%@@1 % File name : aaryaa-giitaa.itx %-------------------------------------------- % Text title : Arya-vritta Gita % Author : Moropant % Translation by : - % Language : Marathi % Subject : hinduism/religion % Description/comments : Bhagavad Gita in Marathi ['AryA' meter] % Transliterated by : Sunder Hattangadi sunderh at hotmail.com % Proofread by : Sunder Hattangadi sunderh at hotmail.com % Latest update : June 18, 2202 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % Special Instructions: % i1h.hdr,ijag.inc,itrans.sty,multicol.sty,iarticle.sty % Transliteration scheme: ITRANS 5.2 % Site access : % http://sanskrit.gde.to % http://sanskritdocuments.org/ %----------------------------------------------------- % The text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % @@2 % % Please ignore the following commands upto #indian and others with % \ mark, % which are needed for devanaagarii output and formatting. %-------------------------------------------------------- \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} %\documentclass[11pt]{article} %\usepackage{multicol} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. BhagavadGita - Moropant- Arya-Vritta ..}## \itxtitle{.. shrImadbhagavadgItA ..}##\endtitles ## moropa.ntI AryA\-vR^itta shrImadbhagavadgIte, varNAve.n Adare.n tulA namunI . sarvopaniShatsAre mAte, tuja pAhatI tulA na munI .. dharmakShetrI.n kuruchyA kShetrI.n miLunI karAvayA samara . mAjhe aNi pA.nDUche karitI te.n sA.nga sa.njayA kumara .. 1\-1.. tevhA.n pA.nDusutA.nchI pAhuna savyUha sainyarachanA te . vegI.n droNAjavaLI ye_uni bole nR^ipALa vachanAte.n .. 1\-2.. he AchAryA svAmI pA.nDavasenA pahAvayA j~nAne.n . dhR^iShTadyumne.n vyUhA rachile.n shiShye.n tujhyAcha suj~nAne.n .. 1\-3.. bhImArjunasama yethe.n disatI dhanvI samagra shUra rathI . sAtyaki virATa ANika drupadAdika he mahArathAtirathI .. 1\-4.. to dhR^iShTaketu Ahe kAshIshvara ANi chekitAna ase . disatI vIra pahA he purujitsaha shaibyakuntibhoja ase .. 1\-5.. ativIrya uttamaujA vikramashAlI tasA yudhAmanyU . sarvahI mahArathI te pA.nchALIche kumAra abhimanyU .. 1\-6.. aikAve.n dvijavaryA nAyaka mAjhyA vishiShTa sainyAte.n . sa.nj~nArthacha mI vadato.n jANAve.n lokamAnya mAnyAte.n .. 1\-7.. eka tumhI aNi bhIShma prauDha kR^ipAchArya ANi hA karNa . to saumadatti ANika ashvatthAmA guNAkara vikarNa .. 1\-8.. ANika shastrAstrI.n he bahUta je shUra nipuNa samarA yA . mAjhyA arthAsAThI.n dharunI Alehi mAnasa marAyA .. 1\-9.. disatI apUrNa amuchI bhIShme.n rakShoni bhIma senA hI . pUrNa dise pArthAchI anusaratA.n jANa bhImasenAhI .. 1\-10.. apulyA apulyA sthAnI.n tiShThati yuddhI.n dharoni dR^iDha lakShA . avaghe miLoni ekA bhIShmAlAgI.n japoni sa.nrakShA .. 1\-11.. aikuniyA.n nR^ipavachanA tyAsi karAyA ta_I.n pramodAte.n . garjoni si.nhanAde.n kari to kuruvR^iddha sha.nkhanAdAte.n .. 1\-12.. maga sha.nkhAsaha bherIpaNavAnakagomukhAdi rava dATe . jeNe.n shabde.nkarunI pR^ithvI AkAsha sarva ko.ndATe .. 1\-13.. baisuni te shreShTha rathI.n sa.nyukta shvetavarNa haya jyAshI . mAdhava ANika pA.nDava vAjavitI techi divya jalajAshI .. 1\-14.. bIbhatsu devadattA vAjavi to kR^iShNa pA.nchajanyAsI . vAjavile.n pau.nDrAsI bhIme.n jo nitya siddha yuddhAsI .. 1\-15.. rAjA ana.ntavijayA vAjavunI jo karI mahAghoShA . sahadeva nakuLa taisA vAjavi maNipuShpakAbhidha sughoShA .. 1\-16.. kAshye.n shikha.nDine.nhI tyA kelA pR^iShadarAjashUrAne.n . sAtyakivIre.n ANika dhR^iShTadyumne.n virATavIrAne.n .. 1\-17.. drupade.n abhimanyUne.n pR^ithak pR^ithak draupadIya tanujA.nnI.n . vAjavunI sha.nkhA.nte.n bharilI.n dAhI diga.ntare.n jyA.nnI.n .. 1\-18.. tyA dhArtrarAShTrachittI.n lAguna to ghoSha tIvra dhAkAshI.n . jhAlA tuMbaLa dhvani hA bharilA pR^ithvI.nta ANi AkAshI.n .. 1\-19.. vIra ubhe avaghehI karAvayAlAgi.n shastrasaMpAte.n . pAhuni arjuna tevhA.n hAtI.n ghevona sajja chApAte.n .. 1\-20.. bole shrIkR^iShNAsI arjuna tevhA.n karAvayA AjI . dohI.n senemadhye.n ne mAjhA rathahi achyutA AjI .. 1\-21.. jo.nvari avaghA dR^iShTI.n yuddhotsuka hA ubhA ripugrAma . pAhina vichArunIyA.n karu.n mI kavaNA jhaTona sa.ngrAma .. 1\-22.. pAhina avaghe yethe.n Ale yuddhAsi vIra lavalAhe.n . durmati suyodhanAchyA yuddhI.n je ichChitI priyAlA he .. 1\-23.. aikuni aishA vachanA yuddhI.n je bolilA guDAkesha . dohI.n senemadhye.n sthApI ne_Una ratha hR^iShIkesha .. 1\-24.. bhIShmadroNA.nsa.nnidha sarva nR^ipA.nchyA samIpa vishvagurU . bole aise.n pArthA Aji miLAle pahAcha sarva kurU .. 1\-25.. pAhe arjuna tethe.n mAtula AchArya putrapautrA.nte.n . tyA pitR^ipitAmahA.nte.n bandhU.nte.n ANi iShTamitrA.nte.n .. 1\-26.. shvashurA.nte.n suhR^idA.nte.n tevhA.n donhIhi sainyasi.ndhU.nte.n . ku.ntIchA to na.ndana pAhuniyA.n siddha sarva ba.ndhU.nte.n .. 1\-27.. mAnuni viShAda chittI.n bole hovoniyA.n kR^ipAvyApta . kR^iShNA pAhuni tyA.nte.n je yuddhodyukta sarvahI Apta .. 1\-28.. gAtre.n khinna samaste.n mukha shuShkahi ANi sarva tanu kaMpA . pAve.n romA.nchita tanu upajali chittA.nta tIvra anukaMpA .. 1\-29.. hastApAsuni gaLate.n gA.nDiva AlA tanUshi hi.nvajALa . baisAyA shakti nase bhramavI chittAsa mohaja.njALa .. 1\-30.. yuddhI.n viparItAsacha pAhatase.n keshavA nimittAte.n . vadhunI svajanA na dise mAte.n kalyANa rAjyamattAte.n .. 1\-31.. ichChInA mI kR^iShNA govindA rAjya bhogavijayA.nshI . na lage svajanavadhe.n maja jIvita ANi rAjyabhoga vijayAshI .. 1\-32.. joDAve.n jyA.nsAThI.n rAjyasukhA bhoga techi he nidhanA . Ale siddha marAyA tyAguniyA.n prANa geha mitra dhanA .. 1\-33.. AchAryA ANi mAtula pautra pitAmahahi putrahI pitara . shAlaka ANi shvashurahi saMba.ndhI iShTamitra ANi itara .. 1\-34.. mArota malA avaghe pari mI yA.nlAgi.n mArinA devA . tribhuvanarAjyAstavahI pR^ithvIchA tetha kAyasA kevA .. 1\-35.. yA dhArtarAShTraghAte.n ho_ila kaisA janArdanA toSha . asatA.nhi AtatAyI vadhitA.n yA.nte.n ghaDela maja doSha .. 1\-36.. yAstava na vadhAve myA.n nija ba.ndhU dhArtarAShTra he Apta . nijajanaghAte.n kaise.n ho_ila sukha mAdhavA malA prApta .. 1\-37.. jari he.n lobhAveshe.n pAhInA to svakIyajanaghAte.n . mitradrohAghAte.n taise.n dustara kulakShayAghAte.n .. 1\-38.. pari myA.n devA kaise.n pApApAsoniyA.n na paratAve.n . svakulakShayadoShe.n je.n kaise.n myA.n satpathI.n na vartAve.n .. 1\-39.. buDatI kulakShayAne.n kuLi.nche prAchIna dharma he sAre . dharmAchyA nAshAne.n na shire va.nshI.n adharma kaisA re .. 1\-40.. shirunI adharma kR^iShNA va.nshI.nchyA dUShitA striyA karito . vanitA dUShita hotA.n hoto utpanna varNasa.nkara to .. 1\-41.. hoto kulaghna puruShA narakaprada shIghra va.nshasa.nkara kI.n . maga pi.nDodakalope.n paDatI pitR^igaNa samastahI narakI.n .. 1\-42.. yAvari va.nshaghnA.nchI sa.nkararItI achATa duShkarma . hotA.n techi karItI muLi.nche utsanna jAtikuLadharma .. 1\-43.. jyA manujAchyA va.nshI.n yA_upari uchChinna dharma te asatI . aikiyale.n aise.n kI.n tyAlA narakAmadhe.n sadA vasatI .. 1\-44.. Ashcharya he.nchi AtA.n AmhI karaNAra pApasi.ndhUte.n . rAjyasukhAche lobhe.n mArAyA siddha sarva ba.ndhU.nte.n .. 1\-45.. mI pratikAra karAyA yA.nvari na dharIna shastra hA nema . he dhArtarAShTra mAte.n vadhitA.n shastre.n dise mahA kShema .. 1\-46.. boluni aise.n yuddhI.n TAkuni tatkALa pArtha sharachApa . baise ugalA svarathI.n pAvuni chittA.nta shokasa.ntApa .. 1\-47.. \medskip\hrule\medskip sa.njaya mhaNe kirITI sAshru sakhedahi bahU kR^ipAva.nta . hotA.n madhusUdana to bole vachane.n tayAsi bhagava.nta .. 2\-1.. aishA viShamAvasarI.n Aryapatha svarga kIrti loTUna . pArthA nIchAshrita he.n Ale.n kashmala tulAcha koThUna .. 2\-2.. uchita klIbatva navhe nijashauryAchI nako karU.n tUTa . kShudra manodaurbalyA tyajunI pArthA para.ntapA UTha .. 2\-3.. pArtha mhaNe myA.n jyA.nchyA sannidha va.ndoni hasta joDAve . tyA bhIShma droNAvari kaise bANa pracha.nDa soDAve .. 2\-4.. sumahAnubhAva gurusI na vadhuni udarArtha bhaikShya mAgAve.n . na svArthakAma guruchyA hanane.n rudhirAkta rAjya bhogAve.n .. 2\-5.. jaya kI.n apajaya baravA jhAlA AmhA.nsi hAchi sa.ndeha . te dhArtarAShTra Thele tyAgAvA tyA.nchiyA vadhe.n deha .. 2\-6.. kArpaNyadoShahata mI sharaNAgata shiShya dharmasaMmUDha . pusato.n shreya sunishchita shikShAve.n maja asela je.n gUDha .. 2\-7.. na dise shoka harIte.n shoShe jo i.ndriye.n mahA prAjya . jarihI pada i.ndrAche.n miLela asapatnabhUmiche.n rAjya .. 2\-8 .. yApari vadatA.n vadatA.n varile.n maune.n tadA guDAkeshA . na karI.n govi.ndA mI yuddha ase.n bolunI hR^iShIkeshA .. 2\-9.. donhI senemadhye.n yApari saviShAda dekhunI pArtha . bole hAsya karUnI madhusUdanajI pragalbharUpArtha .. 2\-10.. karunI ashochya viShayI.n shokAte.n vadasi suj~navAdAte.n . agatAsugatAsU.nte.n karitI pa.nDita kadA na khedAte.n .. 2\-11.. mI ANi tU.nhi pArthA sarvahi he bhUmipALa senA hI . navhato.n mAge.n AmhI.n taisechi puDhe.n naso ase.n nAhI.n .. 2\-12.. kaumAra yauvana jarA yetI jAtI pR^ithAsutA vIrA . taise.n dehA.ntarahI na karI chittA.nta moha tyA dhIrA .. 2\-13.. sukhaduHkhashIta_UShNaprada mAtrAsparsha bhAratA pAhI.n . sAhI.n j~nAnabaLAne.n he.n sarva anitya AgamApAyI .. 2\-14.. yA viShayI.nchI pIDA nohe aisI ase jayA yuktI . to sama duHkhasukhI.nhI dhIrahi to pAvato mahAmuktI .. 2\-15.. laTikyA satyatva nase nAhI.n mithyatva te.nvi satyAlA . hA nirNaya dohI.nchA Ahe bA vidita tattvavettyA.nlA .. 2\-16.. vyApI sarva jagAte.n pArthA tU.n jANa te.nchi avinAshI . vadato.n he.nchi tulA mI koNa ashA avyayA tayA nAshI .. 2\-17.. avinAshI jIvAchyA hoya tanUlAgi.n bhAratA maraNa . yAstva ku.ntItanayA tU.n kari pArthA svadharmakAma raNa .. 2\-18.. AtmA vadhI mhaNe jo ANi vade jo vadhonihI to ghe . na vadhI na mare AtmA karitI adhyAsa mUrkha te doghe .. 2\-19.. AtmA na hoya na mare na kadhI.n hovoni mAgutA hoto . shAshvata purANa aja jo na mare maratA.n sharIra Ahe to .. 2\-20.. aja avyaya avinAshI AtmA aise.n manA.ntachi vichArI . maga to puruSha kasAre pArthA koNAsi mAravI mArI .. 2\-21.. jaisA nara kau.nteyA nUtana gheto tyajoni jIrNapaTa . taisA deha navA ghe dehIhI TAkunI junA nipaTa .. 2\-22.. shastre.n Chinna navhe hA AtmA taisAcha pAvake.n na jaLe . na karI shuShkahi vAyU karavenA ArdrahI tayAsa jaLe.n .. 2\-23.. achChedya adAhya puruSha kiti tuja ughaDoni sA.nga bA varaNU.n . akledya ashoShya tasA nityAchaLa Adya sarva AvaraNU .. 2\-24.. avyaktAchintya puruSha avikArI vadati jANa sushloka . jANuni yAstava aise.n na karI.n pArthA kadApi tU.n shoka .. 2\-25.. nitya mare janme to jIva ase.n mAnisI jarI thoka . he vijaya mahAbAho na karI.n chittI.n tathApi tU.n shoka .. 2\-26.. jhAlA nishchita marato nishchita melAhi janmato loka . na TaLe.n he.n koNAsI yAstava na karI.n kadApi tU.n shoka .. 2\-27.. mAyepAsuni suTatI bhUte.n tImAji mAgutI.n daDatI . madhye.n ugIcha disatI yAsAThI.n suj~na koNate raDatI .. 2\-28.. AshcharyApari koNI aikuni neNe tasAchi bA pAhe . koNI aikuni neNe AtmyAshI jANatI na bApA he .. 2\-29.. dehI.n sakaLA.nchyAhI pArthA dehI avadhya he.n ghoka . yAstava bhUtA.nviShayI.n na karI.n sakhayA manA.nta tU.n shoka .. 2\-30.. nijadharmAvari dR^iShTI de_uni pArthA bhi_U.n nako yuddhA . yuddhAviNa to.n kShatriya na pave kalyANa he dharI.n shraddhA .. 2\-31.. AyAsAviNa miLatA.n svargAche.n dvAra yuddha he.n ughaDe.n . mAnAve.n saukhya manI.n pArthA kShatriyajane.n mahA sughaDe.n .. 2\-32.. AtA.n svadharma apulA yA sa.ngrAmA na Aji AdaritA.n . dharmAchyA nAshAte.n kIrtIchyA karuni pAvashI duritA.n .. 