% Text title : AtmasvarUpa from Maheshvaratantra % File name : AtmasvarUpamAheshvaratantra.itx % Category : misc % Location : doc\_z\_misc\_general % Transliterated by : Yogesh K Sharma yosharma at gmail.com % Proofread by : Yogesh K Sharma yosharma at gmail.com % Translated by : Sudhakar Malaviya % Description/comments : Maheshwara Tantra Jnanakhanda prathama paTalaM Verses 22-47 % Latest update : May 27, 2019 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Knowledge of Self ..}## \itxtitle{.. AtmasvarUpaj~nAna ..}##\endtitles ## mAheshvaratantre j~nAnakhaNDe AtmasvarUpaj~nAna AtmA kA svarUpa j~nAnaM tattu vijAnIyAt yenAtmA bhAsate sphuTaH | aj~nAnenAvR^ito nityaM moharUpeNa bityadA || tAvatsaMsArabhAvaH syAdyAvadaj~nAnamullaset | tAvanmoho bhramastAvattAvadeva bhayaM bhavet || 1|| vastutaH vahI j~nAna (aura vij~nAna) hai jisase AtmA kA sAkShAtkAra ho jAya | vaha sphuTa rUpa se bhAsita hone lage | vaha AtmA nitya moharUpa aj~nAna se AvR^ita hotI hai | vastutaH tabhI taka saMsAra kA bhAva sAdhakameM hotA hai jaba taka usakI AtmA aj~nAna se AvR^ita rahatI hai aura tabhI taka moha evaM bhrama tathA tabhI taka bhaya bhI rahatA hai || 1 || ahaM mametyasadbhAvo vismR^itirdu:khadarshanam | nAnAdharmAnurAgashcha karmaNAM cha phaleShaNA || 2|| \ldq{}yaha merA hai\rdq{} \ldq{}yaha maiM hU.N\rdq{} \- isa prakAra aha.ntva buddhi kA na honA yA usakI vismR^iti atyanta kaThina hai | nAnA prakArake dharmoM aura kAryo.nmeM anurAga tathA phalakI ichChA kA tyAga atyanta kaThina hai || 2 || bandhamokShavibhAgashcha jaDadehAdyaha.nkR^itiH | tAvadIshvarabhAvaH syAtpAShANapratimAdiShu || 3|| bandhana aura vimukta (AtmA) kA vibhAga tathA ja.Da dehameM ahaMtva buddhi na hone para hI pAShANakI pratimA AdimeM Ishvara bhAvakI utpatti hotI hai || 3 || jalAdau tIrthabhAvashcha yAvadaj~nAnamullaset | udite tu parij~nAne nA.ayaM loko na kalpanA || 4|| jaba taka aj~nAna hotA hai tabhI taka jala AdimeM tIrthakI bhAvanA hotI hai | kintu jabhI tattvaj~nAna kA udaya sAdhakameM ho jAtA hai tabhI na yaha loka hotA hai aura na to kisI prakArakI kalpanA hI usameM hotI hai || 4 || na tvaM nAhaM na vai ki~nchinnivR^itte mohavibhrame | svayamevAtmanAtmAnamAtmanyAtmAbhipadyate || 5|| moha rUpa vishiShTa bhramake dUra ho jAne para sAdhakake lie na tuma ho na maiM hU.N | vaha to svayaM hI apane dvArA apanemeM hI samAhita ho jAtA hai || 5 || tadA sukhasamudrasya svarUpanirato bhavet | layashchAtyantiko devi kadAchidvA bhaviShyati || 6|| usa samaya vaha sAdhaka sukhake sAkShAt samudrameM rahatA hai | he devi ! usa sukha samudra kA Atyantika laya shAyada hI kabhI hogA || 6 || tadevAtmAkSharaH sAkShAdeka evAvashiShyate | sa shivo viShNurevendraH sa evAmaradAnavAH || 7|| vaha AtmA hI sAkShAt akShara brahma hai | vahI eka sheSha rahatI hai | vahI shiva\, viShNu aura indra bhI hai | vahI deva