Ashta Ratnam

 अष्टरत्नम् 
अर्थो व्योम तथा नित्यं ब्रह्मा भोगे शशिन्यपि ।
शशी निःस्वञ्च विज्ञेयमष्टरत्नमिदं क्रमात् ॥

अर्थागमो नित्यमरोगिता च
     प्रिया च भार्या प्रियवादिनी च ।
वश्यश्च पुत्रोऽर्थकरी च विद्या
     षड्जीवलोकेषु सुखानि तात ॥ १॥

व्योमैकान्तविहारिणोऽपि विहगाः सम्प्राप्नुवन्त्यापदं
     वध्यन्ते निपुनैरगाधसलिलात् मत्स्याः समुद्रादपि ।
दुर्नीते हि विधौ कुतः सुचरितं कः स्थानलाभे गुणः
     कालो हि व्यसनप्रसारितकरो गृह्णाति दूरादपि ॥ २॥

नित्यं छेदस्तृणानां क्षितिनखलिखनं पादयोरल्यपूजा
     दन्तानामल्पशौचं वसनमलिनता रूक्षता मूर्द्धजानाम् ।
द्वे सन्ध्ये चापि निद्रा विवसनशयनं ग्रासहासातिरेकः
     स्वाङ्गे पीठे च वाद्यं हरति धनपतेः केशवस्यापि लक्ष्मीम् ॥ ३॥

ब्रह्मा येन कुलालवनियमितो ब्रह्माण्डभाण्डोदरे
     विष्णुर्येन दशावतारगहने न्यस्तो महासङ्कटे ।
रुद्रो येन कपालपानिरटनं भिक्षाटनं कारितः
     सूर्यो भास्यतिः नित्यमेव गगणे तस्मै मनः कर्मणे ॥ ४॥

भोगे रोगभयं कुले च्युतिभयं वित्ते नृपालाद्भयं
     माने दैन्यभयं बले रिपुभयं रूपे तरुण्या भयम् ।
शास्त्रे वादिभयं गुणे खलभयं काये कृतान्ताद्भयं
     सर्वं वस्तु भयान्वितं भुवि नृणां वैराग्यमेवाभयम् ॥ ५॥

शशिनि खलु कलङ्कः कण्टकं पद्मनाले
     युवतिकुचनिपातः पक्वता केशजाले ।
जलधिजलमपेयं पण्डिते निर्धनत्वं
     वयसि धनविवेको निर्विवेको विधाता ॥ ६॥

शशी दिवसधूषरो गलितयौवना कामिनी
     सरो विगतवारिजं मुखमनक्षरं स्वाकृतेः ।
प्रभुर्धनपरायणः सततदुर्गतः सज्जनो
     नृपाङ्गणगतः खलो मनसि सप्त शैलानि मे ॥ ७॥

निःस्वो वष्टि शतं शती दशशतं लक्षं सहस्राधिपो
     लक्षेशः क्षितिपालतां क्षितिपतिश्चक्रेशतां वाञ्छति ।
चक्रेशः पुनरिन्द्रतां सुरपतिर्ब्राह्मं पदं वाछति
     ब्रह्मा शैवपदं शिवो हरिपदं आशावधिं को गतः ॥ ८॥

इत्यष्टरत्नं समाप्तम् ॥


Encoded and proofread by Aaditya Kalyanaraman