रत्यवैति न सन्देहः सन्ध्याकृद्भस्मवर्जितः ॥ ६३॥
सन्ध्यायां नाधिकारोऽस्ति मूर्छितानां यथा तथा ।
विभूतिरहितानां च सन्ध्यायां नाधिकारिता ॥ ६४॥
सम्पादनीयं यत्नेन श्रौतभस्म सदा द्विजैः ।
स्मार्तं वा तदभावे तु लौकिकं वा समाहितैः ॥ ६५॥
यादृशं तादृशं वास्तु पवित्रं भस्म सम्मतम् ।
धारणीयं प्रयत्नेन द्विजैः सन्ध्यादिकर्मसु ॥ ६६॥
न संविशन्ति पापानि भस्मलिप्तं नरं सदा ।
कर्तव्यमतियत्नेन ब्राह्मणैर्भस्मधारणम् ॥ ६७॥
यत्कृतं भस्मलिप्तेन श्रीमहादेवपूजनम् ।
तत्सर्वाभीदं तस्मात्कर्तव्यं भस्मधारणम् ॥ ६८॥
शिवस्यार्धनमस्कारः शिवद्वेष इति श्रुतः ।
स पुण्यनाशकस्तस्मात्तत्कर्ता पापकृद्भवेत् ॥ ६९॥
साष्टाङ्गं दण्डवद्भूमौ प्रणामो भक्तिपूर्वकम् ।
निरन्तरं द्विजैः कार्यः शाम्भवेभ्यस्तथैव हि ॥ ७०॥
शिवस्यार्धेनमस्कारो महादोषावहो भुवि ।
स पुण्यनाशकस्तस्मात्तत्कर्ता पापकृद्भवेत् ॥ ७१॥
साष्टाङ्गं दण्डवद्भूमौ प्रणामो भक्तिपूर्वकः ।
कर्तव्यः श्रीमहेशाय देवाधीशाय सर्वदा ॥ ७२॥
महेश्वरजनद्वेषः शिवद्वेष इति श्रुतः ।
स पुण्यनाशकस्तस्मात्तत्कर्ता पापकृद्भवेत् ॥ ७३॥
स द्वेषः पापफलदः पापकर्मप्रवर्धकः ।
शिवभक्ताः पूजनीया स्वशक्त्या साधुसम्मताः ॥ ७४॥
हेमरौप्यान्नवस्त्राद्यैः प्रीणनीयाः प्रयत्नतः ।
शाम्भवान्मधुरालापैः प्रणामाद्यैश्च सन्ततम् ॥ ७५॥
यः प्रणीयेत्स गौरीशं प्रीणयत्येव वस्तुतः ।
या कृता शाम्भवे पूजा सा शम्भोरेव वस्तुतः ॥ ७६॥
साक्षादभ्यर्चितः शम्भुः शाम्भवस्यैव पूजया ।
यतः शम्भोः प्रियतमाः शाम्भवा भस्मभूषणाः ॥ ७७॥
ततः कर्तव्यमनिशं शाम्भवाभ्यर्चनं मुदा ।
सदाशिवकथाभिन्नकथाश्रवणवाचने ॥ ७८॥
शिवद्वेषो दुरन्तोऽसावघोरनरकप्रदः ।
श्रोतव्याः सर्वदाऽनेन सदाशिवकथाः शुभाः ॥ ७९॥
ततस्ता मोक्षदाः श्रौताः सर्वपातकनाशकाः ।
कीर्तनीयो महादेवो जिह्वया पुण्यपूतया ॥ ८०॥
महेशकीर्तनं यस्मान्महापातकनाशकम् ।
भुक्तिमुक्तिप्रदं पुण्यं शिवश्रवणकीर्तनम् ॥ ८१॥
ततस्तैर्यत्नतः कार्यं ब्राह्मणाद्यैर्मुमुक्षुभिः ।
शिवेतरसुरध्यानं शिवद्वेष इति श्रुतिः ॥ ८२॥
स द्वेषः सर्वपुण्यान्नि विनाशयति सर्वथा ।
एतत्प्रभृतयो द्वेषा बहवः पापहेतवः ॥ ८३॥
तस्मादेतादृशैः पापैः पच्यन्ते नरके जनाः ।
तस्मादेतादृशैर्दोषैविमुक्ता ये भवादृशाः ॥ ८४॥
॥ इति शिवरहस्यान्तर्गते सूतप्रोक्तं शिवविश्वाधिक्यप्रमाणं तथा शिवद्वेषप्रकारवर्णनं सम्पूर्णम् ॥
- ॥ श्रीशिवरहस्यम् उग्राख्यः सप्तमांशः । अध्यायः १३ । ३७-८४॥
- .. shrIshivarahasyam ugrAkhyaH saptamAMshaH . adhyAyaH 13 . 37-84 ..
Notes:
Sūta सूत elucidates the Supremacy of Śiva शिव and enumerates the types of Śivadveṣa शिवद्वेष.
Encoded and proofread by Ruma Dewan