% Text title : Bharatavarsha Varnanam % File name : bhAratavarShavarNanam.itx % Category : misc % Location : doc\_z\_misc\_general % Transliterated by : Ruma Dewan % Proofread by : Ruma Dewan % Description/comments : brahmANDamahApurANam . vAyuproktaM pUrvabhAgaH . anuShaNgapAdaH - 2. adhyAyaH 16 % Latest update : November 12, 2023 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Bharatavarshavarnanam in Brahmandamahapurana ..}## \itxtitle{.. brahmANDamahApurANAntargate bhAratavarShavarNanam ..}##\endtitles ## sUta uvAcha \- evameva nisargo vai varShANAM bhArate shubhe | dR^iShTaH paramatattvaj~nairbhUyaH kiM varNayAmi vaH || 1|| R^iShiruvAcha \- yadidaM bhArataM varShaM yasminsvAyambhuvAdayaH | chaturdashaite manavaH prajAsarge.abhavanpunaH || 2|| etadveditumichChAmastanno nigada sattamaH | etachChrutavachasteShAmabravIdromaharShaNaH || 3|| atra vo varNayiShyAmi varShe.asmin bhArate prajAH | idaM tu madhyamaM chitraM shubhAshubhaphalodayam || 4|| uttaraM yatmamudrasya himavaddakShiNaM cha yat | varShaM tadbhArataM nAma yatreyaM bhAratI prajA || 5|| bharaNAchcha prajAnAM vai manurbharata uchyate | niruktavachanAchchaivaM varShaM tadbhArataM smR^itam || 6|| itaH svargashcha mokShashcha madhyashchAntashcha gamyate | na khalvanyatra martyAnAM bhUmau karma vidhIyate || 7|| bhAratasyAsya varShasya nava bhedAnnibodhata | samudrAntaritA j~neyAste tvagamyAH parasparam || 8|| indra dvIpaH kasherUmAMstAmravarNo gabhastimAn nAgadvIpastathA saumyo gAndharvastvatha vAruNaH || 9|| ayaM tu navamasteShAM dvIpaH sAgarasaMvR^itaH yojanAnAM sahasraM tu dvIpo.ayaM dakShiNottarAt || 10|| Ayato hyAkumAryyA vai chAga~NgAprabhavAchcha vai tiryaguttaravistIrNaH sahasrANi navaiva tu || 11|| dvIpo hyupaniviShTo.ayaM mlechChairanteShu sarvashaH | pUrve kirAtA hyasyAnte pashchime yavanAH smR^itAH || 12|| brAhmaNAH kShatriyA vaishyA madhye shUdrAshcha bhAgashaH | ijyAyudhavaNijyAbhirvarttayanto vyavasthitAH || 13|| teShAM saMvyavahAro.atra varttate vai parasparam | dharmArthakAmasaMyukto varNAnAM tu svakarmasu || 14|| sa~NkalpaH pa~nchamAnAM cha hyAshramANAM yathAvidhi | iha svargApavargArthaM pravR^ittiryeShu mAnuShI || 15|| yastvayaM navamo dvIpastiryagAyAma uchyate | kR^itsnaM jayati yo hyenaM saMrADityabhidhIyate || 16|| ayaM lokastu vai saMrADantarikShaM virAT smR^itam | svarADasau smR^ito lokaH punarvakShyAmi vistarAt || 17|| saptaivAsminsuparvANo vishrutAH kulaparvatAH | mahendro malayaH sahyaH shuktimAnR^ikShaparvataH || 18|| vindhyashcha pAriyAtrashcha saptaite kulaparvatAH | teShAM sahasrashashchAnye parvatAstu samIpagAH || 19|| avij~nAtAH sAravanto vipulAshchitrasAnavaH | mandaraH parvatashreShTho vaihAro durdurastathA || 20|| kolAhalaH sasuraso mainAko vaidyutastathA | vAtandhamo nAgagiristathA pANDuraparvataH || 21|| tu~NgaprasthaH kR^iShNagirirgodhano