aura dAnava bhI hai || 7 || sa eva yakSharakShAMsi siddhachAraNakinnarAH || sanakAdyAshcha munayo brahmaputrAshcha mAnasAH || 8|| vahI yakSha aura rAkShasa\, siddha chAraNa yA kinnara (manuShya aura devo.nke bIchakI yoni visheSha) bhI hai | vahI ( AtmA ) sanakAdi R^iShi hai aura brahmAke (nAradAdi) mAnasa putra bhI vahI hai || 8 || pashavaH pakShiNashchaiva parvatAstR^iNavIrudhaH | sa evedaM jagatsarvaM sthUlasUkShmamayaM cha yat || 9|| pashu\-pakShI\, parvata\, tR^iNAdika latA\, pallava Adi bhI vaha ( AtmArUpa brahma ) hI hai.n | vahI yaha sampUrNa dR^ishyamAna sthUla yA sUkShma jagat bhI hai.n || 9 || aj~nAnAdrajataM bhAti shuktikAyAM yathA priye | j~nAnAttadrajataM devi tasyAmeva vilIyate || 10|| tathAkShare pare brahmaNyAbhAti sakalaM jagat | mohane kenachiddevi mohanAshe tu shA~Nkari || 11|| he priye ! jaise aj~nAnake kAraNa sIpImeM chA.ndI kA bhAna hotA hai aura he devi ! usI rajata kA j~nAna hone para usImeM usakA vilaya (bhI) ho jAtA hai | usI prakAra akShara rUpa parabrahmameM sampUrNa jagat kA bhAna hotA hai | ataH he devi ! moha kA kAraNa jagat hai aura moha rUpa aj~nAnake vinaShTa hone para he shA~Nkari ! vaha jagat bhI vilIna ho jAtA hai || 10 \- 11 || avashiShyate paraM brahma sAkShAdakSharamavyayam | na tvaM nAhaM tadA viShNurlakShmIrbrahmAsarasvatI || 12|| sAkShAt akShara rUpa parabrahma avyaya hI avashiShTa rahatA hai | na \ldq{}tuma\rdq{} aura na \ldq{}maiM\rdq{} rahatA hU.N | vastutaH usa (tattva j~nAnake) samaya viShNu aura lakShmI tathA brahmA evaM sarasvatI bhI nahIM hote hai.n || 12 || neshvaro na shivashchApi yathApUrvaM bhaviShyati | mR^idudbhavAni kAryANi mR^ichCheshANi yathApriye || 13|| usa samaya sAdhakake lie na to Ishvara hote hai.n aura na hI shiva jaise pahale hue the | vastutaH yaha jagat usI prakAra hai jaise he priye ! miTTIke (bane ghaTa Adi) kAryoM kA antataH sheSha miTTI hI hotA hai || 13 || tathaivAkhilaloko.ayaM brahmabhUto bhaviShyati | yathA vAyuvashAddevi samudre taralormaya | prAdurbhavanti deveshi tasmin shAnte tu pUrvavat || 14|| usa sAdhaka kA yaha sampUrNa saMsAra brahmamaya hogA | jaise vAyuke kAraNa\, he devi\, samudrameM tarala urmiyA.N ( lahareM ) prAdurbhUta hotI hai.n | he deveshi ! vahI samudra shAnta hokara pUrvavat ho jAtA hai || 14 || tathA vismAritaj~nAnAnmohAdbhrAntaM charAcharam | chaturviMshatitattvotthaM satyamityeva rUpitam || 15|| isa prakAra j~nAnake punaH vismR^ita ho jAne se mohake kAraNa samasta charAchara jagat (aha.nkAra Adi) chaubIsa tattvoM se prAdurbhUta ho (jAtA hai jo) satyake samAna hI lagatA hai || 15 || tatra jAtA ime lokAshchaturdasha maheshvari | adhaH sapta tathA chordhvamevaM sa.nkhyAshchaturdasha || 16|| he maheshvari ! usameM ye chaudaha loka prAdurbhUta hote hai.n | jo sAta nIche aura sAta Uparake krama se sa.nkhyAmeM chaudaha hai.n || 16 || atalaM vitalaM