2\-33.. shAshvata pArthA tUjhI.n bhUte.n hI.n varNitIla apakIrti . saMbhAvitAsi apayasha maraNAdhika jAcha detase a.ntI.n .. 2\-34.. pArthA mahArathI he mhaNatila tujalA raNAsi hA bhyAlA . jyA.nsI mAnya sadA tU.n bhAsela laghutva yA.nchi sabhyA.nlA .. 2\-35.. bolU.n nayechi je.n te.n pArthA tuja bolatIla ripu duShTa . ni.nditi tava sAmarthyA yAhuni ANIka koNate kaShTa .. 2\-36.. marasila tari svarga miLe ji.nkishi tari bhogishIla he dharaNI . yAstava UTha sakhyA tU.n ho dR^iDhanishchaya dharUni siddha raNI.n .. 2\-37.. karuni samAna jayAjaya lAbhAlAbhAsa saukhyasa.ntApA . maga kari yoga raNAchA yeNe.n pArthA na pAvasI pApA .. 2\-38.. kathilI sA.nkhyAviShayI.n yApari mI sA.ngato.n matI parisa . jI karmabaddha na karI koNa dujI shreShTha yukti yAparisa .. 2\-39.. jethe.n anukramAchA na nAshahI pratyavAyahI kA.nhI.n . svalpahi dharma pahA hA rAkhI vAruni bhayA anekA.nhI.n .. 2\-40.. vyavasAyAtmika buddhI dhari pArthA eka tU.n avichChinna . avyavasAyI je nara tyA.nchyA buddhI ana.ntahI bhinna .. 2\-41.. aj~nAnI je mAnava puShpitavANIcha he tayA.n mAnya . je vedavAdarata te mhaNatI nAhI.ncha yAvinA anya .. 2\-42.. jI janmakarmaphaladA karme.n bahulA sakAma mAnava to . bhogaishvarya gatI je svargArthI bahu tilAcha mAnavato .. 2\-43.. puShpitavANisa bhulale bhogaishvaryaprasaktateviShayI.n . vyavasAyAtmika buddhI tyAlA nohe samAdhichyA viShayI .. 2\-44.. sattvastha dva.ndvarahita nirguNa ho triguNaviShaya hA veda . jitachittA kau.nteyA yogakShemI.n na vAhije kheda .. 2\-45.. kUpAdi udakapAnI.n jI.n kArye.n tI.n mahARhadI.n ghaDatI . taishI.n vedoktaphaLe.n brahmaj~nAnyAsi sarva sAMpaDatI .. 2\-46.. karmI.n adhikAra aso na kadhI.n tyAchyA phaLI.n aso pArthA . na phaLAsI kAraNa ho na tyAgAve.ncha karmarUpArthA .. 2\-47.. yogastha ho_uni karI.n karmA soDuni dhana.njayA sumatA . siddhi asiddhI sama tyA mAnI.n tU.n jANa yoga to samatA .. 2\-48.. jANuni subuddhi yogahuni pArthA karmayoga to avara . jA buddhIsa sharaNa bA kR^ipaNaphaLechChesa tU.n kadA na vara .. 2\-49.. jo buddhiyukta nara to TAkI duShkR^ita sukR^ita upashalya . yAstava yogAsi karI.n yogachi to jANa karmakaushalya .. 2\-50.. je buddhiyukta nara te TAkuni karmA phalAnusa.ndhAne.n . pAvati anAmayapadA ho_uniyA.n mukta janmaba.ndhAne.n .. 51.. jevhA.n buddhi tujhI he pArthA utarela mohamaya kalilA . shrotavyashruta tevhA.n TAkila pAvoni bhaktichI kalilA .. 52.. shrutivipratipannA tava buddhi samAdhImadhI.ncha sA_achaLa . jevhA.n sthira ho_Ila bA tevhA.n yogAsi pAvasI achaLa .. 2\-53.. chittaikAgryaratAchI sthitadhIchI keshavA kavaNa bhAShA . sthitadhI kasA ase to bole chAlehi sA.nga nirdoShA .. 2\-54.. TAkI jevhA.n pArthA chittApAsUni sarva kAmAsI . sa.ntuShTAtmA tevhA.n dharI sthitapraj~na yogya nAmAsI .. 2\-55.. duHkhI.n udvigna navhe nispR^ihahi sukhI.n asA disela tadhI.n . pArthA krodhAdirahita jANAvA sAdhu.nnI.n jagI.n sthitadhI .. 2\-56.. pAvuni shubhAshubhA.nsahi harShadveShormichI nadI utare . koThe.n sneha nase jyA tyAchI praj~nA sadA pratiShThita re .. 2\-57.. viShayA.ntuna AkarShI i.ndriyagaNa jevi.n avayavA.n kUrma . tochi pratiShThitamatI yogAche.n jANato mahA varma .. 2\-58.. to.n to.n vADhe goDI jo.n jo.n TAkIcha viShaya AhAra . jevhA.n brahma kaLe bA goDIchA ta.ncha hoya sa.nhAra .. 2\-59.. jarihi sAdhaka moThA j~nAnI puruSha prayatnahI karito . tarihi mathuni haTAne.n i.ndriyagaNa tyAchiyA manA harito .. 2\-60.. yukta asAve.n matpara jyA sarve.ndriyagaNAsi sa.nyamunI . i.ndriyagaNa vasha tyAlA pratiShThitapraj~na jANa tochi muni .. 2\-61.. viShayadhyAne.n puruShA hoto viShayI.n dhana.njayA sa.nga . sa.ngApAsuni kAma krodha tayAchA uThechi anusa.nga .. 2\-62.. krodhApAsuni mohahi mohApAsuni uThe smR^itibhrama to . smR^itinAshe.n mati nAshe praj~nAnAshe.n bhavabhramI.n shramato .. 2\-63.. svAdhIna_i.ndriya jarI viShayA.n bhogAvayAsi udyogI . rAgadveShAviNa maja ji.nkuni pAve prasAda madyogI .. 2\-64.. hotA.n prasAda chittI.n nirasI duHkhA samULahI suj~na . chitta prasanna jyAche.n jANAvA to pratiShThitapraj~na .. 2\-65.. buddhi ayuktAsa nase dhyAnahi pArthA nase ayuktAlA . dhyAnAviNa shA.nti nase ho_ila sukha koThunI ashA.ntAlA .. 2\-66.. dhA.nvati viShayI.n karaNe.n jyA.nche.n ghe dhA.nva chitta tyAmAghe.n . hArI maga mana tyAche.n jaisI ne nAva aMbuchyA voghe.n .. 2\-67.. yAstava jyANe.n damilI.n viShayApAsoni i.ndriye.n sakaLe.n . tyAchI pratiShThita matI yogAchI yukti sarva jyAsa kaLe .. 2\-68.. sakaLA.n bhUtA.nchI je nishA tayemAji sa.nyamI jAgA . jAgati bhUte.n jI.nta draShTR^imunIchI nishA pahA jAgA .. 2\-69.. jalapUrNA si.ndhumadhI.n na shirAyAlA jalaugha to mukato . kAmaugha tevi.n jyAmadhi.n pAve to shA.ntilA na kAmuka to .. 2\-70.. TAkuni sarvahi kAmA nispR^iha ho_uni janA.nta jo jogI . nirmama niraha.nkArI pAve to shA.nti sAdhanAjogI .. 2\-71.. dhari jo hI brAhmI sthiti moha na tyA na miti tyAsi nirvANa . a.ntI.nhI dhari jo hI pAvela brahma tochi nirvANa .. 2\-72.. \medskip\hrule\medskip he keshvA tulAhI karmAhuni buddhi bhAsatI thora . tari kA.n janArdanA maja karavIshI karma he.n mahAghora .. 3\-1.. sa.ndigdha bolasI kA.n buddhisa jo ThakaviNAra tyAvANI . pAve.n mI shreya asI nishchita maja sA.nga eka tU.n vANI .. 3\-2.. lokI.n dvividhA niShThA sA.ngitalI nishchitArtha mI.n vadunI . karmI je tyA.n karma j~nAnyA.nsI j~nAnayoga he donI .. 3\-3.. naiShkarmya to na pAve karmAchA jo karI anAraMbha . kevaLa sa.nnyAsAne puruShAsa na muktichA samAraMbha .. 3\-4.. karmAviNa koNIhI kShaNabhari pArthA na rAhatA avasha . karito karma sadAhI prakR^itiguNAlAgi.n ho_unI vashya .. 3\-5.. karme.ndriyA.nsi damuni viShaya smarato manAmadhe.n gUDha . mhaNatI tyAte.n j~nAnI mithyAchArI sadA mahAmUDha .. 3\-6.. tochi vishiShTahi pArthA a.ntaHkaraNe damonia karaNe.n . karme.ndriye.nchi jyAlA tyAguni Asakti karma te.n karaNe.n .. 3\-7.. karma bare.n na akarma svIkArI.n karma avashamAtrAhI . karma tyajitA.n pArthA na chale kShaNabhara sharIrayAtrA hI .. 3\-8.. yaj~nArthAviNa karitA.n kau.nteyA karma te.n janA bAdhI . niHsa.nga karma harichyA prItyartha karAvayA aso bA dhI .. 3\-9.. yaj~nAsaha jana nirmuni bole vidhi tyA.nsa he.n ase spaShTa . yaj~ne.n prasavA tumhI.n tumachA puravIla kAma hA iShTa .. 3\-10.. yaj~ne.n devAsi tumhI deva tumhA.nlA paraspare.n bhAvA . anyonyabhAvanene.n pAvAla shreya dharuniyA.n bhAvA .. 3\-11.. yaj~nI.n bhAvita sura te deti tumhA.n iShTa bhoga te thora . devI.n je.n didhale.n te.n tyA.nsi na detA.nchi khAya to chora .. 3\-12.. nirdoSha sarvathA te seviti je nitya yaj~na_avashiShTa . bhakShiti kevaLa agha te yaj~nAviNa bhakShitI atI miShTa .. 3\-13.. annApAsuni bhUte.n parjanyApAsunIcha te.n anna . kratupAsuni parjanya kratu to karmAhunI nase bhinna .. 3\-14.. karma brahmaja te.nhI akSharabhava jANijeta samayaj~nI.n . sarvagata brahmahi je.n pratiShThita ase sadaiva te.n yaj~nI.n .. 3\-15.. evaM paraMparAgata jo koNI hA na chAlavI bodha . i.ndriyanirata aghAyU tyAche.n AyuShya sarvathA mogha .. 3\-16.. Atmarata AtmatR^ipta kShatriyavaryA jagAmadhI.n Arya . jo AtmatuShTa pArthA nAhI.n tyAlAgi.n koNate.n kArya .. 3\-17.. kArye.n arthe.n kArye.n anartha jo yA tyajIcha ubhayA.nsa . sarvAMbhUtI.n pArthA nAhI.n artha vyapAshraye.n tyAsa .. 3\-18.. yAstava sakta na hotA.n avashya je.n karma tyAvinA na rahA . sakta na hotA.n karmA karitA.n brahmAsa pAvato nara hA .. 3\-19.. janakAdikahI karme.n jhAle te siddha pAvale sharma . janasa.ngrahAkaDehI pAhuni pArtha karI.n sadA karma .. 3\-20.. chAlati jana tyA mArge.n ghAliti to shreShTha pA.nDavA dhArA . te je.n pramANa karitI vartati jana tyA varoni AdhArA .. 3\-21.. tribhuvani.n kartavyAchI mAjhyA kA.nhI.n manI.n nase UrmI . aprApta pAvayAchI nasatA.nhI vartato.ncha mI karmI.n .. 3\-22.. jari ho_Uni nirAlasa karmAchyA mI na chAlato.n vATe . tari sakaLahi jana mAjhyA mArge.n yetI malA ase.n vATe .. 3\-23.. jari na karI.n karmA tari he hotIla loka uchChinna . tevhA.n prajAvinAshaka sa.nkarakartAhi mI parichChinna .. 3\-24.. aj~nAsakta jase kA.n asatI karmA.nchiyA mahAhATI.n . j~nAnI sakta na taisA pari janashilshArtha karma rAhATI .. 3\-25.. je aj~na karmasakta praj~nA tyA.nchI kadA na partavije . yuktapraj~ne.n ApaNa karmA.nsi karoni tyA.nsi vartavije .. 3\-26.. prakR^itiguNAnuga karme.n hotI aise.n asoni hA mUDha . mI kartA mhaNavuniyA.n abhimAnI.n vyartha hota ArUDha .. 3\-27.. guNakarmavibhAgI.n to tattvaj~nAnyAsi bheda sAhInA . guNa sa.ndhI.ntachi vartati aise.n jANoni sakta ho_InA .. 3\-28.. prakR^itiguNe.n mohita je guNakarmI.n sakta ma.nda aj~nAnI . tyA.nche manAsa chAlana na karAve.n jANatyA.nhi suj~nAnI.n .. 3\-29.. adhyAtmavichAre.n kari mAjhyA ThAyI.n svakarmasa.nnyAsa . nirmama niShkAma raNI.n nishchaLa hovoni mAri sainyAsa .. 3\-30.. IrShyA tyAguni pArthA aise mAjhyA matI.n na je viTatI . vishvAsI te mAnava karmApAsoni sarvadA suTatI .. 3\-31.. karunI IrShyA tyajitI je yA mAjhyA matAsa kI.n nAsha . sarva j~nAnavimUDhachi pAvati te jANa pAtakI nAsha .. 3\-32.. j~nAnIhI vasha kelA prakR^itIchyA tU.n pahA upAdhIna . prakR^itIlA vasha bhUte.n prakR^itisa nigraha karI nA AdhIna .. 3\-33.. jyA tyAhi i.ndriyArthI.n rAga ANi devaSha he ripU thora . tyA.nlA vasha nacha vhAve.n he doghe mokShamArgi.nche chora .. 3\-34.. uttama paradharmAhuni viguNahi nijadharma puNya de thora . nijadharmI.n maraNa bare.n paradharme.n naraka hoya to ghora .. 3\-35.. pArtha mhaNe koNa nare.n yojiyalA karita pApa vada bApA . ichChA nasatA.nchi baLe.n preriyalA kI.n karI jasA pApA .. 3\-36.. kR^iShNa mhaNe pArthA hA rajoguNodbhavachi kAma hA krodha . grAsaka bahu pApI hA vairI tU.n jANa karuniyA.n shodha .. 3\-37.. jaisA Adarsha maLe.n jarAyune.n garbha vahni dhUmAne.n . veShTita taise.n pArthA Avarile.n he.n samagra kAmAne.n .. 3\-38.. j~nAtyAchA nitya ripU hA kAma j~nAna AvarI jANa . na mhaNe pure kadhI.nhI pUrNa navhe hA kadA tujhI ANa .. 3\-39.. i.ndriya\-mana\-buddhIshI.n adhiShThunIyA.n vase sadA dehI.n . I.nhIkarUni yAte.n Avaruni j~nAna mohavI dehI .. 3\-40.. yAstava i.ndriyadamane.n vij~nAnaj~nAnanAshakA AdhI.n . pApI ripu kAmAlA mAruniyA.n mArije mahA AdhI .. 3\-41.. i.ndriyagaNa hA parato tyAhuni mana tyAhunI matI para tI . tIhuni AtmA para to nAhI.n utkR^iShTatA tayAparatI .. 3\-42.. evaM buddhiparAte.n jANuni matine.n manA mahAbAho . niyamuni nijaripu kAmA mArI.n jayava.nta tU.n mahA bA ho .. 3\-43.. \medskip\hrule\medskip pArthA sA.ngitalA myA.n avyaya hA jANa yoga sUryAsa . sUrye.n manulA kathilA manune.n ikShvAku rAjavaryAsa .. 4\-1.. evaM paraMparAgata rAjarShI yoga jANatI shreShTha . mahatA kALe.nkarunI hotA jhAlA para.ntapA naShTa .. 4\-2.. bhaktasakhA tU.n mhaNunI purAtana tulAcha yoga hA kathilA . aike.n bhAratavaryA parama nijarahasyayuktine.n grathilA .. 4\-3.. janma purAtana ravichA janma tujhA yAdavA dise apara . AdhI.n kathile.n tvA.n he.n kaise.n jANena sA.nga yA_upara .. 4\-4.. tUjhI.n mAjhI.n gelI.n pArtha janme.n bahUta sa.nsArI.n . te.n tU.n neNasi bApA jANe.n sarvaj~na mIcha ka.nsArI .. 4\-5.. aja avyaya bhUteshvara nirguNa jo mI upAdhilA tyajito.n . prakR^itisi adhiShThuniyA.n mAyene.n ApaNAsa mI sR^ijito.n .. 4\-6.. jyA jyA samayI.n dharmaglAnI hote adharma udbhavato . tyA tyA samayI.n vege.n bhAratavaryA jagA.nta saMbhavato.n .. 4\-7.. sAdhutrANa karAyA khaLaduShTA.nche.n karAvayA hanana . dharma sthApAyAsI gheto.n pArthA yuagAyugI.n janana .. 