% Text title : About Gottfried Wilhelm Leibnitz % File name : lAibanitsadarshanam.itx % Category : misc, article, pradIptakumArananda % Location : doc\_z\_misc\_general % Author : (Copyright) Pradipta Kumar Nanda, Kendrapara, Orissa pknanda65 at gmail.com % Transliterated by : Pradipta Kumar Nanda % Proofread by : Pradipta Kumar Nanda % Acknowledge-Permission: (Copyright) Pradipta Kumar Nanda % Latest update : June 27, 2022 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. About Gottfried Wilhelm Leibnitz ..}## \itxtitle{.. lAibanitsadarshanam ..}##\endtitles ## lekhakaH \- nandapradIptakumAraH deshaH kAlaH parichayashcha\- navyadarshanasya dArshanikaH lAivinitsaH jarman deshIya AsIt | 1646 IsavIye \ldq{}lipajiga\rdq{} ityasmin sthAne svAstitvasa.npannaH san sarvatra khyAto babhUva | tasya pitA \ldq{}lAiptsaga\rdq{} ##Leipzig ## vishvavidyAlaye nItishAstrAdhyApaka AsIt | bAlyakAle hi tasya pitR^iviyogo jAtaH | mahAdhanikasya pituH uttaradAyAdarUpeNa parigaNitaH san pUrvagranthAgArasya vistAraH kR^itaH | adhyayanalipsuH lAivinitsaH svakIye granthAgAre vibhinnabhAShAsambadhIya\-pustakAni sa.nrakShya gabhIrAdhyayanena mahAj~nAnI abhut | vishvavidyAlaye vidhishAstraviShaye adhyayanaM kR^itvA ##Doctorate of Laws ## ityupAdhiM prAptavAn | udAramanovR^ittiH j~nAnalipsA dArshanikachetanA cha tasya chirasahacharAH Asan | paravartikAle vishvavidyAlaye adhyApakapadavIM samala.nkR^itya svakIyaparAkAShThAM cha pradarshitavAnasau mahAtmA dArshanikaH | bahurAjasammAnasya adhikArI lAivinitsaH darshanashAstre atIva dhurandhara AsIt | iuropIyavidvadbhiH saha ghaniShThasambandhaM pratiShThApya taiH saha sAkShAtkAramapi sa.npAditavAn | asya prakhyAtadArshanikasya antimAvasthA kaShTadAyakA AsIt | rogashokAbhyAM vArddhakyamatikramya ante 1716 tame khrIShTAbde pa~nchatvamavApa | kR^itayaH\- lAivinitsaH bahuni pustakAni virachitavAn | teShu 1714 khrIShTAbde Monadology AdhyAtmikANushAstram rachitavAn | asau granthastasya prakhyAto babhUva | 1684 tame \ldq{}##In defence of the ontological proof of god##\rdq{}, 1695 tame \ldq{}##System nouveau de la nature##\rdq{}, 1703 tame \ldq{}##nouveaux essays##\rdq{}, 1710 tame cha \ldq{}##Theo dicee##\rdq{}, iti pustakAni tena sa.npAditAni | nIti\-itihAsa\-rAjanItivij~nAna\-gaNita\-kUTanIti\-padArthavij~nAna\-darshanAdikShetreShu cha tasya vishiShTaM j~nAnamAsIt | spinojA lAivinitsa anayormadhye kadApi aikyamataM nAsIt | krAntadarshI bahushAstravettA ayaM pAshchAtyadesheShu svakIyamatavAdaM pradarshayan AtmAnaM pratiShThApayAmAsa | monADavAdaH\- spinojAmatena yaddravyaM tattu atra monADanAmnA abhihitaH | spinojAmatena dravyamekamadvitIya~ncha | lAivinitsanaye tu monADA asa.nkhyAH | itaH pUrvaM \ldq{}DemokreTisa pravartita aNuvAdaH, pleTo svIkR^itaH