chaivaM sutalaM cha talAtalam | rasAtalaM cha pAtAlaM bhUrbhuvaH svastathopari || 17|| maharjanastapa iti satyaM vaikuNTha ityapi | shivaloko devalokastathA.avAntargatA api || 18|| nIche 1\. atala\, 2\. vitala\, 3\. sutala\, 4\. talAtala\, 5\. mahAtala\, 6\. rasAtala\, evaM 7\, pAtAla \- ye sAta loka hai.n aura Upara 1\. bhUH\, 2\. bhuvaH\, 3\. svaH\, 4\. mahaH\, 5\. janaH\, 6\. tapaH\, aura 7\. satya\- ye sAta loka hai.n\, tathA (isase atirikta) vaikuNTha bhI hai | usI vaikuNTha lokake antargata shivaloka aura devaloka bhI hai.n || 17 \- 18 || mohashAntau bhaviShyanti sarve brahmamayA ime | yAvatsarpamayI bhrAntI rajjau tAvadbhayaM priye || 19|| moha rUpa aj~nAnake naShTa ho jAne para ye sabhI brahmamaya ho.nge | he priye ! vastutaH (mR^ityu se) bhaya tabhI taka rahatA hai jaba taka ki rassImeM sarpakI bhrAnti (sandeha) ho rahI ho || 19 || rajjuttvena tu vij~nAtA bhayaM nodvahate punaH | aprapa~nche prapa~ncho.ayaM mohAdunmIlati sphuTaH || 20|| rassI kA j~nAna hote hI punaH yaha bhaya nahIM hotA | mohake unmIlita hote hI yaha j~nAna spaShTata: hotA hai ki aprapa~nchameM yaha sampUrNa sR^iShTi kA prapa~ncha hai || 20 || tAvadbhayaprado.aj~nAnaM yAvanmohaM na vindate | dvidhA tridhA pa~nchadhA cha chaturviMshatidhA punaH || 21|| ekadhA cha punastreghA bahudhA cha punaH svayam | vistIrNaH sa tu moho.ayaM AvR^itya parameshvaram || 22|| jaba taka moha nahIM haTatA tabhI taka aj~nAna bhayaprada hotA hai | do\, tIna aura pA.Ncha\-pA.Ncha karake athavA chaubIsa karake\, puna: eka aura phira tIna aura bAra\-bAra phira vahI yaha moha hai jo svayameva parameshvara ko AvR^ita karake vistR^ita ho jAtA hai || 21 \- 22 || kAlamAyAMshayogena brahmANDamasR^ijatprabhuH | koTibrahmANDalakShANAM sa nirmAtAkSharo vibhuH || 23|| kAla aura mAyAke aMshake yoga se prabhu ne isa brahmANDakI rachanA kI | vaha vibhu karo.DoM brahmANDoM kA nirmAtA akShara brahma (AtmA) hai || 23 || na tasyechChA na karttavyA nirguNaH prakR^iteH paraH | tathApi bAlavat krIDan koTibrahmANDasaMhatIH || 24|| use koI ichChA nahIM hotI\, usake koI kartavya nahIM hote\, vaha nirguNa aura prakR^iti se pare hai | phira bhI vaha bAlakake samAna khelatA huA karo.DoM brahmANDakI saMhatiyoM (samUhoM) ko rachatA rahatA hai aura una brahmANDoM kA saMhAra kiyA karatA hai || 24 || sR^ijate saMharatyeShaH kaTAkShAkShepamAtrataH | chinmAtraH paramaH shuddhaH kUTasthaH puruShaH paraH || 25|| chinmAtra\, parama\, shuddha kUTastha yaha parama puruSha apane kaTAkShake AkShepa mAtra se hI brahmANDoM kA sR^ijana aura saMhAra kiyA karatA hai || 25 || iti shrInAradapa~NcharAtre mAheshvaratantre j~nAnakhaNDe AtmasvarUpaM sampUrNam | ## Verses 22-47 from Maheshvaratantra Jnanakhanda prathama paTalaM Encoded and proofread by Yogesh K Sharma yosharma at gmail.com \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}