4\-8.. evaM pArthA mAjhe.n jANe.n jo janmakarma nishchita re . dehA.ntI.n janma punhA na pave majashI.n miLoni tochi tare .. 4\-9.. rAgabhaya krodharahita manmaya te janmale nara supUta . j~nAnatape.n pAvata bahu pAvati majalA madAshraye.n pUta .. 4\-10.. je jaise.n maja bhajatI taise.n bhajato.n tayA.nsi mI pAhA . mAjhyAvartmA sarvahi anuvarte manujasa.ngha bApA hA .. 4\-11.. karmAchI he siddhI ichChuniyA.n devatAyajana karitI . mAnavalokI.n ho tI karmAchI siddhi jehi lokaritI .. 4\-12.. guNakarmavibhAge.n myA.n kele utpanna varNa he chAra . tyA.nchA kartAhI mI jANa akartA karUni suvichAra .. 4\-13.. karmA lipta navhe.n mI karmaphaLI.n kAmanA na bA dhA.nve . aise.n jo maja jANe tyAlA karmI.n kadA na bAdhAve.n .. 4\-14.. aise.n jANuni karme.n kelI.n pUrvila mumukShu.nchyA nikare.n . prAchInA.nnI.n kelI.n karme.n mhaNavUni tU.n karI.n nikare.n .. 4\-15.. karmAkarmavichArI.n mohita je thora thora kavirAya . te.n karma tulA kathito.n pArthA je.n jANatA.n ashubha jAya .. 4\-16.. karmAkarmavikarme.n jANAvI.n sadvichAra sAdhUnI . karmAchI gahana gatI aise.n kathile.n sadaiva sAdhU.nnI.n .. 4\-17.. karma akarmI.n karmI.n akarma pAhe tayA kaLe varma . to buddhiva.nta yuktahi kele.n tyANe.n samastahI karma .. 4\-18.. karmAraMbha jayAche ichChAsa.nkalpavarja je prAj~na . karma j~nAnAgnIne.n jALiti te jANa pa.nDita prAj~na .. 4\-19.. karmaphalAte.n tyAgI nitya sutR^ipta svaye.nchi anubhavito . karmI.n pravR^itta asatA.n na karI kA.nhI.n svasaukhya anubhavi to .. 4\-20.. niShkAma tanumanA.nshI avaruni niHsa.ngateshi jo varitA . kevaLa tanusaMba.ndhI.n karme.n karinI na liMpato duritA .. 4\-21.. tuShTa yadR^ichChAlAbhe.n dva.ndvarahita jo vimatsarI yukta. jyAlA siddhi asiddhi sama to karme.n karUnihI mukta .. 4\-22.. jo niHsa.nga vimukta j~nAnI.n jyAche.n karIta mana nilayA . yaj~nArtha karma karito tyAchI.n karme.nhi pavatI vilayA .. 4\-23.. arpaNa havi huta vanhI sarvahi he.n brahmarUpa jo mAnI . brahmakriyA samAdhI karunI brahmAsi pAvato j~nAnI .. 4\-24.. karma sadaiva makhAte.n karitI vadalo.n suyukti ho mI.n tI . brahmAgnIiche ThAyI.n j~nAnI yaj~ne.nkarUni homI tI .. 4\-25.. sa.nyamavanhi.nta koNI karitI shrotrAdihomachi sadA hA . shabdAdika viShayA.nchyA karitI karaNAgnine.n kuNI dAhA .. 4\-26.. prANe.ndriyakarmA.nchA avaghA samudAya homitA.n jaLato . j~nAne.nkarunI koNI peTavitI Atmasa.nyamAnaLa to .. 4\-27.. svAdhyAyamakhA koNI karitI j~nAnAdhvarAsi sa.nnyAsI . yogadravya tapomaya yaj~nAte.n dR^iDhavratADhya sa.nnyAsI .. 4\-28.. prANI.n apAna home prANa apAnI.n kuNI svabodhAne.n . prANApAnagatIte.n rodhuni asatI samIrarodhAne.n .. 4\-29.. koNI niyatAhAre.n prANI prANA.nsi homitI bApA . he sarva yaj~navette kShALiti yaj~ne.nkarUniyA.n pApA .. 4\-30.. yaj~nAvashiShTa amR^ita sevuni pAvati sanAtana brahma . yaj~nAvA.nchuni kaise loka tayA pAvatIla je.n brahma .. 4\-31.. evaM bahuvidha yaj~na shrutine.n sA.ngItale ase svamukhe.n . karmaja avaghe aise jANuni ho mukta tU.n nijAtmasukhe.n .. 4\-32.. dravyamakhAhuni adhika j~nAnamakhA jANate bhavA taratI . j~nAne.nkarUni karme.n avaghI.n sA.nDuni para.ntapA paratI.n .. 4\-33.. te.n tU.n namane.n prashne.n gurusevene.n dhana.njayA jANa . tattvaj~nAnI j~nAnA upadeshiti guja sakhyA tujhI ANa .. 4\-34.. jyA j~nAne.nchakaruniyA.n pAvasi pArthA punhA na moha mahA . jeNe.n samagra bhUte.n svAtmA nirakhishi mamAtmaparasama hA .. 4\-35.. moThA pApI asasI jari pApAsI tujhyA nase pAra . j~nAnaplava ghe_uniyA.n jAsila vR^ijinAbdhichyAcha tU.n pAra .. 4\-36.. jaisA samiddha agnI karito bhasma kShaNAmadhe.n kAShThA.n . karme.n bhasma karAvI.n j~nAnAgnIne.n tashI.n parAkAShThA .. 4\-37.. nAhI.n sama jyA dusare.n pavitra j~nAnamadhye.n nase kALe.n . te.n tU.n svakarmayoge.n ho_uni sa.nsiddhi pAvasI kALe.n .. 4\-38.. tatpara vijite.ndriya to jyAchyA chittI.n sadaiva vishvAsa . j~nAne.n shA.ntisa pAve vadato.n mI kR^iShNa tujachi vishvAsa .. 4\-39.. jo aj~na avishvAsI kari sa.nshayava.nta ApulA nAsha . lokadvayA nAhI.nhI sukha nAhI.n jyAsa sa.nshaya manAsa .. 4\-40.. yoge.n karme.n tyAgI j~nAne.n ChedIcha sa.nshayA tyAlA . jANe.n dhana.njayA tU.n karme.n bAdhiti na AtmavettyAlA .. 4\-41.. yAstava aj~nAne.n jo hR^idayI.n upajuni karI mahA tUTa . j~nAnAsIne.n Cheduni sa.nshaya to karmayoga kari UTha .. 4\-42.. \medskip\hrule\medskip sA.ngasi karmAchA tU.n yogahI sa.nnyAsahI malA A.nge.n . kR^iShNA yA do.nmadhye.n shreyaskara eka nishchaye.n sA.nge.n .. 5\-1.. sa.nnyAsa karmayogahi donhI kalyANakara para.ntu janI.n . karmatyAgAhuni hA vichAritA.n karmayoga bahuta guNI.n .. 5\-2.. nirdva.ndva mahAbAho nirIha jo dveShinAcha anyAsI . pAvenA ba.ndha kadhI.n jANAvA satya tochi sa.nnyAsI .. 5\-3.. sA.nkhyAche.n yogAche.n mUrkhA.n bhinnatva pa.nDitA.n nAhI.n . doghA.nche.n phaLa deto samyak ekahi anuShThitA.nnAhI .. 5\-4.. sA.nkhye.n pAve jaise.n yoge.nhI sthAna labdha hoya tase.n . sA.nkhyAte.n yogAte.n pAhe jo eka tochi pAhatase .. 5\-5.. sa.nnyAsa mahAbAho yogAvA.nchoni phAra duShkara to . yoge.n yuktachi muni to brahmaprAptIsi shIghra to karito .. 5\-6.. vijitAtmA shuddhAtmA yogI.n rata jo jite.ndriyagrAma . AtmA sakaLA.nchA to karme.n karunI alipta niShkAma .. 5\-7.. ashanI.n vAsagrahaNI.n nidrA shravaNI.nhi darshanI.n gamanI.n . sparshI.n shvAsI.n kartA mI he.n tattvaj~na yukta to na manI .. 5\-8.. nipuNahi nimiShonmeShI.n dAnagrahaNI.nhi bhAShaNapramukhI.n . karaNe.n karaNArthI.n hI.n vartati bhAvuni sadA videhi sukhI .. 5\-9.. brahmI.n arpuni karme.n kari jo ho_uni alipta sa.ngamaLI.n . pApe.n lipta nase to kamaLadaLa jase.n na lipta hoya jaLI.n .. 5\-10.. deha mana buddhi yA.nhI.n yogI gatavAsane.ndriyA.nsahita . nijachittashuddhisAThI.n sa.nga tyAgUniyA.n kriyA karita .. 5\-11.. tyAguni karmaphaLAte.n pAve to mukta naiShThikI shAntI . kAme.n ayukta ba.ndhA karmaphaLAsakta pAvato a.ntI.n .. 5\-12.. karunI karme.nhi mane.n sa.nnyAsI ho_unI ase svasukhe.n . dehanavadvArapurI.n kA.nhI.n nakarI svaye.n na karavi sukhe.n .. 5\-13.. kartR^itva karma yA.nte.n lokA.nche.n nirmito na Ishvara te.n . tevi.n na karmaphaLAchyA bhogA sa.nskArachakra he.n varte.. 5\-14.. koNAche.n agha neghe neghe puNyAsahI vibhu para.ntU . aj~nAna j~nAnAte.n avarI teNe.nchi mohatI ja.ntU .. 5\-15.. Atmaj~nAne.n jyAche.n aj~nAna samULa pAvale.n nAsha . sUryApari dAvI te.n j~nAna pragaToni AtmarUpAsa .. 5\-16.. tanniShTha tatparAyaNa arpuni mana buddhi IshvarI.n sArI. na pavati punarAvR^itti j~nAne.n nAshoni kalmaShe.n bhArI .. 5\-17.. vidyAvinayI brAhmaNa gAya gaja shvapacha ANi tI.n shvAne.n . pAhati samadR^iShTI je pa.nDita te va.ndijeta vishvAne.n .. 5\-18.. sthira mana samI.n jayA.nche.n jitA.nchi bhava ji.nkilA tihI.n pArthA . sama te.n brahma sunirmaLa tasmAd brahmI.ncha te samI.n samatA .. 5\-19.. priya hotA.n harShenA apriya hotA.nchi duHkha jo sAhe . sthirabuddhi na jo mUDha brahmI.n brahmaj~na pA.nDavA rAhe .. 5\-20.. bAhyasparsha tyAgI pAve a.ntaHsukhAsi jo yogI . to brahmayogayukta j~nAnI akShayya pUrNa sukha bhogI .. 5\-21.. je viShayabhoga pArthA te duHkhAche pratikShaNI.n dAte . utpattinAshava.nta svavashe.n ramaviti budhAsi na kadA te .. 5\-22.. nijamaraNAhuni pUrvI.n kAmakrodhAdi vega jo sAhe . to yogI tochi sukhI to j~nAnI yogya muktilA lAhe .. 5\-23.. a.ntaHprakAshamaya jo a.ntaHsukhayukta a.ntarArAma . to brahmayukta yogI pAve nirvANa pA.nDavA brahma .. 5\-24.. nirvANabrahmAte.n pAvati R^iShivarya jANa niShpApA . Chinnadvaita yatAtme karaNAre sarva bhUtahita bApA .. 5\-25.. kAmakrodhatyAgI.n je yati vashachitta sAdhujanamaitra . nirvANabrahma tayA.n viditAtmyA.nlA asechi sarvatra .. 5\-26.. bAhyasparshatyAge.n bhrUmadhyAmAji dR^iShTi rodhoni . nAsA.ntarasa.nchArI prANApAnahi samAna sAdhUnI .. 5\-27.. i.ndriya\-mana\-buddhIte.n damunI dhari muktichI manI.n chopa . to muni mukta mhaNAvA nAhI.n jyAlA bhaya spR^ihA kopa .. 5\-28.. bhoktA yaj~natapA.nchA lokeshvara mIcha veda\-vedA.ntI . bhUtA.nchA suhR^idahi mI mAte.n jANuni pAvato a.ntI.n .. 5\-29.. \medskip\hrule\medskip karmaphaLAchA Ashraya na karuni jo nara karIta nijadharma . to sa.nnyAsI yogI neNe.n akriya anagni te.n varma .. 6\-1.. jyA sa.nnyAsa mhaNAve.n pArthA tyAlAcha yoga tU.n jANa . sa.nkalpa\-tyAgAviNa koNI yogI navhe tujhI ANa .. 6\-2.. yogArurukShu muni jo pArthA kAraNa tayAsi te.n karma . yogArUDha munIlA kAraNa shama tochi de mahAsharma .. 6\-3.. jevhA.n ku.ntItanayA TAkuni sa.nkalpajALa\-bhArUDa . karmI.n ANika viShayI.n udAsa jo tochi yoga\-ArUDha .. 6\-4.. uddharije apa_apaNA.n karije apulA na ghAta Aho to . mitrahi apulA ApaNa pArthA apulAchi shatruhI hoto .. 6\-5.. ji.nkI mana jo tyAche.n mAnasa te.n Atmaba.ndhu hitakara to . mAnasa anAtmayAche.n hote.n apulA ripUhi to karato .. 6\-6.. jitamana shA.ntAtmA jo tyAchA AtmA bhavArNavA.nta tare . shItoShNI.n sukhaduHkhI.n mAnAmAnI.n ase samAhita re .. 6\-7.. jo kUTastha jite.ndriya vij~nAnaj~nAnatR^iptine.n dhAlA . Dhe.nkuLa dho.nDA sone.n jyA sama to yukta mAnya vibudhA.nlA .. 6\-8.. dveShya udAsIn ripU ba.ndhU madhyastha suhR^ida ANi mitra . sAdhU pApI yA.nlA pAhe sama to vishiShTa sarvatra .. 6\-9.. jo sa.nyatachittAtmA pArthA niShkAma sa.nchayatyAgI . ekA.ntI.n ekAkI.n brahmI.n yojI manAsa jo yogI .. 6\-10.. shuddha sthAnI.n apule.n sthira Asana ghAlunI suyogarate.n . atyuchcha nIchahi na je.n vastrAjina darbha jyA.nta uttara te.n .. 6\-11.. tyA Asani.n baisonI karunI ekAgra dhIra\-chitta munI.n . AtmavishuddhIsAThI.n yojAvA yoga i.ndriye.n damunI .. 6\-12.. kAya shira\-grIvA.nte.n sama achaLa tase.n karUni nAsagra . pAhuni dishA na pAhuni karunI brahmI.n manAsa ekAgra .. 6\-13.. majavari mana jyAche.n tyA shA.ntAtmyAche.n samULa bhaya parato . sabrahmacharya rata jo yukta aso mana damUni tatpara to .. 6\-14.. niyamuni chitta brahmI.n yojI aisA sadaiva jo yogI . madviShayA je paramA te he nirvANashA.nti to bhogI .. 6\-15.. kevaLa upavAshyAlA yoga nako ANi phAra khAtyAlA . jAge phAra nijehI kau.nteyA yoga pArakhA tyAlA .. 6\-16.. AhAra vihAra niyata karito karmI.nhi nemilyA cheShTA . phAra na jAge na nije yoga tayA saukhya de kurushreShThA .. 6\-17.. jevhA.n brahmI.ncha vase jyAche.n niyamita sadaiva a.ntara to . niHspR^iha kAmI.n tevhA.n yukta mhaNAvA sukhA na a.ntarato .. 6\-18.. jo Atmayoga yojI jitamana jyAchAhi kAmaripu melA . to sadyogI pAve susthira nirvAtadIpa\-upamelA .. 6\-19.. jethe.n uparama pAve mana yoganiruddha nija sukhe.n puShTa . jethe.n ApaNa apaNA.n pAhuni apulyAcha ThAyI.n sa.ntuShTa .. 6\-20.. buddhigrAhya atI.ndriya Atya.ntika saukhya je.n tayA jANe . jethe susthira hotA.n tattvApAsuna na hotase jANe.n .. 6\-21.. jyA lAbhAte.n pAvuni lAbha na mAnI dujA adhika maga to . jethe.n sthira mana karitA.n moThyA duHkhe.nhi to na Dagamagato .. 6\-22.. duHkhAchA lesha nase jyA.ntahi to yoga pA.nDavA jANa . suvirakte.n yojAvA niHsa.nshaya hAchi yoga nirvANa .. 6\-23.. sa.nkalpe.n je uThatI pArthA te sarva kAma sA.nDAve . sarvatra i.ndriyA.nchA chitte.n gaNa damuni yoga mA.nDAve .. 6\-24.. dhairye.n vaLavuni matilA haLUhaLU uparatIsa ji.nkAve.n . brahmI.n sthira mana karunI kA.nhI.n maga pA.nDavA na chi.ntAve.n .. 6\-25.. cha.nchaLa mana asthira he.n jyA jyA viShayAkaDechi bA dhA.nve . tyA tyApAsuni ANuni suj~ne.n hR^idayI.n haLUca bA.ndhAve.n .. 6\-26.. shA.ntAtmA niShpApa brahmI.n kA.nhI.n ase na a.ntara jyA . uttama sukha varite.n tyA jo hA yogI akha.nDa shA.ntarajA .. 