pratyayavAdashcha AstAm | dvayoH sammilya lAivinitsamahodayena monaDavAdaH monadism sR^iShTa iti kechana dArshanikA vadanti | yadbhavatu ayaM vAdaH pAshchAtyadarshaneShu suprasiddha eva | monaDa nAma chidaNuH shaktyaNurvA | asau svatantrashchetanavindusvarUpaH | ayamAtmanihitaH svanirbharaH shAshvato nityashcha | yadyapi itaH pUrvaM naike pAshchAtyadArshanikA aNuvAdaM svIkR^itavantastathApi lAivinitsaH svatantratayA monaDavAdaM vabhASha | akhaNDanIyasya chidaNoH shaktidvayaM vidyate | ekA IkShaNAtmikA ##perception ## j~nAnopalabdhisvarUpA aparA prayAsanAtmikA ##Appettion ## vikAsaprakriyAtmikA | IkShaNena j~nAnaM prayAsanena cha pUrNatA sambhAvyate | yadyapi ime chidaNavo bahavaH kintu sopAnakrameNa IshvarAdeshena eteShAM madhye kramavaddhatA jAyate | ekashchidaNu aparaM prabhAvitakartuM naiva samarthaH | parasparamasa.nlagnatvAt | sarvadA svasthitau vyavasthitatvAchcha | ekasya anyena saha sAdR^ishyaM naiva vidyate | monaDaH parimANavAchakaH aNuH | j~nAnasamaM chetanavinduH | ataH chidvinduriti manyate | anena monaDavAdena lAivinitsaH buddhi\-sa.nvedanayoH samanvayaH sa.nsthApitaH | imAH prakriyAH prArambhe yadyapi aspaShTAstathApi vikAsakrameNa sarvasheShe suspaShTA bhavanti | j~nAnArambhakAle sa.nvedanasya ArambhaH pashchAt buddhyA hi tasya paripuShTatA samAyAti | tanmatAnusAraM ##Knowledge begins with sense and ends in reason ## . sarve pratyayA AtmajAtAH | dekArta\-spinojAvat lAivinitsaH api buddhivAdI AsIt | dekArtaH dvaitavAdI, spinojA advaitavAdI,lAivinitsa dvaitAdvaitavAdI AsIt | monADeShu atIta\-varttamAna\-bhUtAdIni sarvAH ghaTanAH sammilitA bhavanti | monADa AtmAshrayI aNuvisheSho yatra vishvaM sammilitam | monADAH sa.nkhyayA bahavaH | samopAdAnena nirmitA avichChinnashR^i.nkhalayA kramabaddhA shuddhachaitanyashaktikendrasvarUpAH svaya.nsa.nchAlitA tiShThanti | eShu pratyekaH svatantraH advitIyaH bhinnashcha | mukhyataH eShu trividho bhedaH svIkriyate | sarve bhedA ApekShikAH | ekajAtIyA aNavaH sAdhAraNAH svalpachetanAH ## Bare monad ## eteShAM pratyakShamaspaShTam | dvitIyAH sachetanAH | pashupakShiNAM dehagaThanasahAyakAH | eteShAM pratyakShaM prA~njalamapekShAkR^itaM spaShTam | antimA na chetanA apitu AtmasachetanA ##Rational monad ## eva | manuShyA daivIsattAsa.npannAshcha eShu antarbhuktA bhavanti | yasmin chidaNau chaitanyaM suptaM sa jaDaH yasmi.nshcha jAgrat sa AtmA | eko vyaktiH asa.nkhya\-chidaNUnAM samAhAraH | asmin samudAye ekaH pramukhashchidaNuH vidyate | j~nAnamImA.nsA\- IshvaravAdaviShaye lAivinitsaH pleTo\-spinojAdimateShu bahu prabhAvitaH | pleToH pratyayatantre shubhapratyayasya ##idea of god ## shikharatvena nirdiShTaH | yaM prati sarve AkR^iShTA bhavanti | spinojAmate tattvamekaM paramasatyam,tattu IshvarasvarUpam | anye sarve jIvAH