girireva cha | puShpagiryujjayantau cha shailo raivatakastathA || 22|| shrIparvatashchitrakUTaH kUTashailo giristathA | anye tebhyo.aparij~nAtA hrasvAH svalpopajIvinaH || 23|| tairvimishrA janapadA AryA mlechChAshcha bhAgashaH | pIyante yairimA nadyo ga~NgA sindhuH sarasvatI || 24|| shatadrushchandra bhAgA cha yamunA sarayUstathA | irAvatI vitastA cha vipAshA devikA kuhUH || 25|| gomatI dhUtapApA cha budbudA cha dR^iShadvatI | kaushikI tridivA chaiva niShThIvI gaNDakI tathA || 26|| chakShurlohita ityetA himavatpAdanissR^itAH | vedasmR^itirvedavatI vR^itraghnI sindhureva cha || 27|| varNAshA nandanA chaiva sadAnIrA mahAnadI | pAshA charmaNvatInUpA vidishA vetravatyapi || 28|| kShiprA hyavanti cha tathA pAriyAtrAshrayAH smR^itAH | shoNo mahAnadashchaiva narmmadA surasA kriyA || 29|| mandAkinI dashArNA cha chitrakUTA tathaiva cha | tamasA pippalA shyenA karamodA pishAchikA || 30|| chitropalA vishAlA cha ba~njulA vAstuvAhinI | sanerujA shuktimatI ma~NkutI tridivA kratuH || 31|| R^ikShavatsamprasUtAstA nadyo maNijalAH shivAH | tApI payoShNI nirvindhyA sR^ipA cha niShadhA nadI || 32|| veNI vaitaraNI chaiva kShiprA vAlA kumudvatI | toyA chaiva mahAgaurI durgA vAnnashilA tathA || 33|| vindhyapAdaprasUtAstA nadyaH puNyajalAH shubhAH | godAvarI bhImarathI kR^iShNaveNAtha ba~njulA || 34|| tu~NgabhadrA suprayogA bAhyA kAveryathApi cha | dakShiNapravahA nadyaH sahya pAdAdviniHsmR^itAH || 35|| kR^itamAlA tAmraparNI puShpajAtyutpalAvatI | nadyo.abhijAtA malayAtsarvAH shItajalAH shubhAH || 36|| trisAmA R^iShikulyA cha ba~njulA tridivAbalA | lA~NgUlinI vaMshadharA mahendra tanayAH smR^itAH || 37|| R^iShikulyA kumArI cha mandagA mandagAminI | kR^ipA palAshinI chaiva shuktimatprabhavAH smR^itAH || 38|| tAstu nadyaH sarasvatyaH sarvA ga~NgAH samudragAH | vishvasya mAtaraH sarvA jagatpApaharAH smR^itAH || 39|| tAsAM nadyupanadyo.anyAH shatasho.atha sahasrashaH | tAsvime kurupA~nchAlAH shAlvA mAdreyajA~NgalAH || 40|| shUrasenA bhadrakArA bodhAH sahapaTachcharAH | matsyAH kushalyAH saushalyAH kuntalAH kAshikoshalAH || 41|| godhA bhadrAH kali~NgAshcha mAgadhAshchotkalaiH saha | madhyadeshyA janapadAH prAyashastatra kIrttitAH || 42|| sahyasya chottarAnteShu yatra godAvarI nadI | pR^ithivyAmapi kR^itsnAyAM sa pradesho manoramaH || 43|| tatra govarddhanaM nAma puraM rAmeNa nirmitam | rAmapriyAtha svargIyA vR^ikShA divyAstathauShadhIH || 44|| bharadvAjena muninA tatpriyArthe.avaropitAH | ataH puravaroddeshastena jaj~ne manoramaH || 45|| bAhlIkA vATadhAnAshcha AbhIrA kAlatoyakAH | aparAntAshcha suhmAshcha pA~nchalAshcharmamaNDalAH || 46|| gAndhArA yavanAshchaiva sindhusauvIramaNDalAH | chInAshchaiva tuShArAshcha pallavA girigahvarAH || 47|| shakA bhadrAH kulindAshcha pAradA vindhyachUlikAH | abhIShAhA ulUtAshcha kekayA dashamAlikAH || 48|| brAhmaNAH kShatriyAshchaiva