6\-27.. eva.n sa.ntata yogI yojI niShpApa jo manA yAsa . brahmasparShasukhAte.n pAve atya.nta to anAyAsa .. 6\-28.. AtmyAmAjI.n bhUte.n pAhe bhUtA.nta AtmayAsa mahA . dR^iDhayogayukta AtmA jyAchA to pAhaNAra jaga sama hA .. 6\-29.. pAhe sarvatra malA mAjhyA ThAyI.nhi sarva lokA.nsa . mAjhA tyAsI.n majasI.n tyAchA na vinAsha eka_ekAsa .. 6\-30.. sarvA.n bhUtI.n maja jo ekatve.n bhajata parama udyogI . AsonI vishvA.ntahi mAjhyA ThAyI.n asechi udyogI .. 6\-31.. svAnubhave.n sukhaduHkhI.n jyAchI sarvatra dR^iShTi sAmAnya . paramashreShTha mahAtmA pArthA yogI na to kasA mAnya .. 6\-32.. jo yoga tuvA.n kathilA sAmye.n jeNe.n ghaDe sadA svaratI . pari tyA cha.nchalestava tyAchI na dise malA sthitI sthira tI .. 6\-33.. cha.nchala he mana kR^iShNA pramAthi dR^iDha sabaLa viShayashuShkarase.n . ba.nchI tyAche.n bhAse dhAraNa vAyUsamAna duShkarase.n .. 6\-34.. cha.nchala dharavenA je.n niHsa.nshaya mana bahUta tApaDa te . pArthA abhyAsAne.n vairAgyAne.n para.ntu sAMpaDate.n .. 6\-35.. vATe mama matilA jo ajitAtmA yAsi yoga duShprApa . vashyAtmA yatna karI pAvAyA shakya tyAsi niShpApa .. 6\-36.. shithila shraddhA asatA.n jyAche.n yogA.ntunIhi mana chaLate.n . pAvuni na yoga siddhisa koNa gatI tyAsa he.n na maja kaLate.n .. 6\-37.. jo apratiShTha kR^iShNA brahmapathAmAji.n mUDha na samAya . ho_uni ubhayabhraShTa chChinnAbhrApari vire na kI.n kAya .. 6\-38.. yA mAjhyA sa.ndehA kR^iShNA tU.nchI samartha vArAyA . tujavINa sa.nshayAchA ChettA koNI na yAdavA rAyA .. 6\-39.. ihalokI.n paralokI.n nAsha tayAchA kadhI.n nase bApA . sukR^itAchAre.n koNI durgati na pave tasAchi sa.ntApA .. 6\-40.. jo puNyava.nta tyA.nchyA lokI.n chirakALa bhogunI iShTa . shuddhA shrIma.ntA.nchyA sadanI.n ghe janma yogavibhraShTa .. 6\-41.. athavA matima.ntA.nchyA yogyA.nchyA janma ghe kulotta.nsI.n . aise.n ati durlabha he.n yA lokI.n janma jANa sadva.nshI.n .. 6\-42.. tethe.n janmA.ntarichA pAve sa.nyoga yogabuddhIchA . yogI to kau.ntaeyA punarapi karito prayatna siddhIchA .. 6\-43.. tyA pUrvAbhyAsabaLe.n paravasha to yoga mAgutA mA.nDI . jANo.n ichChI yogachi shabdabrahmAsi tochi volA.nDI .. 6\-44.. yatne.n yoga karI to hotA.n niShpApa tyA_upara maga tI . bahu janme.n siddhAlA yogyAlA hoya jANa parama gatI .. 6\-45.. adhika tapasvyAhunihI yogI j~nAnyA.nhunI mahA bA ho . ANi adhika karmIhuni yAstava ho yogi tU.n mahAbAho .. 6\-47.. sarvA.n yogyA.nmadhye.n mAte.n madratamane.n haroni tama . shraddhAva.nta bhaje jo to maja atimAnya jANa yuktatama .. 6\-47.. \medskip\hrule\medskip mAjhI Asakti manI.n madAshraye.n yoga karuni nirvANa . nishchita samagra mAte.n jANasi te.n aika sA.ngato.n jANa .. 7\-1.. vij~nAnaj~nAna tulA kathito.n sAkalya vadati je.n shiShTa . jyAte.n jANoni punhA jANAyAche.nhi nuravi.n avashiShTa .. 7\-2.. manujA.nchyAhi sahasrI.n viraLA kari yatna siddhichA sattve.n . yatnahi kartyA siddhAmAjI.n viraLAchi jANato tattve.n .. 7\-3.. kShiti jaLa teja samIraNa ANika AkAshahI avichChinna . mana buddhi aha.nkAra prakR^itI ashI jANa aShTadhA bhinna .. 7\-4.. jIvasvarUpa dusarI prakR^iti parama jANa sA.ngato.n tuja gA . tU.n aika mahAbAho dharitI je yAsa dAsa te maja gA .. 7\-5.. prakR^itIpAsuni bhUte.n sarvahi hotAti hAchi nirdhAra . pari mI sakaLa jagAchyA utpatti\-sthiti\-layA.nsi AdhAra .. 7\-6.. majahuni anya nirALe.n nAhI.n dusare.n dhana.njayA kA.nhI.n . mAjhe ThAyI.n grathile.n sarvahi sUtrI.n maNyAparI pAhI.n.. 7\-7.. ravicha.ndrA.nta dyuti mI sarvA.n vedA.nta mIcha o.nkAra . udakI.n rasa shabda nabhI.n puruShA.ntahi mIcha pauruShAkAra .. 7\-8.. mI bhU.nta puNyaga.ndhahi mI jvalita vibhAvasU.nta teja ase.n . tapa mI tapasviyA.ntahi jIvana bhUtA.nta jANa mIcha ase .. 7\-9.. buddhi subuddhA.ntachi mI bhUtA.nche.n bIja je.n sanAtana mI . tejahi tejasvyA.ntachi mI he.n jANoniyA.n sanAta namI.n .. 7\-10.. balahI balava.ntA.nche.n pArthA je.n kAmarAgavarjita mI . dharmAviruddha kA.nhI.n bhUtI.n mI jo neta a.ndhatamI.n .. 7\-11.. sAttvika rAjasa tAmasa majapAsuniyA.ncha bhava he sAre . tyA.nmAjI.n mI na vase.n majamAjI.n asati bhAva he sAre .. 7\-12.. bhAva tinhI he pAvata jhAle.n jaga he ihI.ncha mohAsa . neNe.n mAte.n pArthA triguNaparA sarva kAma dehAsa .. 7\-13.. daivI hI triguNamayI mAjhI mAyA jagA.nta dustara tI . yetI sharaNa malA je tyA.nchI mAyA samULa nistaratI .. 7\-14.. mAyAbhraShTa j~nAnahi mAnasi.n je dhariti daityabhAvAte.n . duShkR^iti mUDha narAdhama pAvati maja baLarAmabhAvAte.n .. 7\-15.. bhajatI bhAve.n mAte.n nara kau.nteyA chaturvidha prakR^itI . arthArthI jij~nAsU Arta j~nAnI ase mahA sukR^itI .. 7\-16.. tyA.nta vishiShTa j~nAnI karito jo ekabhakti muktyartha . to j~nAnIhI priya maja tyA priya mI nitya yukta ityartha .. 7\-17.. sarvahi udAra pArthA j~nAnI AtmAchi mAjhiye matilA . mAnya ase yuktAtmA pAve Ashrita malAcha sadgatilA .. 7\-18.. bahu janmA.nche a.ntI.n pAve to j~nAnava.nta bhavashamanA . jaga vAsudevarUpI pAve to durlabha prashastamanA .. 7\-19.. tyA tyA kAme.n harale.n j~nAna mhaNuni anya devatA yajitI . tyA tyA niyamA dharunI prakR^itisa vasha ho_unI na tyA tyajitI .. 7\-20.. jo jo jyA jyA devA ichChI pUjAvayAsi bhaktIne.n . tethe.n tyAlA deto.n achaLashraddhesa kapaTayuktIne.n .. 7\-21.. tyA shraddhecha karuni to tyA.n itarA.n devatA.nsachi bhajona . myA.ncha dile.n phaLa ghe tyA devApAsoniyA.nhi samajona .. 7\-22.. pari tyA alpamatIche.n pArthA phaLa nAshava.nta tU.n samaja . devArchaka devAte.n pAvati madbhakta pAvatAti maja .. 7\-23.. avyaktA.n maja AtA.n vyakticha aise.nchi mAnunI bhramatI . uttama mAjhA avyaya neNuniyA.n parama bhAva te kumatI .. 7\-24.. mI na dise sarvA.nlA mAyene Asato.n sadA gUDha . maja avyayA malA te mhaNavuni pArthA na jANatI mUDha .. 7\-25.. bhUte.n ANi bhaviShye.n jANe.n mI vartamAnahI bhUte.n . pari tyAmAjI.n koNI jANe.n mAte.n kadApi na vibhUte.n .. 7\-26.. ichChAdveShabhavAchyA paDoniyA.n dva.ndvamohajALAte.n . sarvahi bhUte.n pArthA pAvati mohAsa sR^iShTikALAte.n .. 7\-27.. jyA.nche.n pApa nimAle.n lokI.n je phAra puNyava.nta jana . te dva.ndvamohavirahita karitI mAjhe.n dR^iDhavratI bhajana .. 7\-28.. vArAyA janmajarA yogI karitI prayatna je sakaLe . mAjhA Ashraya karunI adhyAtma brahmakarma tyA.nsa kaLe .. 7\-29.. mI sAdhideva pArthA sAdhimakhahi sAdhibhUta mIcha ase.n . jANati je maja a.ntI.n jANati maja nitya yukta techi ase .. 7\-30.. \medskip\hrule\medskip puruShottama kavaNe.n te.n adhyAtma brahma ANi te.n karma . adhidaivahi adhibhUtahi vada tyAche.n te.n asela bA varma .. 8\-1.. koNa kasA yAdehI.n adhiyaj~na manA.nta te.nhi bANAve.n . kaise.n prayANa samayI.n gR^ihItachittI.n tulAhi jANAve.n .. 8\-2.. akShara parama brahma svabhAva adhyAtma vadati munivarga . pa.ncha mahAbhUtA.nchA vikAra te.n jANa karma tanusarga .. 8\-3.. adhibhUta kSharatanu he akShara adhidaiva hoya adhikArI . adhiyaj~na mIcha dehI.n jIvA.nchA pALaNAra upakArI .. 8\-4.. jo manuja a.ntakALI.n smaroni mAte.n tyajI kalevara to . yethe.n sa.nshaya nAhI.n mAjhyA bhAvAsi to baLe.n varato .. 8\-5.. soDI kalevarAte.n jyA jyA bhAvAsi pA.nDavA smarunI . tyA tyA bhAvA pAve chitti.n te bhAvanA sadA dharunI .. 8\-6.. yAstava sarvA.n kALI.n smara maja pari tU.n karI.n adhI.n yuddha . pAvasi nishchita mAte.n majalA mana buddhi arpunI shuddha .. 8\-7.. abhyAsayoganirate.n ananya chitte.n sadaiva chi.ntona . divya parama puruShA tyA pAve viShayI.n kadA na gu.ntona .. 8\-8.. tamasaHpara ravitejA achi.ntya dhAtA kavI aNUna aNU.n . shAstA purANa mI maja chi.ntuni de jo manA duje.n na aNU.n .. 8\-9.. divya parama puruShAlA achaLamane.n yogabhakti sAdhUnI . pAve prayANakALI.n bhrUmadhye.n prANa tochi rodhUnI .. 8\-10.. je brhamacharyalabhyahi jethe.n yati righati rAganistAre.n . akShara vedaj~na mhaNati te.n pada tuja sA.ngato.n savistAre.n .. 8\-11.. rodhuni sarva dvAre.n hR^idayAmAjI.n manAsahI damunI . brahmA.nDI.n prANa aNuni adhiShThunI yogadhAraNesa munI .. 8\-12.. jo praNavAsahi japato mAte.n taisAcha nitya jo smarato . maga archirAdimArge.n jA_uni sahabrahma yA gatI labhato .. 8\-13.. mI anya navhe.n aishA chitte.n jo smaratase sadA mAte.n . pArthA sulabha tayA mI yogI.n jo nitya yojilA tyAte.n .. 8\-14.. mAte.n pAvuni punarapi nashvara je.n janmaduHkhabIja kR^iShI . pAvati te na mahAtme gele je parama siddhilAhi.n R^iShI .. 8\-15.. brahmabhuvanaparya.nta prakaTa sakaLa ho karI punAvartI.n . mAte.n pAvuni koNI na paDe to mR^ityudustarAvartI.n .. 8\-16.. sahasrayuagaparya.nta brahmyAchA divasa bolatI tyAlA . to yugasahasrarAtrI vidita ahorAtra kALavettyAlA .. 8\-17.. hotI divasArAMbhI.n avyaktA.ntUni sarvahI vyaktI . rAtrIchyA AraMbhI.n tyA hotI lIna tyAchi avyaktI .. 8\-18.. bhUtA.nchA sa.nghahi hA ho_uni ho_unihI sadA ho to . rAtrI.nta lIna hoto divasA.n utpanna paravashe.n hoto .. 8\-19.. avyaktavyaktAhuni bhAva ase para sanAtana dujA to . bhUtA.nchyA nAshI.nhI na kadhI.nhI pA.nDavA layA jAto .. 8\-20.. avyakta akSharahi jo paramA gati mhaNati tyAsi anaghA re . te.n mAjhe.n dhAma parama jyAte.n pAvuni na yeti mAghAre .. 8\-21.. to parama puruSha sakhayA sulabha ase jo ananya bhaktIne.n . bhUte.n jyA.nta jayAne.n he sarva vyApta jANa yuktIne .. 8\-22.. paDatA.n tanu jyA kALI.n je punarAvR^itti apunarAvR^ittI . pAvati yogI kathito.n tyA kALA eka de manovR^ittI .. 8\-23.. ShaNmAsa uttarAyaNa agni dina jyoti shuklapakSha ase . tethe.n prayANakarte brahma brahmaj~na pAvatAti ase .. 8\-24.. ShaNmAsa dakShiNAyana dhUma nishA kR^iShNapakSha sa.nyogI . tethe.nchi phire karmaTha chA.ndramasajyoti pAvunI yogI .. 8\-25.. jyA shuklakR^iShNagati tyA vishvAchyA mAnya jANa shAshvata re . ekIne.n janmA ye dusarIne.n mukta ho_unIcha tare .. 8\-26.. yA dohI.n mArgAte.n jANuni yogI na vashya mohAsa . yAstava sarvA.n kALI.n kari tU.n yogAsa kAma\-dohAsa .. 8\-27.. tapa\-yaj~na\-veda\-dAnI.n je.n he.n phaLapuNya tyAsi AkramunI . he.n jANuniyA.n pAve Adya paramapada suyukta tochi munI .. 8\-28.. \medskip\hrule\medskip vij~nAnaj~nAnasahita kathito.n tuja guhya aikunI bA dhA . IrShyAvirahita jyAte.n jANuni na pavasi kadA ashubhabAdhA .. 9\-1.. uttama sAkShAtkArI dharmyahi aNi pUta rAjavidyeche.n . je.n rAjaguhya uttama shakya karAyA ripU avidyeche.n .. 9\-2.. puruSha shraddhAvirahita na bhajati je dharmamArga ka.nsArI . jo mI yA maja na pavuni phiratI te mR^ityuvartma sa.nsArI.n .. 9\-3.. avyaktamUrtine.n myA.n vyApiyale.n nitya jANa sarva jagA . bhUte.n mAjhyA ThAyI.n bhUtA.nmAjI.n na tU.n pahA maja gA .. 9\-4.. majamAji.n na bhUte.n hI.n mAjhA aishvaryayoga bA pAhA . bhUtakara bhUtabhAvana mAjhA AtmA jagI.n na bApA hA .. 9\-5.. jaisA sarvaga vAyU gaganAdhAre.n ase jagatprANa . taise.n mAjhe ThAyI.n sarvahi bhUte.n ase.n bare.n jANa .. 9\-6.. kalpAraMbhI.n bhUte.n karito.n nirmANa mIcha niShpApA . kalpakShayI.n punhA tI.n yetI prakR^itI.nta mAjhiyA bApA .. 9\-7.. bA kurukuLavata.nsA AdhI.n prakR^itIsa ApulyA varito.n . paravasha bhUtasamUha prakR^itivashe.n maga punaHpunhA karito.n .. 9\-8.. pari tI.n karme.n mAte.n bA.ndhuni netI kadA na a.ndhatamI.n . tyA karmI.nhI asato.n audAsInye.n asakta sa.ntata mI .. 9\-9.. mI adhyakSha mhaNonI prakR^itIhI nirmito.n charAchara tI . yA hetUne.n vishve.n sa.nsArAmAji.n nitya sa.ncharatI .. 10.. jo mI bhUtamaheshvara tyA mAjhA bhAva parama jo gUDha . neNuni manuShya mAte.n mAnuni avamAnitI mUDha .. 9\-11.. AshA karma j~nAnahi vR^ithA jayA.nche.n sakAma ma.ndamatI . jai.n daityarAkShasA.nchI mohakarI prakR^iti ho_unI bhramatI .. 