% Text title : gaNeshatApinIupaniShat % File name : gaNeshatApinIupaniShat.itx % Category : upanishhat, ganesha % Location : doc\_upanishhat % Transliterated by : Sunder Hattangadi % Proofread by : Sunder Hattangadi % Description-comments : Atharvaveda category % Latest update : April 18, 2015 % Send corrections to : sanskrit at cheerful dot c om % % This text is prepared by volunteers and is to be used for personal study % and research. The file is not to be copied or reposted for promotion of % any website or individuals or for commercial purpose without permission. % Please help to maintain respect for volunteer spirit. % \documentstyle[11pt,multicol,itrans]{article} #include=ijag.inc #endwordvowel=.h \portraitwide \parindent=100pt \let\usedvng=\Largedvng % for 1 column \pagenumbering{itrans} \def\engtitle#1{\hrule\medskip\centerline{\LARGE #1}} \def\itxtitle#1{\medskip\centerline{\LARGEdvng #1}\medskip\hrule} \def\endtitles{\medskip\obeyspaceslines} %% \begin{document} \engtitle{.. Ganeshatapini Upanishad Purva and Uttara parts ..}## \itxtitle{.. gaNeshatApinyupaniShat pUrvaM uttaraM cha ..}##\endtitles ## atha gaNesha pUrvatApinyupaniShat || gaNeshaM pramathAdhIshaM nirguNaM saguNaM vibhum | yogino yatpadaM yAnti taM gaurInandanaM bhaje || 1|| OM namo varadAya vighnahartre || athAto brahmopaniShadaM vyAkhyAsyAmaH | brahmA devAnAM savituH kavInAmR^iShi\- rviprANAM mahiSho mR^igANAm | dhAtA vasUnAM surabhiH sR^ijAnAM namo brahmaNe.atharvaputrAya mIDhuShe || dhAtA devAnAM prathamaM hi cheto mano vanAnIva manasA.akalpayadyaH | namo brahmaNe brahmaputrAya tubhyaM jyeShThAyAtharvaputrAya dhanvine || 1|| OM prajApatiH prajA asR^ijata | tAH sR^iShTA abruvan kathamannAdyA abhavanniti | sa tredhA vyabhajadbhUrbhuvaHsvariti | sa tapo.atapyata | sa brahmA sa viShNuH sa shivaH sa prajApatiH sendraH so.agniH samabhavat | sa tUShNIM manasA dhyAyan kathamime.annAdyAH syuriti | so.apashyadAtmanA.a.atmAnaM gajarUpadharaM devaM shashivarNaM chaturbhujaM yato vA imAni bhUtAni jAyante yato vAyanti yatraiva yanti cha | tadetadakSharaM paraM brahma | etasmAjjAyate prANo manaH sarvendriyANi cha | khaM vAyurApo jyotiH pR^ithivI vishvasya dhAriNI | puruSha evedaM tapo brahma parAmR^itamiti || 2|| so.astuvata namo brahmaNe namo brAhmaNebhyo namo vedebhyo nama R^iShibhyo namaH kulyebhyaH prakulyebhyo namaH savitre prasavitre namo bhojyAya prakR^iShTAya kapardine chakrAya chakradharAyA\- nnAyAnnapataye shivAya sadAshivAya turyAya turIyAya bhU\- rbhuvaHsvaHpate rAyaspate vAjipate gopate R^igyajuHsAmAtharvA~N\- giraHpate namo brahmaputrAyeti || 3|| so.abravIdvarado.asmyahamiti | sa prajApatirabravItkathamime\- nnAdyAH syuriti | sa hovAcha brahmaputrastapastepe siddhakShetre mahAyashAH | sa sarvasya vaktA sarvasya j~nAtAsIti | sa hovAcha tapasyantaM siddhAraNye bhR^iguputraM pR^ichChadhvamiti | te pratyAyuyuH | sa hovAcha kimetaditi | te hochuH kathaM vayamannAdyA bhavAma iti | sa tUShNIM manasA dhyAyan kathamime.annAdyAH syuriti | sa etamAnuShTubhaM prayantyabhisaMvishanti | tasyaiShA bhavati \-\-\- anuShTupprathamA bhavatyanuShTubuttamA bhavati | vAgvA anuShTubvAchaiva prayanti vAchaivodyanti | paramA vA eShA ChandasAM yadanuShTup | sarvamanuShTup | etaM mantrarAjaM yaH pashyati sa pashyati | sa bhuktiM muktiM cha vindati | tena sarvaj~nAnaM bhavati | tadetannidarshanaM bhavati \-\-\- eko devaH prApako yo vasUnAM shriyA juShTaH sarvatobhadra eShaH | mAyAdevo balagahano brahmArAtIstaM devamIDe dakShiNAsyam || A tU na indra kShumantaM chitraM grAbhaM sa~NgR^ibhAya | mahAhastI dakShiNena || iti sahasrakR^itvastuShTAva || 4|| athApashyanmahAdevaM shriyA juShTaM madotkaTam | sanakAdi mahAyogivedavidbhirupAsitam || druhiNAdimadeveshaShaTpadAlivirAjitam | lasatkarNaM mahAdevaM gajarUpadharaM shivam || sa hovAcha varado.asmIti | sa tUShNIM manasA vavre | sa tatheti hovAcha | tadeSha shlokaH \-\-\- sa saMstuto daivatadevasUnuH sutaM bhR^igorvAkyaM uvAcha tuShTaH | avehi mAM bhArgava vakratuNDamanAthanAthaM triguNAtmakaM shivam || atha tasya ShaDa~NgAni prAdurbabhUvuH | sa hovAcha japadhvamAnuShTubhaM mantrarAjaM ShaTpadaM saShaDakSharam | iti yo japati sa bhUtimAn bhavatIti yUyamannAdyA bhaveyuriti | tadetannidarshanam\-\-\- gaNAnAM tvA gaNanAthaM surendraM kaviM kavInAmatimedhavigraham | jyeShTharAjaM vR^iShabhaM ketumekaM sA naH shR^iNvannUtibhiH sIda shAshvat || 5|| te hochuH kathamAnuShTubhaM mantrarAjamabhijAnIma iti | sa etamAnuShTubhaM ShaTpadaM mantrarAjaM kathayA~nchakre | sa sAma bhavati | R^igvai gAyatrI yajuruShNiganuShTup sAma | sa Adityo bhavati | R^igvai vasuryajU rudrAH sAmAdityA iti | sa ShaTpadi bhavati | sAma vai ShaTpadaH | sa sAgarAM saptadvIpAM saparvatAM vasundharAM tatsAmnaH prathamaM pAdaM jAnIyA\- drAyaspoShasya dAteti | tena saptadvIpAdhipo bhavati bhUHpatitvaM cha gachChati | yakShagandharvApsarogaNasevitamantarikShaM dvitIyaM pAdaM jAnIyAnnidhidAteti | tena dhanadAdikAShThA\- patirbhavati bhuvaHpatitvaM cha gachChati | vasurudrAdityaiH sarvairdevaiH sevitaM divaM tatsAmnastR^itIyaM pAdaM jAnIyA\- dannado mata iti | tena devAdhipatyaM svaHpatitvaM cha gachChati | R^igyajuHsAmAtharvA~NgirogaNasevitaM brahmalokaM turyaM pAdaM jAnIyAdrakShohaNa iti | tena devAdhipatyaM brahmAdhipatyaM cha gachChati | vAsudevAdichaturvyUhasevitaM viShNulokaM tatsAmnaH pa~nchamaM pAdaM jAnIyAdbalagahana iti | tena sarvadevAdhipatyaM viShNulokAdhipatyaM cha gachChati | brahmasvarUpaM nira~njanaM paramavyomnikaM tatsAmnaH ShaShThaM pAdaM jAnIyAt | tena vakratuNDAya humiti yo jAnIyAt\- so.amR^itatvaM cha gachChati | satyalokAdhipatyaM cha gachChati || 6|| R^igyajuHsAmAtharvAshchatvAraH pAdA bhavanti | rAyaspoShasya dAtA cheti prathamaH pAdo bhavati R^igvai prathamaH pAdaH | nidhidAtA.annado mata iti dvitIyaH pAdaH yajurvai dvitIyaH pAdaH | rakShohaNo vo balagahana iti tR^itIyaH pAdaH sAma vai tR^itIyaH pAdaH | vakratuNDAya humiti chaturthaH pAdaH atharvashchaturthaH pAdo.atharvashchaturthaH pAda iti || 7|| iti gaNeshapUrvatApinyupaniShatsu prathamopaniShat || 1|| \medskip\hrule\medskip sa hovAcha prajApatiragnirvai vedA idaM sarvaM vishvAni bhUtAni virAT svarAT samrAT tatsAmnaH prathamaM pAdaM jAnIyAt | R^igyajuHsAmAtharvarUpaH sUryo.antarAditye hiraNmayaH puruShastatsAmno dvitIyaM pAdaM jAnIyAt | ya oShadhInAM prabhavitA tArApatiH somastatsAmnastR^itIyaM pAdaM jAnIyAt | yo brahmA tatsAmnashchaturthaM pAdaM jAnIyAt | yo haristatsAmnaH pa~nchamaM pAdaM jAnIyAt | yaH shivaH sa paraM brahma tatsAmno.antyaM pAdaM jAnIyAt | yo jAnIte so.amR^itatvaM cha gachChati paraM brahmaiva bhavati | tasmAdidamAnuShTubhaM sAma yatra kvachinnAchaShTe | yadi dAtumapekShate putrAya shushrUShave dAsyatyanyasmai shiShyAya veti || 1|| tasya hi ShaDa~NgAni bhavanti \-\-\- OM hR^idayAya namaH shirase svAhA shikhAyai vaShaT kavachAya hum | netratrayAya vauShaT astrAya phaDiti prathamaM prathamena dvitIyaM dvitIyena tR^itIyaM tR^itIyena chaturthaM chaturthena pa~nchamaM pa~nchamena ShaShThaM ShaShThena pratyakSharamubhayato mAyA lakShmIshcha bhavati | mAyA vA eShA vainAyakI sarvamidaM sR^ijati sarvamidaM rakShati sarvamidaM saMharati tasmAnmAyAmetAM shaktiM veda | sa mR^ityuM jayati | sa pApmAnaM tarati | sa mahatIM shriyamashnute | so.abhivAdI ShaTkarmasaMsiddho bhavatyamR^itatvaM cha gachChati | mImAMsante brahmavAdino hrasvA vA dIrghA vA plutA veti | yadi hrasvA bhavati sarvapApmAnaM taratyamR^itatvaM cha gachChati | yadi dIrghA bhavati mahatIMshriyamApnuyAdamR^itatvaM cha gachChati | tadetadR^iShiNoktaM nidarshanam \-\-\- sa IM pAhi ya R^ijIShI tarudraH sa shriyaM lakShmImaupalAmbikAM gAm | ShaShThIM cha yAmindrasenetyuta AhustAM vidyAM brahmayoni\- svarUpAm || tAmihAyuShe sharaNaM prapadye | kShIrodArNava\- shAyinaM kalpadrumAdhaHsthitaM varadaM vyomarUpiNaM prachaNDadaNDadordaNDaM vakratuNDasvarUpiNaM pArshvAdhaH\- sthitakAmadhenuM shivomAtanayaM vibhum | rukmAmbaranibhAkAshaM raktavarNaM chaturbhujam | kapardinaM shivaM shAntaM bhaktAnAmabhayapradam || unnataprapadA~NguShThaM gUDhagulphaM sapArShNikam | pInaja~NghaM gUDhajAnuM sthUloruM pronnamatkaTim || nimnanAbhiM kambukaNThaM lambiShThaM lambanAsikam | siddhibuddhyubhayAshliShTaM prasannavadanAmbujam || iti saMsargaH || 2|| atha Chandodaivatam | anuShTup{}Chando bhavati dvAtriMsha\- dakSharAnuShTub bhavati | anuShTubhA sarvamidaM sR^iShTa\- manuShTubhA sarvamupasaMhR^itam | shivomAyutaH paramAtmA varado devatA | te hochuH kathaM shivomAyuta iti | sa hovAcha bhR^iguputraH prakR^itipuruShamayo hi sa dhanada iti prakR^itirmAyA puruShaH shiva iti | so.ayaM vishvAtmA devateti | tadetannidarshanam \-\-\- indro mAyAbhiH puruhUta IDe sharvo vishvaM mAyayA sviddadhAra | so.ajaH shete mAyayA svidguhAyAM vishvaM nyastaM viShNureko vijaj~ne || tadetanmAyA haMsamayI devAnAm || sarveShAM vA etadbhUtAnAmAkAshaH parAyaNam | sarvANi ha vA imAni bhUtAnyAkAshAdeva jAyante jAtAni jIvantyAkAshaM prayantyabhisaMvishanti | tasmAdAkAshabIjaM shivo vidyAt | tadetannidarshanam \-\-\- haMsaH shuchiShadvasurantarikShasaddhotA vediShadatithirduroNasat | nR^iShAdvarasadR^itasadvyomasadabjA gojA R^itajA adrijA R^itaM bR^ihaditi || 3|| athAdhiShThAnam \-\-\- madhye binduM trikoNaM tadanu R^itugaNaM vasudalaM dvAdashAraM ShoDashakarNiketi | madhye bIjAtmakaM devaM yajet | vAmadakShiNe siddhirbuddhiH | agre kAmadughA ShaTkoNe sumukhAdayaH ShaDvinAyakAH | vasudale vakratuNDA\- dyaShTavinAyakAH | dvAdashAre baTuko vAmano mahAdashaka\- mahodarau subhadro mAlI varo rAma umA shivaH skando nandI | tadbAhye.aNimAdisiddhayaH | ShoDashAre dikpAlAH sAyudhA iti || 4|| atha prasAraH \-\-\- ya etena chaturthIShu pakShayorubhayorapi | lakShaM juhuyAdapUpAnAM tatkShaNAddhanado bhavet || siddhaudanaM trimAsaM tu juhvadagnAvananyadhIH | tAvajjuhva\- tpR^ithukAnhi sAkShAdvaishravaNo bhavet || uchchATayedvibhItaishcha mArayadviShavR^ikShajaiH | vashyAya pa~NkajorvidvAndhanArthI modakairhunet || evaM j~nAtvA kR^itakarmA bhavati kR^itakarmA bhavatIti || 5|| iti gaNeshapUrvatApinyupaniShatsu dvitIyopaniShat || 2|| \medskip\hrule\medskip atha hovAcha bhR^iguputrastantraM vijij~nAsitavyamiti | mUle shUnyaM vijAnIyAt | shUnyaM vai paraM brahma | tatra satAraM samAyaM sAma nyasettrirekhaM bhavati trayo hIme lokAstrayo hIme vedAH | R^igvai bhUH sA mAyA bhavati | yajurvai bhuvaH sa shivo bhavati | sAma vai svaH sa hiraNyagarbho bhavati | ShaTkoNaM bhavati ShaD hIme lokAH ShaDDhA R^itavo bhavanti | tatra tAramAyAramAmAravishveshadharaNIkramAnnyaset | aShTapatraM bhavatyaShTAkSharA gAyatrI bhavati brahmagAyatrIM nyaset | dvAdashapatra bhavati dvAdashAdityA