% Text title : Ratha Vishleshanam % File name : rathavishleShaNam.itx % Category : misc, article, pradIptakumArananda % Location : doc\_z\_misc\_general % Author : (Copyright) Pradipta Kumar Nanda, Kendrapara, Orissa pknanda65 at gmail.com % Transliterated by : Pradipta Kumar Nanda % Proofread by : Pradipta Kumar Nanda % Description/comments : Description of chariots at Jagannatha Rathayatra % Acknowledge-Permission: (Copyright) Pradipta Kumar Nanda % Latest update : July 17, 2021 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Description of Chariots at Jagannatha Puri ..}## \itxtitle{.. rathavishleShaNam ..}##\endtitles ## lekhakaH \- nandapradIptakumAraH shrIkShetre rathayAtrA vishvaprasiddhA | bahu purAtanI rathasa.nskR^itiH | asmAkaM bhAratavarShe vaidikakAlAdArabhya rathanirmANasya para.nparA vartate | puryyAM triShu ratheShu 2188 kAShThakhaNDAni vyavahriyante | teShu phAshI\-dhaurA\-asana\-shAlmalI\-devadAru\-pAladhuA\-kaa.nsa\-mahAnimba\-vR^ikShANAM pramukhabhUmikA vartate | ime vR^ikShAH nayAgaDa\-dashapallA vanavibhAgena pradIyante | vaishAkha\-shukla\-tR^itIyA athavA akShayatR^itIyA\-divasAt prativarShaM navIna\-rathanirmANasya shubhArambho jAyate | shilpashAstra\-mAnasAra\-aparAjitapR^ichChA\-shulvasUtra\-mayamata\-vishakarmaprakAsha\- shilpasArasa.ngrahAdiShu grantheShu rathanirmANasya varNanaM labhyate | shilpashAstrAnusAraM nandighoShAdirathAnAM nirmANaM bhavati | devI charchchikA rathanirmANasya iShTadevI | shrInahara (rAjagR^ihasya) sammukhe iyaM devI virAjamAnA | tatra rathakhalAM (rathanirmANasthAnam) nirmAya rathanirmANakAryaM jAyate | rathanirmANe ye janAH niyuktA bhavanti teShu vishvakarma(vardhakI)\-karmakAra\-rUpakAra\-chitrakAra\-sUchIkAra\-bhoisevakAH pramukhAH | te nirmAtAraH pAra.nparika\-hasta\-aguli\-mAnena rathanirmANaM kurvanti || \section{1 \- nandighoShaH} nandighoShaH shrIjagannAthasya syandanam | asya nandighoShasya garuDadhvaja\-chakradhvaja\- kapidhvajabhedena nAmAni prasiddhAni | ayaM rathaH indrapradattaH | ratharatnaM spaTikam | vishvakarmA asya nirmAtA | 33 hasta 5a.ngula =44phuTa 3 i~ncha uchcha\-parimite asmin rathe 832 sa.nkhyakAni kAShThAni vyavahriyante | asya ShoDashasiddhi\-parimitAni 16 chakrANi,16 arAshcha bhavanti | pratichakrasya vyAsaH 7 phiT | dairghya\-prasthau 35 phuT | rathapIThasya kShetraphalaH 1225 phuT | bhUmeH dadhinauti\-uchchatA 24 phuT | pItalohito rathAvaraNaH | hiraNyagarbhaH dadhinautiH | tatra jIva\-paramau shukapakShiyugalau | dArukaH ratha\-sArathiH | chatvAro ghoTakAH sha.nkha\-shveta\-balAhaka\-haridashvAH shubhrAH | ratharajjuH sha.nkhachUDaH | nabha\-vyoma\-AkAshAni trayaH kalashAH | kalashopari shUnyachakrasya nAma sudarshanam | patAkA trailokya mohinI | dhvajachihnaM hanumAn | sha.nkha\-chakre rathAyudhe | ShoDashadalAkR^itiH bhadrapIThaH | chandrAtapanAma kanakamuNDI | sammukhadvArasya chitraM kalpavR^ikShasya dve patre | utsavamUrttI vAsudeva\-madanamohanau | jaya\-vijayau dvArapAlau | kumuda\-kumudAkShau pratihArau | ratharakShakau indra\-garuDau | bhairava\-narasi.nha\-garuDa\-vAsudevAH rathapAlAH | rathAdhipo vainateyaH | rathadevatA nR^isi.nhaH | shIrShadevatA kalyANasundaraH | charadevau varAha\-nR^isi.nhau | sammukha pArshvadevatAH brahmendra\-saptarShayaH | pR^iShThabhAgadevatAH nR^isi.nha\-rAma\-nArAyaNAH | vAmabhAgadevatAH trivikrama\-hanumat\-rudrAH | dakShiNe varAha\-kR^iShNa\-gopInAthAH | rathadevI yogamAyA | rathabhairava ekapAt | rathashaktI vimalA \-viraje | rathayakShaH haryAkShaH | rathagandharvaH vaidhR^itiH | ratha\-sammukhe phulamochI urvashI, pR^iShThe