9\-12.. ekAgramana mahAtme tyA daivI prakR^itiche adhiShThAte . avyaya mI bhUtAdihi maja jANuni bhajati dharuni niShThA te .. 9\-13.. sa.ntata kIrtita mAte.n dR^iDhavatI yatnashILa anurakta . namunI.n maja bhaktIne.n upAsitI nityayukta madbhakta .. 9\-14.. koNI upAsitI te j~nAnamakhAne.n sadA malA tajunI . ekatve.n pR^ithakatve.n bahudhA maja vishvatomukhA bhajunI .. 9\-15.. kI.n vishvamukhI mhaNavuni yaj~na kratu agni homitI tUpa . mI auShadha svadhA mI pArthA mI sarva ma.ntra guNarUpa .. 9\-16.. vishvAchA mI dhAtA pitA pitAmahahi mIcha sAkAra . mAtA vedya pavitrahi R^ik\-sAma\-yajuHshrutIhi o.nkAra .. 9\-17.. gati mI jagapALaka mI sAkShI Ashraya nivAsa mI svAmI . utpatti sthiti pAlana nidhAna mI mitra bIja vishvA nI ,, 9\-18.. ravirUpe.n tapato.n mI rasa AkarShoni vR^iShTi vopitase . amR^itahi mIi mR^ityuhi mI dharito.n mI sthUla\-sUkShmarUpa tase.n .. 9\-19.. vaidika somapa anagha svargati ichChiti yajoni yAgAte.n . i.ndra\-bhuvani.n tyA puNye.n bhogiti te divya deva\-bhogA.nte.n .. 9\-20.. svargA bahu dina bhoguni yetI puNyakShayI.n kShitIlA te . eva.n shruti\-dharmAne.n sakAma pAvati gatAgata\-phaLAte.n .. 9\-21.. chi.ntuni ananya mAte.n seviti jana nitya yukta te jANa . yogakShema tayA.nchA pArthA mI vAhato.n tujhI ANa .. 9\-22.. shraddhene.n anya yajuni karitI te anyadevatA\-yajana . tehI malAcha bhajatI neNuniyA.n vidhisa mAtra mUrkha jana .. 9\-23.. mI sarvA.n yaj~nA.nchA bhoktA prabhu maja na jANunI tattve.n . mhaNunIyA.n chyavatI te kaise bhajatIla te malA sattve.n .. 9\-24.. devavratI surA.nte.n pitR^ivratI pAvatAti pitarA.nte.n . bhUtArchaka bhUtA.nte.n pAvati madbhakta maja na itarA.nte.n .. 9\-25.. phala\-phUla\-dala\-jale.nhI jo mAte.n karuni bhakti arpitase . bhaktIne.n ANiyale.n te.n mI amR^itachi mhaNoni varpitase.n .. 9\-26.. je.n karishI je.n khAshI je.n homishi tapishi ANi je.n deshI . te.n maja kari arpaNa tU.n hA mI shrIkR^iShNa tujachi upadeshI.n .. 9\-27.. teNe.n tyajisI pArthA shubhAshubha\-phalAkhya karma\-ba.ndha malA . sa.nnyAsa yoga\-yuktahi pAvasi ho_Uni mukta tU.n amalA .. 9\-28.. mI sama sarvA.n bhUtI.n na priya na dveShyahI maja ramA jI . maja bhajatI je preme.n mI tyAmAjI.nhi tehi majamAjI.n .. 9\-29.. asuni durAchArIhi majalA ho_uni ananya jo bhajato . sAdhuchi to mAnAvA nishchaya tyAchA barA game maja to .. 9\-30.. satvara hoto sukR^itI pAve sthira shA.nti namiti jyA j~nAte . madbhaktA.n nAsha nase kari kau.nteyA ashA pratij~nA.nte.n .. 9\-31.. mAjhA Ashraya karunI je koNI pApayonichyA dehI.n . strI vaishya shUdra taise jAtI gati para na paDuni sa.ndehI.n .. 9\-32.. maga to bhakta brAhmaNa rAjarshI puNya pAvatIla nikA . maja tU.n bhaja hA pAvuni nashvara nara\-loka thora duHkhanikA .. 9\-33.. madrUpI.n mana ThevI.n madbhakti karI.n malA namI.n yaja re . yApari manAsi yojuni madAshraye.n pAvashI malA gajare.n .. 9\-34.. \medskip\hrule\medskip punarapihi mahAbAho kathito.n mI paramavachana bA parisa . tuja mI hitaguja vadato.n tU.n parama priya malAhi bA parisa .. 10\-1.. suragaNa ANi maharShI neNati mAjhA kuNIcha saMbhavato . AdI charAcharA mI majapAsuni hoya sarva saMbhava to .. 10\-2.. jo mI lokamaheshvara anAdi jo mI ase.n maja samajalA . to niShpApashiromaNi tochi asaMmUDha jANatA majalA .. 10\-3.. j~nAna asaMmoha sakhyA shama dama pArthA tashIcha jANa matI . sukha duHkha bhayAbhayahI abhAva satya kShamAhi uttama tI .. 10\-4.. sa.ntoSha dAna samatA yasha apayasha tapa tashI ahi.nsA re . bhUtA.nche bahuvidha he majapAsuni hoti bhAva he sAre .. 10\-5.. saptarShi chAra pUrvaja manu he mAnasa samagra madbhAva . jhAle lokI.n tyA.nchyA prajAhi jyA.nchA mahAnahI bhAva .. 10\-6.. mAjhe vibhUtilAhI jANe yogAsi tattvatA.n yogI . kimapihi sa.ndeha nase ati dR^iDha yogAsi hoya sa.nyogI .. 10\-7.. udbhava mI sarvA.nchA pravartate.n majahipAsunI sAre.n . he.n jANuni maja bhajatI budha te hotI na lipta sa.nsAre.n .. 10\-8.. varNiti sa.ntata mAte.n paraspare.n bodhitI sudhIramatI . majavari chitta prANahi Theviti sa.ntoShatI sudhI ramatI .. 10\-9.. te nityayukta mAte.n prItIne.n bhajati tyA.n sakAmA.nte.n . to buddhiyoga deto.n pAvati jeNe.n dhana.njayA mAte.n .. 10\-10.. mI hR^idayastha tayA.nchyA karuNene.n j~nAnadIpa lAvonI . deto.n AtmasukhAte.n aj~nAnAte.n layAsi nevonI .. 10\-11.. tU.nchi parabrahma vibhU puruSha para.ndhAma divya shAshvata tU.n . aja AdI avyaya tU.n parama pavitrahi jagatpaTI.n ta.ntU .. 10\-12.. yApari sA.ngasi tU.nhI vadati sakaLa R^iShihi tUja divyAsa . devaR^iShI nArada to asitahi tasA munI vyAsa .. 10\-13.. je.n vadasi keshavA maja te.n mI avaghe.nhi mAnito.n sAcha . vyaktI surAsura tujhI neNati bhagava.nta asasi aisAcha .. 10\-14.. ApaNachi ApaNA tU.n jANasi bApA svaye.n surAdhIshA . bhUtodbhavakara devA bhUteshA devadeva jagadIshA .. 10\-15.. divya vibhUtI apulyA sA.ngAvyA majahi tyA vibhUtI.nnI.n . yadukuaLachakoracha.ndrA vyApisi he loka tU.n vibhUtI.nnI.n .. 10\-16.. chi.ntuni tujalA kaise.n jANAve.n myA.n manA.nta yaduva.nshA . koNyA koNyA bhAvI.n chi.ntU.n kaishA tujhyA vishiShTA.nshA .. 10\-17.. apulI punhA savistara vibhUti aNi yoga sA.nga bahudhA to . tujhiyA vachana\-sudhechyA shravaNe.n mAjhAhi jIva bahU dhAto .. 10\-18.. tyA mukhya apulyAhI divya vibhUtI dayA akUpAra . mI sa.nkShepe.n kathito.n vistArA mAjhiyA nase pAra .. 10\-19.. sakaLA.n bhUtA.nchyA mI hR^idayI AtmA ase.n guDAkeshA . mI Adi\-madhya\-a.ntahi bhUtA.nchA jANa maja hR^iShIkeshA .. 10\-20.. aditisutI.n mI viShNU pArthA jyotirgaNA.nta mIcha ravI . marutA.nmAji.n marIchI bhagaNA.nmAjI.n shashI tanU baravI .. 10\-21.. i.ndriyA.nmAjI.n mana mI pArthA vedA.nta jANa sAmAte.n . bhUtA.nta chetanA mI surA.nta mI i.ndra jANa yA mAte.n .. 10\-22.. pAvaka vasU.nmadhe.n mI rAkShasa yakShA.nta mIcha vaishravaNa . mI parvatA.nta merUsha.nkara rudrA.nta mI karI.n shravaNa .. 10\-23.. mIcha upAdhyAyA.ntahi bR^ihaspatI mukhya jyAsa i.ndra namI . sAgara sarovarI.n mI senApALA.nta to ShaDAnana mI .. 10\-24.. praNavAkShara vANi.nta mI jANa bhR^igU mI maharShisuj~nA.nta . mI sthAvarI.n himAlaya mI japayaj~na prashasta yaj~nA.nta .. 10\-25.. vR^ikShI.n ashvatthahi mI devarShI.nmAji.n jANa nArada mI . ga.ndharvi.n chitraratha mI siddha kapila rata sadA shamadamI.n mI .. 10\-26.. airAvata dvIpA.ntahi jANa narA.nmAji.n to narAdhipa mI . uchchaiHshrava ashvA.ntahi jANa rasA.nmAji.n te.ncha amR^ita mI .. 10\-27.. mI AyudhA.nta vajrahi mI sa.ntAnA.nta yogi ka.ndarpa . dhenU.nta kAmadhenu mI sarpA.nmAji.n vAsukI sarpa .. 10\-28.. pitarA.nta aryamA mI shikShAkartyA.nta jANa mIcha yama . mI jalacharA.nta varuNahi ana.nta nAgA.nta mIcha hA nema .. 10\-29.. pakShyA.nmAji.n garuDa mI asurI.n prahlAda mI saguNa bALa . mI kesarI mR^igA.ntahi AkaLaNArA.nta mI ase.n kALa .. 10\-30.. mI dhA.nvatyA.nta pavanahi matsyA.nmAjI.n ase.n mahAmakara . saritA.nta jAhnavI mI shastradharA.nmAji.n rama saukhyakara .. 10\-31.. vAdA.nta tattvavAdahi pari mI Adya.ntamadhya sR^iShTI.nta . vidye.nta AtmavidyA barave.n he.n jANa AtmasR^iShTI.nta .. 10\-32.. mI akSharI.n akAra dva.ndva samAsA.nta he vidita suj~nA.n . mI akShaya kALa ase.n dhAtA mI sarva sanmukha praj~nA .. 10\-33.. mI mR^ityu sarvahartA janmati je yA.nta janma mI pAhe.n . nArI.nta smR^iti dhR^iti mati vANI kIrti kShamA dayA pAhe .. 10\-34.. sAmA.nta bR^ihatsAmahi gAuatrI mIcha avaghiyA.n Cha.ndI . mAsA.nta mArgashIrShahi kau.nteyA mI vasa.nta R^ituvR^i.ndI .. 10\-35.. tejasviyA.nta tejahi dyUtachi mI jANa kapaTakartyA.nta . jaya mI ANika nishchaya mI sattvahi sattvava.nta je tyA.nta .. 10\-36.. vR^iShNI.nta vAsudevahi kau.nteyA mI munI.nmadhe.n vyAsa . mI pA.nDavA.nta arjuna kavi.nmAjI kavisa jANa shukrAsa .. 10\-37.. mI nIti jagI.n tyA.ntahi da.nDahi kartyA.nta jANa mI da.nDa . guhyA.nta mauna mI he.n j~nAnyAche.n j~nAna jANa Uda.nDa .. 10\-38.. je.n sarvA.n bhUtA.nche.n bIja ase te.nhi arjunA he.n mI . majaviNa bhUta charAchara na ekahI jevi.n hoya naga hemI.n .. 10\-39.. nAhI.n kadApi mAjhyA divyavibhUtI.nsa a.nta niShpApA . uddeshe.n kathilA tuja myA.n hA vistara vibhUti.nchA bApA .. 10\-40.. jo jo prANI shrIne.n vibhUtine.n yukta Urjite.n gamato . to to mAjhyA a.nshe.n saMbhavalA jANa jo sukhe.n ramato .. 10\-41.. athavA bahutA.n j~nAne.n kAya tulA arjunA sudhIrA he.n . jaga sakaLahi mI bApA ekyA a.nshe.nchi vyApunI rAhe.n .. 10\-42.. \medskip\hrule\medskip adhyAtma guhya uttama je.n vachana anugrahArtha maja kathile.n . teNe.n moha nimAlA j~nAnAmR^ita he.n svaye.nchi tvA.n mathile.n .. 11\-1.. udbhavalaya bhUtA.nche avyaya\-mAhAtmyahI surAdhyakShA . he donhI aikiyale tujapAsuni vistare.ncha kamaLAkShA .. 11\-2.. yApari bolasi jaise.n ichChitase.n pAhayAsi rUpa tase.n . pAho.n ichChitase.n mI tUjhe.n dR^ishya svarUpa adbhutase.n .. 11\-3.. yogya ase.n kI.n tuja mI pahAvayAlA manA.nta bhAvAve.n . maga yogeshA majalA avyaya IshasvarUpa dAvAve.n .. 11\-4.. mAjhI.n rUpe.n pAhA kau.nteyA tU.n sahasrashA shatashA . nAnA varNa jayA.ntahi prakAra nAnAhi AkR^itIhi tashA .. 11\-5.. mAjhe rUpI.n pAhA tU.n vasu rudrA.n marudgaNA.n satya . pUrvI.n na dekhilI.n jI.n Ashcharye.n bhAratA mahAsatya .. 11\-6.. mAjhyA ekAvayavI.n jaga sAre.n tU.n pahA charAchara te.n . ANika pAho.n ichChisi je.n tU.n te.nhI ithe.nchi sa.ncharate.n .. 11\-7.. pArthA yA dR^iShTIne.n malA pahAyA samartha tU.n nAhI.n . deto.n tujalA chakShU divya tayAne.nchi rUpa he.n pAhI.n .. 11\-8.. shrIpati yogeshvara to boluni aise.n pR^ithAtanUjAlA . apule.n IshvararUpa preme.n maga tyAsi dAvitA jhAlA .. 11\-9.. nAnA jyA.nta mukha nayana bahu adbhuta darshane.nhi je.n yukta . nAnA divyAbharaNe.n nAnA divyAyudhe.nhi udyukta .. 11\-10.. dhari divyalepa dyotaka je.n dharitI divya jyA.nta puShpavaTa . je.n sarvAshcharyamayahi je.n vishvonmukha ana.nta niShkapaTa .. 11\-11.. jevhA.n gaganAmAjI.n ekasare.n ugavatI sahasra ravI . tevhA.n mahAtmayAchyA kA.ntIchI sari na kA.nti te miravI .. 11\-12.. tyA devAchyA dehI.n ekAvayavI.n anekadhA bhinna . pAhe pA.nDava tevhA.n he.n sAre.n vishvahI parichChinna .. 11\-13.. maga to vismita jhAlA uThale romA.ncha tyAsa neradevA . karunI sAShTA.nga namana bole joDoni hasta nara devA .. 11\-14.. tujhiyA dehI.n pAhe.n surabhUtavisheSha sarva sa.ngha jaga . kamalAsanastha vidhi hara deva R^iShI divya sarva te bhujaga .. 11\-15.. bahu kara udara nayana mukha ana.ntarUpA chahU.nkaDe disasI . Adya.nta madhya na tulA vishvashA vishvarUpa tU.n asasI .. 11\-16.. chakra\-kirITa\-gadA\-dhara disasI sarvatra chahu.nkaDe dIpta . saprabha ashakya AmhA.n achi.ntya dIptArka vahnisama Apta .. 11\-17.. akShara tU.n vedya parama avyaya Ashraya jagA na sAmAnya . shAshvata dharme.n trAtA junATa pUruSha malA asA mAnya .. 11\-18.. dIptAgni mukhahi bahukara ravi\-shashi nayana bahuvIrya yA tUte.n . Adya.nta madhyahI nA pAhe.n mI svaprakAshahetUte.n .. 11\-19.. bhUsvargA.nche.n a.ntara dishAhi ekyAchi pAhUni tujhe.n triloka sa.ntapta .. 11\-20.. yetI sura sharaNa tulA koNI kara joDunI bhaye.n gAtI . svastha ase va.nduni muni siddhahi karitI stutI tase gA tI .. 11\-21.. vasurudrAdityamarut vishvedevoShmapAshvinIkumara . ga.ndharva yakSha sAdhyahi vismita pAhAti siddhavara amara .. 11\-22.. tyAmAjI.n bahu dADhA mA.nDyA mukha udara nayana pada kara te . vikrALa ghora tUjhe.n rUpa jagAsaha malA vyathA karate.n .. 11\-23.. bahuvarNa nabhaHsparshI vistR^ita mukha dIpta vipula netrA.nsa . teja sakhyA tuja pAhuni gele.n mama dhairya pAvale.n trAsa .. 