kShaNabha.ngurA anityAshcha | nanu Ishvara\-monaDa anayormadhye sa.nyogo nAsti chettarhi dvayormadhye pUrvasthApita\-pArasparikaH sambadhAbhAvaH siddhyati | tatkathaM Ishvaro monADasya nirmAtAbhavitumarhati ? uchyate\- monaDavAde Ishvaro na tyaktaH, tatprativimbatvAt | sarve monADAH Ishvarasya prativimbarUpeNa svIkR^itAH | sarve IshvarAdhInA IshvarasR^iShTAshcha | nanu shubhasa.nkalpI IshvaraH sR^iShTikartA chetkathaM sa.nsAre ashubhodbhavaH ? uchyate\- sarvashaktimatA IshvareNa sarvaM vichAryya sAdhu sa.npAditam | atra ashubhatvaM nAma na shubhavaiparItyam | shubhameva sat | ##Evil is foil to the god ## arthAt ashubhatulanayA hi shubhaM sambhAvyate, nAnyathA | sharIrakaShTAdayaH sImitajIvAnAM kR^ite anirvAryyameva | naitikAni ashubhAni svechChA\-svAtantryAdInAM durupayogena samAyAnti | ataH ## God does not will, but allows moral evil ## | ityuktiratra prashasyate | samatAlavAdaH\- ime chidaNavo gavAkShahInAH arthAt eShu vAhyapadArthAnAM pravesho bAdhyate | IshvaradvArA anyeShu chidaNuShu kAryyaM svataH jAyate | yathA sharIrakAryaM pUrvanirdiShTarUpeNa prachalati tathaiva Atmakendrepi bodhyaH | dvayormadhye pUrvasthApita ekatantratA ## pre-established Harmony ## vidyate | yathA ekasamayasa.nchAlita\-ghaTikAyantrayormadhye kadAchit samayAntaraM nAsti tathAtmasharIrakendrayo sa.nchAlane bhedAbhAvaH svIkarttavyaH | lAivinitsamatena dehaH svalpachetanaH sAmAnyachidaNUnAM samAhAraH, manashcha apekShAkR^itashchetana ekashchidaNuvisheShaH | rAj~nI madhumakShikA yathA anyeShAM madhumakShikANAM nirdeshako bhavati tathA manasaH deha\-sa.nchAlane mukhyabhUmikA vidyate | anayormadhye samatAlavAdaH samAyAti | ekasmin samaye chidaNuShu sahayogitA asti | phalataH chidaNuShu pArasparikA samatAlikA kriyA iti siddhA | nanu chidaNavaH parasparasya vyAvarttakaH tatkathaM teShu sa.nsargaH ? yadi nAsti chet kathaM samatAlikAH ? uchyate\- svayaM sakriyatvAtteShAm | sattAgatasAma~njasyahetoH bahiprabhAvaM vinA pratyekeShu ekasmin samaye kAryArambho dR^ishyate | etasmAdime samakAlikAH samatAlikA veti uchyante | anena samatAlavAdena pUrvasa.ngativAdena vA dehAtmanoH sa.ngatiH sAdhyate | AtmA svaniyamena dehashcha svaniyamena sa.nchAlitau bhavataH | prAkpratiShThita sa.ngatihetoranayoH kriyAsAma~njasyaM siddhyati | yadvA bhinnarUpANi vividha vAdyayantrANi bhinna\-bhinna svarayuktAni bhavanti kintu sa.ngItakAle ekasa.ngatiM sAdhayanti tathaiva chidaNavaH pUrvasAdhita sAma~njasyavashAt samatAlIyA uchyante | \-\-\- lekhakaH \- nandapradIptakumAraH shrIjagannAthasa.nskR^itavishvavidyAlayaH purI ## Written by Dr. Pradipta Kumar Nanda, Kendrapara, Orisa pknanda65 at gmail.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit at cheerful dot c om Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}