kanakama~njarI kAmama~njarI, vAme premama~njarI champakama~njarI, dakShiNe ana.ngama~njarI bhramarama~njarI chemAH sarvAH rathAsInA apsarasastathA nArada\-devala\-vyAsa\-shuka\-parAshara\-vashiShTha\-vishvAmitra\-rudrAH R^iShayashcha nandighoShe vilasanti || \section{2 \- tAladhvajaH} tAladhvajarathasya nAyakaH devAdhidevo baladevaH | asya lA.ngaladhvaja iti nAmAntaramasti | ratharatnaM markatam | mayadAnavaH asya nirmAtA | 32 hasta 10a.ngula athavA 39 phuT 4 i~ncha uchchamAna\-vishiShTe.asmin rathe 763 kAShThakhaNDAni vyavahriyante | chaturdashabhuvanasa.nj~nakAni asya 14 chakrANi,14 arAshcha santi | chakravyAsaH 6 phuT | rathapITho merukailAsha\-sa.nj~nakaH 34 phuT dairghya\-prasthavishiShTaH aShTadalapadmAkArashcha | kShetraphalaH 1156 phuT | rathAvaraNaH nIlalohitaH | dadhinauternAma bhuvanakoShaH | asmin suparNa\-dvAsuparNau shukapakShiyugalau | chandra\-sUrya\-vidyutaH kalashatrayaH | kalashopari shUnyachakraM kAlasa.nhAraH | patAkA UnmanI | dhvaje tAlachihnam | ratharakShakAH vAsudeva\-bhAskara\-rudrAH | hala\-musalau rathAyudhe | tIvra\-ghora\-dIrghashrama\-svarNanAbhAH chatvAro ghoTakAH kR^iShNavarNAH | ratharajjurvAsukiH | brahma\-shivau rathashaktI | chandrAtapaH kanakamekhalaH | sammukhadvArachitraM pa~nchapatravishiShTaM tAlapatram | rAma\-kR^iShNa\-gopAlAH utsavamUrttayaH | sushIla\-atishIlau pratihArau | rathapAlaH AdisheShaH | rathAdhipaH bR^ihannyAsaH | shIrShadevatA anantanAgaH | charadevau brahma\-shivau | gaNesha\-kArttikeya\-mR^ityu~njaya\-sarvama.ngalA\-pralambAri\-halAyudha\-nATAmbara\-mukteshvara\-sheShadevAH navapArshvadevatAH | rathadevI ketubhadrA | bhairavaH kShetrapAlaH | rathashaktI jayadurgA shUlinI durgA cha | rathayakShaH prachaNDaH | jayA\- vijayA\-chaNDI\-chaNDarUpA\- nandA\-AnandA\-sanandA\-tilottamAH aShTau apsarasaH | a.ngirA\-pulaha\-pulasta\-kR^iShNa\-mudgala\-Atreya\-kAshyapa\-AsaShTayaH aShTau R^iShayaH tAladhvaje nivasanti || \section{3 \- devadalanaH} devadalanasya nAyikA devI subhadrA | asya rathasya darpadalana iti nAmAntaramasti | ratharatnaM mANikyam | kAlanemI asya nirmAtA | 31 hasta vA37 phuT 6 i~ncha asya uchchatA | 593 kAShThakhaNDAni asmin rathe vyavahR^itAni | asya rAshisvarUpANi 12 chakrANi, 12 arAshcha santi | chakravyAsaH 5 phuT | rathapIThaH kAmpilyaH 33 phuT dairghya\-prasthavishiShTaH sahasradalapadmAkAraH | kShetraphalaH 1089 phuT | rathAvaraNaH kR^iShNalohitaH | hiraNmayI dadhinautiH | atra shruti\-smR^itI shukapakShiyugalau | parA\-aparA\-vaikharyaH trayaHkalashAH | dIptanAmA shUnyachakram | nAdAmbikA vaijayantI | shubhrapadmaM dhvajasa.nketaH | rathAyudhau padma\-kalhArau | vIraghaNTaH chandrAtapaH | sammukhadvAre pa~nchalatAkAra\-chitram | rathAdhishvarau subhadrA\-sudarshanau | utsavamUrtiH jayadurgA | ga.ngA\-yamune dvArapAle | sArathiH arjunaH | rochikA\-mochikA\-jitA\-aparAjitAH chatasra ashvAH raktavarNAH | svarNachUDaH ratharajjuH | vimalA\-durgA\-vArAhI\-chAmuNDA\-bhuvaneshvarI\-harachaNDI\-jayadurgA\-sarvama.ngalA\-ugratArAH nava\-pArshvadevyaH rathasya | bhR^igu\-suprabha\-vajra\-shR^i.ngi\-dhruvAH ratha\-R^iShayaH | manoramA\-tilottame pratihAre | ratharakShake ugrachaNDA\-chandraghaNTe | rathapAlo hariharaH | rathAdhipA vanadurgA | rathadevatA mahAma.ngalA | rathadevI chandraghaNTA | bhairavo ghaNTAkarNaH | yakShaH ki.njvalkikaH | gandharvaH hA hA | etAH devatAH devadalane virAjante tarAm | alaM pallavitena | jaya jagannAtha || \- nandapradIptakumAraH ## Written by Dr. Pradipta Kumar Nanda, Kendrapara, Orisa pknanda65 at gmail.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}