11\-24.. da.nShTrA karAla vadane.n tUjhI.n kALAgnitulya deveshA . pAhuni dishAhi bhulalo.n sukhahi na maja ho prasanna jagadIshA .. 11\-25.. he dhArtrarAShTra sAre ANikahI bhUmipALa tatpakShI . bhIShma droNahi karNahi taise je vIra AmuchyA pakShI.n .. 11\-26.. da.nShTrA karAla bhyAsura jI.n vadane.n righati tyA.nta saMpUrNa . dA.ntA.nta lAgale je koNI tyA.nchI.n shire.n disati chUrNa .. 11\-27.. sAgarasanmukha jAtI vega nadyA.nche jasehi nIrA.nche . tevi.n tujhyA dIptamukhI.n samUha nighatI nR^iloka vIrA.nche .. 11\-28.. jaise dIptAgnimadhe.n vege.nchi pata.nga paDuni maratAtI . taise vadanI.n tujhiyA marAvayA loka shIghra shiratAtI .. 11\-29.. sarvatra dIpta vadane.n lokA.nchA karisi bhakShunI grAsa . kA.ntI atyugra tujhyA tApavitI yA janA.n samagrAsa.. 11\-30.. tU.n koNa ugrarUpI vada tuja namito.n prasanna ho AdyA . tuja jANo.n ichChitase.n pravR^itti neNe.n tujhI svasa.nvedyA ..11\-31.. mI loka sa.nharAyA jhAlo.n kALa pravR^iddha aisA re . yoddhe raNI.n ubhe je tujavA.nchuni utaratIla he sAre .. 11\-32.. yAstava uTha tU.n yasha ghe myya.n to.n vadhile adhI.ncha sarva ajI.n . kari yuddha rAjya apule.n ji.nkI.n tU.n ho nimittamAtra ajI .. 11\-33.. bhIShma droNa jayadratha karNa tase anya vIrahi prathita . myA.n vadhilyA.nsa vadhI.n tU.n ji.nkisi ripu yuddha kara na ho vyathita .. 11\-34.. kA.mpe bhyAlyAhuni mI kara joDuni kR^iShNavachana pA.nDava te.n . aikuni punarapi sadgada bole ghaDighaDi karoni da.nDavate.n .. 11\-35.. jaga sarva hR^iShIkeshA yashe.n tujhyA hR^iShTa ANi anurakta . rAkShasa paLati bhayAne.n namitI tuja siddhasa.ngha he yukta .. 11\-36.. tuja jana na kA.n namiti te brahmyAlA thora Adya tU.n kartA . avyaktAhuni para tU.n akShara tU.nhI ana.nta tU.n bhartA .. 11\-37.. puruSha para.ndhAma parama vishvamayA Adideva tamabhettA . vishva vyApta tuvA.n he.n purAtanAna.nta vedya tU.n vettA .. 11\-38.. prapitAmaha prajApati tU.n shashi varuNAgni vAyu to shamana . namito.n sahasradA.n mI mAguti karito.n punaH punhA namana .. 11\-39.. sarvatra tUja sarvA.n namito.n devA puDhehi.n aNi mAge.n . ativikrama tU.n vyApisi tuja namiti sarva loka yA mAge.n .. 11\-40.. snehe.n aNi pramAde.n neNuni mahimA sakhA mhaNuni sadayA.n . vadalo.n he.nchi tulA mI he kR^iShNA he yadUttamA sakhayA .. 11\-41.. hAsye.n karitA jhAlo.n sukhashayana krIDanAshanAsana mI . ekA.ntI.n lokA.ntI.n karI.n kShamA mI kShamApanArtha namI.n .. 11\-42.. sthirachara lokA.nchA tU.n bApa guru shreShTha ANi pUjya mahA . na tuja samAna adhika kuNi trijagI.n tUjhA prabhAva anupama hA .. 11\-43.. yAstava sAShTA.nga namI.n prasanna ho maja karI.n kShamA aishI . jaisI kari bApa sutA mitra sakhyA kI.n priya priyA taisI .. 11\-44.. pUrvI.n na dekhiyele.n uThale romA.ncha yAsa pAhUnI . bhayabhItamanA maja te.n dAvI.n rUpa prasanna ho_UnI .. 11\-45.. chakra kirITa gadA te.n dhari pahile.n rUpa tU.n chaturbAho . amitakarA vishvatanU tyA rUpe.n ichChito.n tulA pAho.n .. 11\-46.. myA.n rUpa Atmayoge.n toShuni tuja parama dAvile.n te.n je.n . tujaviNa anya na pAhe vishva ana.ntAdya yukta je.n teje.n .. 11\-47.. naralokI.n ugratape.n dAnamakhe.n karma\-veda\-adhyayane.n . tyA rUpe.n mI tujaviNa shakya pahAyA na anya yA nayane.n .. 11\-48.. ghora svarUpa pAhuni na ho vyathA mUDhabhAva bApA hA . nirbhaya sa.ntuShTa mane.n mAjhe.n pUrvasvarUpa bA pAhA .. 11\-49.. boluni aise.n punarapi dAvI nija rUpa to tayA shvAsI.n . ho_uni saumya shrIhari bhyAla jo pArtha tyAsi AshvAsI .. 11\-50.. he.n mAnuSharUpa tujhe.n pAhuni saumya prasannachitta ase.n . svastha prakR^itihi jhAlI vATe mI janmalo.mchi Aji ase.n .. 11\-51.. je.n dekhile.n tuvA.n re ashakya je.n rUpa te.n pahAyAsa . pAho.n ichChiti surahI mAjhyA rUpAsa te mahAyAsa .. 11\-52.. yA parichA mI dAne.n yaj~ne.n vede.n tape.nhi sAyAse.n . shakya pahAyAsa nase.n jaise.n tvA.n dekhile.n anAyAse.n .. 11\-53.. aisA mI pari ekA bhaktIne.n labhyahI praveshAyA . jANAvayA pahAyA tattve.n mI sulabha samaja aishA yA .. 11\-54.. mI to.n parama jayAlA mama archaka ANi nitya madbhakta . nirvaira sarva bhUtI.n pAve mAte.n asa.nga to yukta .. 11\-55.. \medskip\hrule\medskip sa.ntata yukta ase je upAsitI bhakta tuja tujhyAchi mate.n . akShara avyakta bhajati tyA.ntahi te koNa yogavittama te .. 12\-1.. Thevuni majavari mana je parama shraddhA dharoni he anya . mAte.n upAsitI je te majalA yuktatama mahAmAnya .. 12\-2.. avyakta dhruva akShara sarvaga jyA nirguNA.nta mana nachaLa . kUTastha anirdeshyahi upAsitI je achi.ntya aNi achaLa .. 12\-3.. sarvatra tulyadR^iShTI i.ndriyagatiche.n karoniyA.n damana . sarva prANihitI.n je tatpara pAvati malAcha te amana .. 12\-4.. avyaktasaktamana je hotAti klesha tyA.nchiyA dehI.n . avyakta gatIte.n bA bahuta kleshe.nchi pAvatI dehI .. 12\-5.. mAjhyA ThAyI.n sarvahi karme.n je arpunIhi matpara te . dhyAtI upAsitI maja ananya tyA.nchA na yoga to parate .. 12\-6.. ku.ntItanayA tyA.nchA duHkhaprada mR^ityuyukta bhavasi.ndhU . aTavUni uddharI.n mI neTe.n tyA.nlAgi.n dInajanaba.ndhU .. 12\-7.. ThevI.n majavari mana te.n pArthA buddhIsahI na de paratU.n . niHsa.nshaya majamAjI.n praveshasI pA.nDavA ataHpara tU.n .. 12\-8.. jari shakya na hoya tulA majamAjI.n achaLa mana samAdhAne.n . tari tU.n maja pAvAyA ichChI.n abhyAsa\-yoga\-sa.ndhAne.n .. 12\-9.. abhyAsa na hoya jarI tari matprItyartha vihita karma karI.n . karitA.n madartha karme.n pAvasi tU.n siddhi Atmasaukhya karI.n .. 12\-10.. he.nhI jari tuja nohe tari kari mAjhAchi Ashraya svachCha . ji.nkuni mana he.n pArthA TAkAve.n sarva karmaphaLa tuchCha .. 12\-11.. j~nAnahi abhyAsAhuni shubhakara te.n dhyAna tyAhunIhi para . tyAhuni karma\-phaLAchA tyAga tyAge.nchi shA.nti yA upara .. 12\-12.. maitra kShamI sadayahI sarvA.nbhUtI.n sadaiva adveShTA . nirmama niraha.nkArI jyAchI duHkhI.n sukhI.nhi sama cheShTA .. 12\-13.. sa.ntata yoga karI jo manojayAne.n sadaiva sa.ntuShTa . arpI mana buddhi malA dR^iDha nishchaya bhakta jo malA iShTa .. 12\-14.. bhItI loka na jyAlA lokA.n bhIto na jo malA bhajato . harSha krodha bhaya aNI udvege.n mukta AvaDe maja to .. 12\-15.. jo shuchi dakSha gatavyatha nispR^iha jo pUrNa suguNarAshIna . sarvodyogatyAgI to priya maja bhakta ati udAsIna .. 12\-16.. harSha dveSha nase jyA na karI shoka spR^ihA mahAghora . TAkI shubhAshubhA.n jo priya majalA bhaktiyukta to thora .. 12\-17.. sama shatru mitra jyAlA samAna taisAchi mAna apamAnI.n . tyAgI jo sa.ngAte.n shItoShNI.n saukhyaduHkha sama mAnI .. 12\-18.. ni.ndA stuti tulya jayA geha tyAgoni bhaktilA sajalA . sa.ntuShTa yathA lAbhe.n maunI sthirabuddhi to ruche majalA .. 12\-19.. pArthA he.n dharmyAmR^ita yathokta sadbhakta yAsa je bhajatI .. vishvAsU matpara te prIti tayA.nchI asecha maja bahu tI .. 12\-20.. \medskip\hrule\medskip he.n tava sharIra pArthA varNiyale.n kShetra tattvavettyAnI.n . tyAte.n jANe.n bA jo tochi kShetraj~na bolilA tyA.nnI.n .. 13\-1.. kShetraj~na sarva bhUtI.n jo to mI jANa na kari anumAna . kShetrakShetraj~nAche j~nAnachi je.n hoya te.n malA mAna .. 13\-2.. te.n kShetra hoya jethuni jayA vikAre.n jase.nhi sa.nkShepe.n . tU.n aika jyA prabhAve.n yukta kShetraj~na he.nhi sa.nkShepe.n ..13\-3.. bahudhA varNita R^iShi.nnI.n suj~nAnI.nhI.n anekavidha shruti.nta . te.n brahmasUtrapAde.n sahetuke.n nishchayAtmake.n gIta .. 13\-4.. pa.nchamahAbhUte.n hI.n buddhI avyakta aNi aha.nkAra . ekAdashe.ndriye.n te pa.ncha viShaya kariti je bahu vikAra .. 13\-5.. sa.nghAta chetanA dhR^iti vairechChA duHkha saukhyahi vikArI . kShetra tulA sa.nkShepe.n kathile.n he.n tU.n ahesi adhikArI .. 13\-6.. mAnatyAga adaMbha kShA.nti saraLatA tashIchahi ahi.nsA . sthairya manojaya shuchitA gurusevA kariti tApa je hi.nsA .. 13\-7.. tyAga aha.nkArAchA aNi varjana i.ndriyArtha toShA.nche.n . darshana ghaDIghaDIhI janmajarAvyAdhiduHkhadoShA.nche.n .. 13\-8.. sakta na hotA.n asaNe.n alipta sarvatra dAra suta gehI.n . samachitta nitya hoNe.n iShTAniShTopapattiyoge.nhI .. 13\-9.. pArthA ananyayoge.n avyabhichArI matIsa mama bhajanI.n . taisI yA janasa.ngI.n aprIti prIti pA.nDavA vijanI.n .. 13\-10.. adhyAtmaj~nAnaratI tattvaj~nAnArthadR^iShTi he.n j~nAna . kathile.n tuja myA.n pArthA je.n yA vyatirikta te.nchi aj~nAna .. 13\-11.. kathito.n je.n j~neya tulA jANuniyA.n amR^ita pAvatI satya . te.n brahma anAdi parama na sthUla na sUkShma te.n ase nitya .. 13\-12.. sarvatra pAda kara je.n taise.n sarvatra ho udArA he . sarvatra nayana shira mukha sarva vyApUni je.n sadA rAhe .. 13\-13.. je.n sarve.ndriyavarjita kari sarve.ndriyaguNa prakAshAte.n . sarvAdhAra asktahi nirguNa pari bhogito guNA.nshAte.n .. 13\-14.. bhUtI.n a.ntarbAhya vyApaka je.n charahi ANi je.n achara . na kaLe sUkShma mhaNonI sa.nnidhavartI tase.nhi dUratara .. 13\-15.. bhinnahi nasoni bhUtI.n bhinnapari rAhate.n samagrAsI . te j~neyahi bhUtA.nche.n poShaka aNi nirmunI jagatrAsI .. 13\-16.. jyotI.nta jyoti ase.n varNiyale.n pA.nDavA tamAparate.n . j~nAna j~neya j~nAnaprApyahi sarvA.ntarI.n na yAparate.n .. 13\-17.. aise.n kShetraj~nAna j~neyahi upadeshile.nchi sa.nkShepe.n . madbhakta jANunI he.n madbhAvA pAvatI avikShepe.n .. 13\-18.. puruSha prakR^itI donI jANa anAdI kadhI.n na udbhavatI . guNa ANi vikArahi te prakR^itIpAsAva jANa saMbhavatI .. 13\-19.. he prakR^iti kAya kAraNa kartR^itvI.n kathiyalI samaja he.n tU.n . taisA sukhaduHkhAchA bhoktR^itvI.n puruSha bolilA hetU .. 13\-20.. prakR^itistha puruSha ho_uni bhogi prakR^itiguNachi neNunI mAyA . adhamottama yoni.ntahI kAraNa guNasa.nga yAsa janmAyA .. 13\-21.. draShTA anumodakahI puruShahi bhoktA mahesha aNi bhartA . yapari boliyalA to yA dehAhuni ase para akartA .. 13\-22.. yApari puruSha prakR^itI jANe guNasahita tyA.nta nara koNI . asatA.nhi to prapa.nchI.n na pave janmAsi jANa paratonI .. 13\-23.. koNI hR^idayI.n chi.ntI dhyAne.n AtmyAsi pAhatI apara . koNI sA.nkhye.n yoge.n pAhati karme.nhi tochi yoga para .. 13\-24.. koNI hR^idayI.n aise.n guruvachane.n mAtra aikunI puratI . pArthA upAsitI te shravaNI.n tatparahi mR^ityute.n taratI .. 13\-25.. jituke.n je.n kA hote.n pArthA sthAvara tase.nchi ja.ngama te.n . kShetrakShetraj~nAchyA yoge.n te.n jANa vedashAstramate.n .. 13\-26.. rAhe bhUtI.n jo sama bhUta vinAshI.n na nAsha jyA asato . parameshvarAsi yApari pArthA jo pAhaNAra DoLasa to .. 13\-27.. Ishvara sama sarvatra sthita pAhe tochi yA uramagatI . ApaNa apulyA ghAtA na karunahI pAvatochi parama gatI .. 13\-28.. ku.ntItanayA karme.n karitI te jANa sarvahI prakR^itI . AtmA kartA na ase.n pAhe jo tochi pAhato sukR^itI .. 13\-29.. bhUtA.nche.n nAnAtvahi ekyA brahmI.ncha ANi vistAra . brahmApAsuni pAhe pAve brahma prapa.nchavistAra .. 13\-30.. nirguNa anAdi mhaNunI avinAshI jANa satya paramAtmA . dehI.n asuni akartA nitya ase.n jaNa he.nchi mAhAtmA .. 13\-31.. jaisA sUkShmatvAstava sarvagatAsI na lepahi nabhAsa . taisA sarvavyApaka dehI.n AtmA alipta avabhAsa .. 13\-32.. sakaLahi lokA.n jaisA kari kau.nteyA prakAsha hAcha ravI . kShetra kShetraj~nahi to taisA karunI prakAsha sa.ncharavI .. 13\-33.. te j~nAnachakShuyoge.n kShetra\-kShetrA.nta ubhaya a.ntara te.n . mokShahi janaprakR^itichA jANati pada parama tyA na a.ntarate.n .. 13\-34.. \medskip\hrule\medskip punarapi parama j~nAna j~nAnottama je.n harI kubuddhIte.n . kathito.n jyAte.n jANuni gele munivarya parama siddhIte.n .. 14\-1.. yAci j~nAnAdhAre.n Thele madrUpa ho_unI sumatI . janmati sR^iShTI.nta na te praLayI.n pArthA kadhI.n na te bhramatI .. 