vaishyashUdrakulAni tu | kAmbojA daradAshchaiva barbarA a~NgalauhikAH || 49|| atrayaH sabharadvAjAH prasthalAshcha dasherakAH | lamakAstAlashAlAshcha bhUShikA IjikaiH saha || 50|| ete deshA udIchyA vai prAchyAndeshAnnibodhata | a~Ngava~NgAshcholabhadrAH kirAtAnAM cha jAtayaH || tomarA haMsabha~NgAshcha kAshmIrAsta~NgaNAstathA || 51|| jhillikAshchAhukAshchaiva hUNadarvAstathaiva cha || 52|| andhravAkA mudgarakA antargiribahirgirAH | tataH plava~Ngavo j~neyA maladA malavartikAH || 53|| samantarAH prAvR^iSheyA bhArgavA gopapArthivAH | prAgjyotiShAshcha puNDrAshcha videhAstAmraliptakAH || 54|| mallA magadhagonardAH prAchyAM janapadAH smR^itAH | athApare janapadA dakShiNApathavAsinaH || 55|| paNDyAshcha keralAshchaiva cholAH kulyAstathaiva cha | setukA mUShikAshchaiva kShapaNA vanavAsikAH || 56|| mAharAShTrA mahiShikAH kali~Ngashchaiva sarvashaH | AbhIrAshcha sahaiShIkA ATavyA sAravAstathA || 57|| pulindA vindhyamaulIyA vaidarbhA daNDakaiH saha | paurikA maulikAshchaiva ashmakA bhogavarddhinAH || 58|| ko~NkaNAH kantalAshchAndhrAH kulindA~NgAramAriShAH | dAkShiNAshchaiva ye deshA aparAMstAnnibodhata || 59|| sUryyArakAH kalivanA durgAlAH kuntalaiH saha | pauleyAshcha kirAtAshcha rUpakAstApakaiH saha || 60|| tathA karItayashchaiva sarve chaiva karandharAH | nAsikAshchaiva ye chAnye ye chaivAntaranarmadAH || 61|| sahakachChAH samAheyAH saha sArasvatairapi | kachChipAshcha surAShTrAshcha AnartAshcharbudaiH saha || 62|| ityete aparAntAshcha shR^iNudhvaM vindhyavAsinaH | maladAshcha karUShAshcha mekalAshchotkalaiH saha || 63|| uttamAnAM dashArNAshcha bhojAH kiShkindhakaiH saha | toshalAH koshalAshchaiva traipurA vaidishAstathA || 64|| tuhuNDA barbarAshchaiva ShaTpurA naiShadhaiH saha | anUpAstuNDikerAshcha vItihotrA hyavantayaH || 65|| ete janapadAH sarve vindhyapR^iShThanivAsinaH | ato deshAnpravakShyAmi parvatAshrayiNashcha ye || 66|| nihIrA haMsamArgAshcha kupathAsta~NgaNAH shakAH | apaprAvaraNAshchaiva UrNA darvAH sahUhukAH || 67|| trigarttA maNDalAshchaiva kirAtAstAmaraiH saha | chatvAri bhArate varShe yugAni R^iShayo.abruvan || 68|| kR^itaM tretAyugaM chaiva dvAparaM tiShyameva cha | teShAM nisargaM vakShyAmi upariShTAdasheShataH || 69|| || iti brahmANDamahApurANe bhAratavarShavarNanam || || brahmANDamahApurANam | vAyuproktaM pUrvabhAgaH | anuSha~NgapAdaH \- 2| adhyAyaH 16 \- bhAratavarNanam || ## .. brahmANDamahApurANam . vAyuproktaM pUrvabhAgaH . anuSha~NgapAdaH - 2. adhyAyaH 16 - bhAratavarNanam .. Notes: Brahmāṇḍa Mahā-Purāṇa ##brahmANDa mahApurANa##; in this chapter has the description about the subcontinent and Karmabhūmi ##karmabhUmi ## - Bhāratavarṣa ##bhAratavarSha ## and it's nine main zones - including the hills, mountains and rivers that span the land. Encoded and proofread by Ruma Dewan \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}