14\-2.. mAjhI garbhAdhAna\-sthAnaprakR^itI asechi tImAjI.n . garbhAdhAna karIto.n bhUtA.nchI hoti tethunI rAjI .. 14\-3.. sarvahi yonImAjI.n je je hotAti pA.nDavA deha . tyA.nchI mAyA prakR^itI bIjaprada mI pitA na sa.ndeha .. 14\-4.. sattvarajastama he guNa prakR^itIpAsoni hoti yA dehI.n . bA.ndhiti avyaya jIvA jeNe.n apaNAsi mAnito dehI .. 14\-5.. sattva anAmaya tethe.n nirmaLa mhaNunI ase prakAshakara . j~nAna sukhAchyA sa.ngI.n bA.ndhiti jIvA karoniyA.n nikara .. 14\-6.. kari anurAgahi tR^iShNA\-sa.ngApAsoni hoti sattva\-raje.n . karmAchyA sa.ngI.n hA jIva ase baddha jANa tyAchi raje.n .. 14\-7.. mohaka sarvahi jIvA aj~nAne.n hoya pA.nDavA tama te.n . alasa pramAda nidremAjI.n jIvAsa bA.ndhunI tamate.n .. 14\-8.. karite.n raja karmAte.n sattva karI pA.nDavA prasAdAte.n . j~nAnAte.n AvarunI karite.n pArthA tama pramAdAte.n .. 14\-9.. moDuni raja\-tama hoto sattvaguNotkarSha he.n malA gamate.n . sattva\-tamA soDuni raja raja\-sattvA hoya moDunI tama te.n .. 14\-10.. j~nAnaprakAshahi karI kari sarve.ndriyagaNI.n prakAshAte.n . tevhA.n te.n sattvapadA jANAve.n vADhale.n akAshAte.n .. 14\-11.. karavI karma sadA je.n ashA.nti\-lobhapravR^ittisI bhajate.n . ichChAhI karita bahU vR^iddhi.ngata jANije tadA raja te.n .. 14\-12.. aj~nAna apravR^ittI pramAda aNi moha jedhavA.n vADhe . tevhA.n jANa sakhyA tU.n tama te.n vR^iddhIsa pAvale.n gADhe.n .. 14\-13.. sattvotkarShAmAjI.n dehI pAve jarI tanupralayA . tevhA.n pArthA amala brahmavidA.nchyAchi pAvato nilayA .. 14\-14.. ghe janma karmaThAyI.n prANI ku.ntIsutA vivR^iddharaje.n . tamavR^iddhI.nta mare jo tiryagyonI.nta janma ghe nara je.n .. 14\-15.. phala uttamakarmAche.n nirmaLa sAttvika sukhAsi je.n phaLate.n . phaLa aj~nAna tamAche.n duHkha rajA.nche.nhi bolatI phaLa te.n .. 14\-16.. lobha rajApAsuni to sattvApAsoni hotase j~nAna . prasavehi tamoguNa to pArthA moha pramAda aj~nAna .. 14\-17.. uttama lokA jAto sattvaguNI karuni doShaniHpAta . madhye.n rAjasa asatI je tamavR^ittistha tyA.n adhaHpAta .. 14\-18.. kartA guNAhuni dujA nAhI.n he.n pAhaNAra jo pAhe . nirguNa AtmA jANuni pAve madbhAva jANa bApA he .. 14\-19.. dehodbhava triguNa he la.nghoni jAya jo sakhyA dehI.n . janma\-jarA\-mR^iti\-duHkhe.n mukta brahmachi sthitI.nta nA dehI .. 14\-20.. ulla.nghunI guNA.nte.n mAdhavarAyA munI kasA asato . tyAchA AchAra kasA koNyA chinhe.nkaroni to vasato .. 14\-21.. pArthA prakAsha ANi pravR^ittimoha pravR^itta he asatA.n . na dveShita to yogI ichChInAhI pravR^itta he nasatA.n .. 14\-22.. vasata udAsIna asA hoya guNe.nkaruniyA.n na cha.nchaLa to . guNa vartati he aise.n jANuni rAhe kadhI na jo chaLato .. 14\-23.. Dhe.nkuLa dho.nDA sone.n samajA ni.ndA stutIhi jyA sama tI . priya apriya sukhaduHkhahi sama jyA jo svastha dhIra sarasamatI .. 14\-24.. sarvAraMbhatyAgI jyAlA ripu\-mitrapakShahi samAna . mhaNati guNAtIta tayA jyAsa ase tulya mAna apamAna .. 14\-25.. sevI mAte.n pArthA avyabhichArI dharoni bhAvAte.n . triguNA.nte.n ulla.nghuni pAve to brahmarUpabhAvAte.n .. 14\-26.. avinAshI jo mokShahi shAshvata jo dharma ANi jo nigama . nishchita sukha je.n tyAchA Ashraya mI bhaktine.ncha mI sugama .. 14\-27.. \medskip\hrule\medskip parNe Cha.nde.n jyAlA shAkhA kAlIhi Urdhva jyA mULa . avyaya ashvattha vadati jANe jo tyA kaLe shrutImULa .. 15\-1.. guNavR^iddha viShayapallava shAkhA adha Urdhva jyAsa vistaratI . karmAnubaddhamULe.n vishvI.n adha Urdhva kariti vistara tI.n .. 15\-2.. na kaLe tyAche.n rUpahi Adya.nta sthitihi dhu.nDitA.n shAstre.n . ashvattharUDhamULe.n ChedonIyA.n asa.ngadR^iDhashastre.n .. 15\-3.. maga te.n pada dhu.nDAve.n jyAte.n pAvuni na mAgute phiratI . AdIpuruSha bhaje to pravR^itti tethuni junATa je sphuratI .. 15\-4.. mAnechChA moharahita adhyAtmaj~nAna yoga ArUDha . sukha duHkha dva.ndva na jyA.n avyaya pada pAvatIcha ArUDha .. 15\-5.. na ravI nA agni shashI bhAsavitI jyAsa bA tujhI ANa . jyAte.n pAvuni na phirati te.n mAjhe.n parama dhAma tU.n jANa .. 15\-6.. prAchIna jIvalokI.n mada.nsha jIva svarUpa bhogArtha . prakR^itistha manaHShaShThA.n AkarShI i.ndriyA.nsi hA artha .. 15\-7.. tanuchyA tyAgI.n grahaNI.n dehAchA Isha jIva hI.n sAhA . ghe_uniyA.n jAya tasA sumanAchA ga.ndha vAyu jaisA hA .. 15\-8.. chakShu shrotra ghrANa tvak jivhA pA.n hI.n adhiShThAna . pA.nDusutA hI.n pAhI.n sevI viShayA.n tanU.nta niShThA na .. 15\-9.. deha tyAgI kaisA guNayukta kasA tanUmadhe.n gUDha . bhogI viShayA.nsa kasA j~nAnI he.n jANatI na te mUDha .. 15\-10.. yogI hR^idayasthA yA yatne.n pAhoniyA.n sudhI ramatI . yatnahi karitA.n akushala yAsi na te pAhatI adhIramatI .. 15\-11.. je.n teja yA ravI.nta prakAshavI yA samagra vishvAsa . je.n agnI.nta shashI.ntahi mAjhe.n te.n teja mAni.n vishvAsa .. 15\-12.. teje.n pR^ithvI.nta righuni bhUtA.nchA bhAra mI.ncha soshIto.n . rasamaya cha.ndrahi ho_uni mI sakaLA.n auShadhI.nsa poshIto.n .. 15\-13.. prANyA.nche.n dehI.n bA agni ase jANa tUja suchavIto.n . prANApAnA.nsaha mI.n chaturvidhAnnA.nsi mI.ncha pachavIto.n .. 15\-14.. j~nAna smR^iti vismR^itihI majapAsonIcha mI ase.n svastha . sarvashrutichAhI mI vedyahi sarve.ndra sarva hR^idayastha .. 15\-15.. puruShadvaya yA lokI.n kShara akShara aika sA.ngato.n AtA.n . kShara to sarvahi bhUte.n akShara kUTastha bolije tAtA .. 15\-16.. anya kSharAkSharAhuni mI uttama puruSha mhaNati paramAtmA . lokatrayI.n p[raveshuni dhari avyaya Isha jo jaga mahAtmA .. 15\-17.. kSharabhinna ase.n yAstava uttama mI akSharAhunIcha ase.n . yAstava lokI.n vadI.n puruShottama mIcha bolatAti ase.n .. 15\-18.. puruShottama mIcha ase.n manI.n asaMmUDha jANato maja to . maga sarva jANatA maja sarvA.n bhAve.nhi to malA bhajato .. 15\-19.. he.n guhya shAstra tuja myA.n kathile.n anaghA janA.nsa tArAyA . kR^itakR^itya ANi sumatI he.n jANuni hoya bhAratA rAyA .. 15\-20.. \medskip\hrule\medskip j~nAnopAyI.n niShThA j~nAnasvAdhyAya chittashuddhi mahA . nirbhayatA tapa yaj~nahi pArthA taisI avakratA dama hA .. 16\-1.. bhUtadayA akrodha tyAga apaishUnya AsaNe.n nitya . shA.ti ahi.nsA mR^idutA lajA sthiratA alobha aNi satya .. 16\-2.. adroha amAna tashI shuchitA teja kShamA dhR^iti aho tI . ShaDvi.nshati guNa pArthA daivI saMpattichyA narA hotI .. 16\-3.. aj~nAna ANi daMbha krodha krUratva darpa abhimAne.n . tyAchyA ThAyI.n asatI jyAlA saMpatti AsurI mAne .. 16\-4.. daivI saMpatti sadA mukta karI AsurI karI baddha . na karI.n kheda ahesI daivIsaMpattiva.nta tU.n shuddha .. 16\-5.. bhUtA.nchA udbhava to dvividha ase daiva ANi Asura to . kathilA vistR^ita daivahi Asura aikAvayAsi chitta rato .. 16\-6.. neNati pravR^itti aNi te nivR^itti asura\-svabhAva nara te . shauchI.n satyAchArI.n tyA.nche.n mAnasa kadApihI na rate .. 16\-7.. jaga apratiShTha ANika anIshvara asatya he.nchi jaga mAnya . strIpuruShodbhava bolati kAmAviNa hetu mAnitI nAnya .. 16\-8.. naShTAtme alpamatI anIsha jaga he.nchi dR^iShTi dharaNAra . vishvakShayArtha upajati ripu he atyugra karma karaNAra .. 16\-9.. duShpUra kAma sevuni pArthA mada mAna daMbha tyAsa ase . mohe.n durAgrahI je ashuchivrata te pravartatIcha ase .. 16\-10.. maraNAvadhi atishaya je chi.ntechA gheti phArasA lAho . atisakta kAmabhogI.n nishchita puruShArtha\-bhoga jyAlA ho .. 16\-11.. viShayA.nchyA bhogAstava anyAye.n krodha\-kAmatatpara te . ichChitihi arthasa.nchaya AshA\-shata\-pAshabaddha te purate .. 16\-12.. he.n adya prApta malA mI yAhi manorathAsi sAdhIna . he.n maja Ahe prastuta he.nhi punhA dhana karIna AdhIna .. 16\-13.. hA shatru vadhiyalA myA.n itarahi mArIna chitta te.nchi ase . Ishvara mI bhogI mI balavAn mI siddha mI sukhIhi ase.n .. 16\-14.. mI j~nAnayukta ADhyahi maja aisA anya koNatA Ahe . homina de_Ina sukhI ho_ina mohe.n ashAstramati pAhe.n .. 16\-15.. je mohajALa\-baddha bhramati anekA manorathI.n nara kI.n . Asakta viShayabhogI.n paDatI te jANa ghoratara narakI.n .. 16\-16.. je dhana\-mAna\-madAvR^ita mI anupama thora jyA.nsa he.n mAne . yaj~nAbhAse.n yajitI avidhIne.n yasha\-nimitta daMbhAne.n .. 16\-17.. kAma\-krodha\-aha.nkR^iti baladarpA.nche.n sadaiva te thora . nijaparadehI.n mAte.n dveShiti darpA karonihI ghora .. 16\-18.. dveShI krUra narAdhama je ashubha tayA.nsi nitya sa.nsArI.n . AsurayonI.nmAjI TAkIto.n jANa mIcha ka.nsArI .. 16\-19.. AsurayonI pAvati janmojanmI.nhi mUDha avanI.nta . majalA na pAvunI te janmati tyAhUni te kuyonI.nta .. 16\-20.. narakadvAre.n trividha svanAsha kari vashya karuni yuktI.nnI.n . yAstava kAma krodhahi he shatrU TAkijeta kI.n tI.nnI.n .. 16\-21.. hI.n tIna tamodvAre.n yAMpAsuni mukta jo sadA bApA . sAdhuni Atmashreyahi aNi pAve mokSha jANa niShpApA .. 16\-22.. jo shAstravidhAnAte.n TAkuni pArthA yathechCha Acharato . to siddhIte.n na pave na sukhI mokShI.nhi to na sa.ncharato .. 16\-23.. kAryAkArya\-vichArI.n yAstava shAstra pramANa tuja tAtA . jANuni shAstravidhIte.n karma karAyAsi yogya ho AtA.n .. 16\-24.. \medskip\hrule\medskip shAstravidhIte.n neNuni lokAchAre.ncha bhaktine.n yajitI . tyA.nchI niShThA kaisI sattvAte.n kI.n rajastamA bhajatI .. 17\-1.. lokAchArI.n muktA vartati dehI.n svabhAvajA bhaktI . sAtvika rAjasa tAmasa trividhA ghaDatechi aika bA yuktI .. 17\-2.. sarvA.nchyA sattva\-raja shraddhechIhI ghaDe tashI soya . shraddhAmaya hA puruSha shraddhA jI jyAsa tochi to hoya .. 17\-3.. sAtvika devagaNA.nte.n rAjasa te yajiti yakSharakShA.nte.n . bhUta\-preta gaNA.nte.n itarahi tAmasa dharoni lakShA.nte.n .. 17\-4.. karitI ghora tapAte.n jana je ku.ntIsutA ashAstrokta . daMbhAha.nkArAshrita ANika te kAma rAga baLasakta .. 17\-5.. shoShiti nijapara dehI.n bhUtagrAmAsa jANa tU.n suj~nA . pIDiti hR^idayasthA maja tyA Asura nishchaye.n mahA aj~nA .. 17\-6.. sarvA.nchA Ahara trividha priya satya he.n manI.n ANa . tapa ANi yaj~na dAnahi yA.nchyA bhedAsa aikunI jANa .. 17\-7.. AyuShyAsaha baLasukhaharShaprada kariti rogasa.nhAra . sasneha manoj~na surasa AvaDatI sAtvikA.nsa AhAra .. 17\-8.. dAhaka atyugra kaTu kShAra tikhaTa rUkSha jIva gheNAre . AhAra rAjasA.nche rogaprada duHkha shoka deNAre .. 17\-9.. uchChiShTha ashuchi gatarasa shILannILe jayA.nsi ati ghANa . AhAra tAmasA.nlA AvaDatI pA.nDavA ase jANa .. 17\-10.. sAttvika yaj~na phaLechChA\-virahita ekAgrachitta sa.nyukta . vedAj~nAchi yajAve.n karije to mhaNuni shAstravidhyukta .. 17\-11.. ichChA dharuni phaLAchI karije to tyA.nta daMbhahI asato . bhAratakulAvata.nsA kau.nteyA jANa yaj~na rAjasa to .. 17\-12.. shraddhA ma.ntra vidhIhI na jyA.ntahI dakShiNA nase anna . pArthA sarvaj~na munI tAmasa hA yaj~na bolatI bhinna .. 17\-13.. devaprAj~nadvijagurupUjana te.n brahmacharya nA hi.nsA . shauchArjavasaha mhaNatI shArIratape.n na hoya narahi.nsA .. 17\-14.. akleshakara vachana je.n svAdhyAyAchA sadaiva abhyAsa . satya priya hita mhaNatI vA~Nmaya tapa he.nchi vidita sabhyAsa .. 17\-15.. chitta prasanna maunahi mananigraha ANi bhAvasa.nshuddhI . saumyatvahi yApari he.n mAnasa tapa bolatI mahAbuddhI .. 17\-16.. paramashraddhekarunI yA trividha tape.n manojayI.n nara je . tyajuni phaLechChA tapatI sAttvika tapa jANa mishrite.n na raje.n .. 17\-17.. satkAra mAna pUjA yA.nstava jyA.nchA ase samAraMbha . mhaNatI cha.nchala adhruva rAjasa tapa he.n jayAmadhe.n daMbha .. 17\-18.. mohe.n durAgrahe.n je.n karije te.n ichChuniCha paraghAta . apulyAte.n pIDI je.n tAmasa tapa mhaNati de adhaHpAta .. 17\-19.. dyAve.n mhaNavuni dIje pratypakArArtha he.n na karije te.n . deshI.n kALI.n pAtrI.n sAtvika he.n dAna mhaNati muni je te .. 17\-20.. pratyupakArAsAThI.n phala_ichChene.nhi chittakhedAne.n . je.n jANa de_ije te.n rAjasa aise.nchi mhaNati tI.n dAne.n .. 17\-21.. deshI kALI.n pAtrI.n na de_ije te.n na jyA.nta satkAra . tAmasa te.n dAna mhaNati karijete.n je.n karoni dhikkAra .. 17\-22.. OM tat sat tripadA.nnI brahmAche.n nA.nva bolije trividha . teNe.n pUrvI.n kele devadvijayaj~na sarva he vividha .. 17\-23.. yAstava omiti aise.n uchchAruni jaNa vedavettyA.nchyA . vartatI yathAvidhIne.n tapa\-dAna\-makhakriyA sadA tyA.nchyA .. 17\-24.. taditI uchCharuniyA.n phalasa.ndhAnahi manI.n na lakShUnI . karijete.nhi sadA he.n tapa dAna makhakriyA mumukShU.nnI.n .. 17\-25.. sadbhAve.n sAdhutvI.n pArthA saditi prayoga hA hoto . taisA prashasta karmI.n sachChabdachi yojijeta Aho to .. 17\-26.. yaj~nI.n tapI.nhi dAnI.n je sthiti saditi mhaNati bA pAhA . brahmArtha karma he.n je.n vadati sachChabda yAsa bApA hA .. 17\-27.. ashraddhene.n kele.n tapijele.n homile.n dile.n lokI.n . je.n he.n asat vadati bA upayogI te na iha na paralokI.n .. 17\-28.. \medskip\hrule\medskip sa.nnyAsAche.n ANi tyAgAche.n tattvahI mahAbAho . jANo.n ichChitase.n mI sA.nga nirALe.n karoni maja bA ho .. 18\-1.. karme.n sakAma tyA.nchA tyAgachi sa.nnyAsa jaNatI suj~na . sarvahi karmaphalAchA tyAgachi to bolatI mahAprAj~na .. 18\-2.. koNI sadoSha karme.n tyAgAvI.n mhaNati pA.nDavA prAj~na . koNI mhaNatI he.n na tyAgAve.n dAna karma tapa yaj~na .. 18\-3.. tyAgAviShayI.n nishchaya aikAvA bhAratA svachittI.nhI . trividha tyAga mhaNonI varNiyalA jANa thora je tI.nhI.n .. 18\-4.. dAna tapa yaj~na karmahi na tyAgAve.n avashya he.n kArya . makhadAnatape.n karunI hotI pAvana manIShi je Arya .. 18\-5.. karme.n sakhyA karAvI.n sa.nga tyAgoniyA.n phaLAsahita . aise.n nishchita pArthA saMmata mAjhe.n ase janAsa hita .. 18\-6.. nyAsa niyata karmAchA pArthA koNAsahI kadhI.n nasato . mohAne.n kelA jari karmAchA jANa tyAga tAmasa to .. 18\-7.. duHkha mhaNuni karmAte.n kAyakleshAchiyA bhaye.n tyAgI . na pave tyAgaphaLAte.n pArthA to jANa rAjasa tyAgI .. 18\-8.. karma avashya karAve.n jANuni aise.n karI niyata karma . tyAguni phaLa aNi sa.ngahi sAtvika to jANa mAnya de sharma .. 18\-9.. kushalI.n sakta nase jo akushala na dveShi karma medhAvI . gatasa.nshaya sAttvika to tyAgI teNe.nchi mukti shodhAvI .. 18\-10.. koNA dehI.n karme.n samULa tAkAvayA na sAmarthya . jo karmaphaLa tyAgI to yogI bolije asA artha .. 18\-11.. aniShTa iShTahi mishrahi tyA karmAche.n phala trividha Ahe . paralokI.n he.n pAve sakAma sa.nnyAsiyA.n nase bA he.n .. 18\-12.. he.n kAraNapa.nchaka bA ukta sakaLa karmasiddhi hoyAsa . sA.nkhya mahA\-siddhA.ntI.n majapAsuni jANije aho yAsa .. 18\-13.. bahuvidha aneka cheShTA kartA aNi daivahi adhiShThAne.n . nAnAvidha karaNa tase.n jANAvI.n pA.ncha yoganiShThAne.n .. 18\-14.. anyAye.n vA nyAye.n kAyA\-vAchA\-mane.nhi nijakArya . karije.n te.n tyA lAhe hetu sakhyA pA.ncha jANatI Arya .. 18\-15.. aise.n asatA.n tethe.n AtmA kevaLa malAhi mUDhapaNa . kartA mhaNoni pAhe durmati to A.ndhaLA svaye.n apaNa .. 18\-16.. jyAchI buddhI aliptahi jyAche chittI.n kadhI.nhi na aha.ntA . to yA trailokyAte.n mAruniyA.n jANa baddha na aha.ntA .. 18\-17.. j~nAna j~neya j~nAtA karmAchA hA vidhi trividha Ahe . kartA karma karaNa hA karmAchA sa.ngraha trividha pAhe.n .. 18\-18.. j~nAna aNi karmakartA trividha ase triguNabheda yA hetU . sA.nkhye.n he sA.ngitale aike.n pArthA yathArtha pAhe.n tU.n .. 18\-19.. sarvahi vibhaktabhUtI.n avyaya avibhakta eka jo bhAva . pAhe jyA j~nAnAne.n sAtvika te.n j~nAna tU.n manI.n bhAva .. 18\-20.. bhedaj~nAne.n bhinnachi sarvA.n bhUtI.n aneka bhAvAte.n . pAhe he.n tuja vadato.n rAjasa mI.n j~nAna\-dharma bhAvAte.n .. 18\-21.. sarvahi kAraNa taise.n sakta atattvArtha je.n ahaituka te.n . alpahi je.n kau.nteyA tAmasa he.n j~nAnasAdhanA mukate.n .. 18\-22.. rAga\-dveSha vivarjita aphalechChene.n asa.ngakR^ita vihita . sAttvika te.n karma sakhyA teNe.n ihaparahi hotase svahita .. 18\-23.. viShayechChene.n kele.n ANika tyAmAji.n bahu aha.nkAra . bahu AyAsa jayA.ntahi kathile.n te.n karma rAjasAkAra .. 18\-24.. pariNAma kShaya hi.nsA pauruSha hI.n je.n na pAhunI karaNe.n . mohe.n kavaNa karI je.n pArthA te tAmasa kriyA karaNe.n .. 18\-25.. dhairyotsAha samanvita pArthA niHsa.nga nA aha.nkArI . hotA.n siddhi asiddhi kartA sAtvika manA.nta avikArI .. 18\-26.. rAgI lobhI hi.nsaka harSha\-viShAdI.ncha yukta jo ashuchI . karmaphalechChU jo kA.n rAjasakartyAsa tulya tApa shuchI .. 18\-27.. prAkR^ita ayukta uddhata apakArI aLasayukta jo shaTha re . khedakara dIrghasUtrI kartA tAmasa na sAdhanAsi Thare .. 18\-28.. buddhIchAhI dhR^itichA bheda guNe.n trividha hAchi parisAvA . sAkalye.n kathito.n tuja aikuni sa.nshaya samULa nirasAvA .. 18\-29.. kAryAkArya bhayAbhaya nivR^ittisahita pravR^ittihI shuddhI . jANehi ba.ndhamokShA.n pArthA tI jANa sAtvikI buddhI .. 18\-30.. dharmAdharmahi ANika kAryAkAryahi yathArtha je neNe . sakhayA kurukuLaTiLakA jANAvI buddhI rAjasI yeNe .. 18\-31.. aj~nAnAvR^ita ho_uni dharma mhaNuni mAnitI adharmAte.n . viparIta sarva arthI.n pArthA tU.n buddhi jANa tAmasa te .. 18\-32.. prANe.ndriya chittA.nchI.n kArye.n rodhI jiNe.n na je chukatI . chittaikAgrye.n jI dhR^iti avyabhichArIcha jANa sAttvika tI .. 18\-33.. dharmArthakAmavargI.n jIchyAyoge.n sadA spR^ihA asatI . jIchyA sa.nge.n phaLahI ichChA dhR^iti jANa tU.nchi rAjasa tI .. 18\-34.. durmati jiNe.n na soDI nidrA madahI viShAda bhaya shoka . tI tAmasa dhR^iti aise.n kau.nteyA mhaNati suj~na je loka .. 18\-35.. aike.n bharatashreShThA sukha je.n kA trividha sA.ngato.n AtA.n . abhyAsAne.n jethe.n ramatA.n duHkhAnta pAvato tAtA .. 18\-36.. bA AdhI.n viShavat je.n pariNAmI.n amR^itatulya je.n Tikate.n . svasthapaNe.n mana buddhI upaje sukha bolatAti sAtvika te.n .. 18\-37.. viShaye.ndriyasa.nyoge.n AraMbhI.n amR^itatulya je.n disate.n . pariNAmI.n viShavat je.n jANAve.n sukha sadaiva rAjasa te.n .. 18\-38.. AraMbhI.n pariNAmI.n mohakarI te.n manAsi je.n duShTa . nidrA\-pramAda\-aLase.n upaje sukha mhaNati tAmasa spaShTa .. 18\-39.. svargI.n suralokI.nhI pR^ithvImAjI.nhi pA.nDavA koNI . prakR^itIchyA triguNA.nnI.n soDavilA jo asA nase prANI .. 18\-40.. vipra kShatriya shUdrahi vaishyahi je asati nitya nijadharme.n . svaprakR^itiguNe.n tyA.nchI.n disati nirALI.n sadaiva satkarme.n .. 18\-41.. Astikya shaucha Arjava shama dama dhAraNa tase.nchi shA.ntIche.n . vij~nAna dAna tapa svAbhAvika karma he.n dvijAtIche.n .. 18\-42.. yuddhI.n apalAyana te.n dhR^iti IshvarabhAva dakShatA dAne.n . shauryahi tejahi kathile.n svabhAvaja kShAtrakarma vedAne.n .. 18\-43.. gopAlana vANijya svAbhAvika vaishyakarma ANi kR^iShI . paricharyA shUdrAche.n svAbhAvika karma bolatAta R^iShI .. 18\-44.. rata apulyAlA karmI.n pAve siddhIsa manuja bhaktirase.n . pAve svakarmarata to siddhi jasI pA.nDavA sakhyA parise.n .. 18\-45.. bhUtapravR^itti jethuni jyANe.n he.n sarvahI ase vyApta . pUjuni tyA nijakarme.n hotI manujAsa siddhi te prApta .. 18\-46.. viguNa svadharmahi barA anuShThilA chA.ngalA na paradharma . pAve doShA na kadA svabhAvaniyamI na TAkitA.n karma .. 18\-47.. karmA doShahi sahaja kShatriyavaryA na soDitA.nchi tare . dhUme.n vahni jasA to doShe.n karme.n samasta AvR^ita re .. 18\-48.. nispR^iha ANi jitAtmA jyAchI sarvatra te na saktamatI . sa.nnyAsAne.n pAve tochI naiShkarmyasiddhi uttama tI .. 18\-49.. naiShkarmyasiddhi nara to brahma kasA pAvato avikShepe.n . jo parama j~nAnAchI niShThA te.n aika tU.nchi sa.nkShepe.n .. 18\-50.. shuddhamatIne.n yuktahi dhairye.nkarunI manAsa rodhUna . TAkuni shabdAdi viShaya rAgadveShA.nsa nitya bA.ndhUna .. 18\-51.. ekA.ta nitya sevI mitabhojI vA~NmanAsi to rodhI . vairAgyayogayukta brahmadhyAnI.n sadaiva avarodhI .. 18\-52.. kAma krodha aha.nkR^iti baladarpa parigrahA karuni shA.nta . mamatAvirahita ho_uni pAve mokShAsi hAchi siddhA.nta .. 18\-53.. sarvA.n bhUtI.n pArthA svachChamana brahmabhUta jo sama hA . jyAlA na harSha shokahi lAbhe madbhaktilAbha tyAsa mahA .. 18\-54.. bhaktIne.n maja jANe jitukA jaisAhi mI.n ase.n tattve.n . maga jANuniyA.n mAte.n tadana.ntara pAvato malA sattve.n .. 18\-55.. sarvahi karme.n kari jo jyAlA mAjhA sadaiva avalaMba . pAve mama prasAde.n avyaya shAshvata padAsi avalaMba .. 18\-56.. chitte.n sarvahi karme.n mAjhe ThAyI.n samarpunI Aho . matitogAshrita ho_uni matparachitta.nta tU.nhi sa.ntata ho .. 18\-57.. sarvahi durge.n tarasI machchitte.n mAjhiyA prasAdAne.n . pAvasi vinAsha tari tU.n na jarI aikasi aha.nkR^itimadAne.n .. 18\-58.. dharuni aha.nkArAte.n mAnasi na karIna mI kadhI.ncha raNa . mithyA nishchaya tUjhA karavIla prakR^iti tUja AcharaNa .. 18\-59.. svAbhAvika karmAne.n baddha vR^ithA tU.n durAgrahA dharisI . mohe.n na karU.n ichChisi ho_uni paravasha parIcha te.n karisI .. 18\-60.. sarvA.n bhUtA.nchyAhI hR^idayI.n Ishvara vasoni chALavito . sarvA.n bhUtA.n tevhA.n ya.ntra jase.n sUtradhAra chAlavito .. 18\-61.. jA_I.n sharaNa tayAte.n sarvA.n bhAve.n na yAmadhI.n bhrA.ntI . tyAchyA prasAdayoge.n shAshvata pada thora pAvasI shA.ntI .. 18\-62.. guhyAhuni guhya ase.n kathile.n myA.n j~nAna tUja niShpApA . sAkalye.n vivaruniyA.n je.n ichChisi te.n sukhe.n karI bApA .. 18\-63.. sarvA.nta guhya uttama mAjhe.n tU.n vachana he.n punhA parisa . kathito.n hita tuja yAstava maja tU.n bA priya atipriyAparisa ..18\-64.. madbhakta manmanA ho va.ndI.n pUjI.n malA bare.n samaja . karito.n kharI pratij~nA asasi priya majahi pAvasIla maja .. 18\-65.. TAkuni sarvahi dharmA.n ekyA mAte.nchi sharaNa ye yukta . na karI.n kheda manI.n tU.n karito.n mI sarvapApanirmukta .. 18\-66.. sevAhIna abhaktA tapahInAte.nhi re na sA.ngAve.n . IrShyA kari jo mAjhI pArthA tyAlA kadA na sA.ngAve.n .. 18\-67.. jo he.n atiguhya parama mAjhyA bhaktA.nsa Adare.n paDhavI . uttama bhakti karoni nishchaya mAjhyA padI.n dhvajA chaDhavI .. 18\-68.. priyakara tyAhuni mAjhA koNI nAhI.n na hoya bhUlokI.n . majahI priyatama tyAhuni nAhI.n dusarA mahI.nta avalokI.n .. 18\-69.. hA dharmarUpa amuchA sa.nvAda paDhe sadaiva jo sumatI . tyANe.n j~nAnamakhe.n mI yajile.n hotI malA asIcha matI .. 18\-70.. dharunI shraddhA nara jo aike IrShyA tyajoni vIrA he . to puNyashlokA.nchyA shubha lokI.n mukta ho_unI rAhe .. 18\-71.. pArthA Ayakile.n kI.n ekAgra mane.nchi he.n malA sA.nga . aj~nAnamoha tUjhA gelA kI.n kAya he.n malA sA.nga .. 18\-72.. gelA moha smR^itihI AlI devA tava prasAdAne.n . niHsa.ndeha ase.n mI karito.n sa.ngara tava prasAdAne.n .. 18\-73.. sa.nvAda shreShThAchA shrIkR^iShNAchA asAcha pArthAchA . adbhuta romA.nchakarI AyakilA myA.n nidhIcha arthAchA .. 18\-74.. shrIkR^iShNe.n yogeshe.n kathilA sAkShAtsvaye.nchi to vijaya . jo parama guhyayoga vyAsakR^ipe.n aikilAchi mI vijaya .. 18\-75.. ATha_unIyA.n rAjA uThatI kA.nTe punaHpunhA.n dehA . shrIkeshavArjunA.nchA adbhuta sa.nvAda puNya jo de hA .. 18\-76.. ATha_unI shrIhariche.n atyadbhuta rUpa te.n pramode.nhI . navala bahuta maja rAyA uThatI kA.nTe punaH punhA.n dehI.n .. 18\-77.. yogesha kR^iShNa jikaDe jikaDe pArthahi dhanurdhara uchita . tikaDe aishvarya vijaya dhrUvAnItIhi manmatI khachita .. 18\-78.. ## Encoded by Sunder Hattangadi sunderh at hotmail.com \medskip\hrule\obeylines \medskip {\rm Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om} {\rm Last updated \today} {\rm http://sanskritdocuments.org} \end{document}