bhavanti te svarA bhavanti | svarAn j~nAtvAdityalokamashnute | ShoDashapatraM bhavati ShoDashakalo vai puruSho varNo ha vai puruShaH sa lokAdhiShThito bhavatyanuShTub vai puruShaH || 1|| sa hovAcha bhR^iguputra etamAnuShTubhaM mantrarAjaM sA~NgaM sa prasR^itikaM samAyaM sAdhiShThAnaM satantraM yo jAnAti sa bhUtimAn bhavati so.amR^itatvaM cha gachChati so.amR^itatvaM cha gachChatIti || 2|| iti gaNeshapUrvatApinyupaniShatsu tR^itIyopaniShat || 3|| ityAtharvaNIyA gaNeshapUrvatApinyupaniShatsamAptA || \medskip\hrule\medskip \medskip\hrule\medskip atha gaNeshottaratApinyupaniShat || OM || omityekAkSharaM brahmedaM sarvam | tasyopavyAkhyAnam | sarvaM bhUtaM bhavyaM bhaviShyaditi sarvamo~NkAra eva | etachchAnyachcha trikAlAtItaM tadapyo~NkAra eva | sarvaM hyetadgaNesho.ayamAtmA brahmeti | so.ayamAtmA chatuShpAt | jAgaritasthAno bahiHpraj~naH saptA~Nga ekonaviMshatimukhaH sthUlabhugvaishvAnaraH prathamaH pAdaH | svapnasthAno.antaH\- praj~naH saptA~Nga ekonaviMshatimukhaH praviviktabhuk taijaso dvitIyaH pAdaH | yatra supto na ka~nchana kAmaM kAmayate na ka~nchana svapnaM pashyati tatsuShuptam | suShuptisthAna ekIbhUtaH praj~nAnaghana evAnandabhuk chetomukhaH prAj~nastR^itIyaH pAdaH | eSha sarveshvara eSha sarvaj~na eSho.antaryAmyeSha yoniH sarvasya prabhavApyayau hi bhUtAnAm | nAntaHpraj~naM na bahiHpraj~naM nobhayataHpraj~naM na praj~naM nApraj~naM na praj~nAnaghanamadR^iShTamavyavahAryamagrAhyamalakShaNa\- machintyamavyapadeshyamaikAtmyapratyayasAraM prapa~nchopashamaM shivamadvaitaM chaturthaM manyante sa gaNesha AtmA vij~neyaH | sadojjvalo vidyAtatkAryahInaH svAtmabandharahitaH sarvadoSharahita AnandarUpaH sarvAdhiShThAnaH sanmAtro nirastAvidyAtamomoha\- meveti sambhAvyAhamoM tatsatparaM brahma vighnarAjashchidAtmakaH so.ahamoM tadvinAyakaM paraM jyotI raso.ahamityAtmAnamAdAya manasA brahmaNaikIkuryAt | vinAyako.ahamityetattattvataH pravadanti ye | na te saMsAriNo nUnaM pramodo vai na saMshayaH || ityupaniShat | ya evaM veda sa mukhyo bhavatIti yAj~navalkya iti yAj~navalkya iti | etadeva paraM dhyAnametadeva paraM tapaH | vinAyakasya yajj~nAnaM pUjanaM bhavamochanam || ashvamedhasahasrANi vAjapeyashatAni cha | ekasya dhyAnayogasya kalAM nArhanti ShoDashIm || iti gaNeshottaratApinyupaniShatsu prathamopaniShat || 1|| \medskip\hrule\medskip OM || sa viShNuH sa shivaH sa brahmA sendraH senduH sa sUryaH sa vAyuH so.agniH sa brahmAyamAtmane sarvadevAya Atmane bhUtAya Atmana iti manyante | OM so.ahaM OM so.ahaM OM so.ahamiti | OM brahman OM brahman OM brahmanniti | OM shivaM OM shivaM OM shivamiti | taM gaNeshaM taM gaNeshamidaM shreShTham | OM gaNAnAM tvA gaNapatiH |sapriyANAM tvA priyapatiH | sanidhInAM tvA nidhipatiH | OM tatpuruShAya vidmahe vakratuNDAya dhImahi | tanno dantI prachodayAt | OM tadgaNeshaH | OM sadgaNeshaH | OM paraM gaNeshaH | OM brahma gaNeshaH | gaNanAkAro nAdaH | etatsarvo nAdaH | sarvAkAro nAdaH | etadAkAro nAdaH | mahAnnAdaH | sa gaNesho mahAn bhavati | so.aNurbhavati | sa vandyo bhavati | sa mukhyo bhavati | sa pUjyo bhavati | rUpavAn bhavati | arUpavAn bhAvati | dvaito bhavati | advaito bhavati | sthAvarasvarUpavAn bhavati | ja~NgamasvarUpavAn bhavati | sachetanavichetano bhavati | sarvaM bhavati | sa gaNesho.avyakto yo.aNuryaH shreShThaH sa vai vegavattaraH | ahrasvAhrasvashcha | atihrasvAtihrasvAtihrasvashcha | asthUlAsthUlAsthUlashcha | OM na vAyurnAgnirAkAsho nApaH pR^ithivI na cha | na dR^ishyaM na dR^ishyaM na dR^ishyam | na shItaM noShNaM na varShaM cha | na pItaM na pItaM na pItam | na shvetaM na shvetaM na shvetam | na raktaM na raktaM na raktam | na kR^iShNaM na kR^iShNaM na kR^iShNam | na rUpaM na nAma na guNam |na prApyaM gaNeshaM manyante | sa shuddhaH sa shuddhaH sa shuddho gaNeshaH | sa brahma sa brahma sa brahma gaNeshaH | sa shivaH sa shivaH sa shivo gaNeshaH | indro gaNesho viShNurgaNeshaH sUryo gaNesha etatsarvaM gaNeshaH | sa nirguNaH sa niraha~NkAraH sa nirvikalpaH sa nirIhaH sa nirAkAra Ananda\- rUpastejorUpamanirvAchyamaprameyaH purAtano gaNesho nigadyate | sa AdyaH so.akSharaH so.anantaH so.avyayo mahAnpuruShaH | tachChuddhaM tachChabalaM tataH prakR^itimahattattvAni jAyante | tatashChAha~NkArAdipa~nchatanmAtrANi jAyante | tataH pR^ithvyaptejo vAyvAkAshapa~nchamahadbhUtAni jAyante | pR^ithivyA oShadhayaH oShadhIbhyomannAdretastataH puruShastataH sarvaM tataH sarvaM tataH sarvaM tataH sarvaM jagat | sarvANi bhUtAni jAyante | devA nu jAyante | tatashcha jIvanti | devA nu jIvanti | yaj~nA nu jIvanti | sarvaM jIvati | sa gaNesha AtmA vij~neyaH | ityupaniShat | ya evaM veda sa mukhyo bhavatIti yAj~navalkya iti yAj~navalkya iti || iti gaNeshottaratApinyupaniShatsu dvitIyopaniShat || 2|| \medskip\hrule\medskip OM || gaNesho vai brahma tadvidyAt | yadidaM ki~ncha sarvaM bhUtaM bhavyaM jAyamAnaM cha tatsarvamityAchakShate | asmAnnAtaH paraM ki~nchit | yo vai veda sa veda brahma brahmaivopApnoti | tatsarvamityAchakShate | brahmaviShNvAdi\- gaNAnAmIshabhUtamityAha tadgaNesha iti | tatparamityAha yamete nApnuvanti pR^ithivI suvarchA yuvatiH sajoShAH | yadvai vA~N nAkrAmati manasA saha nAgnirna pR^ithvI na tejo na vAyurna vyoma na jalamityAha | nendriyaM na sharIraM na nAma na rUpam | na shuklaM na raktaM na pItaM na kR^iShNamiti | na jAgranna svapno na suShuptirna vai turIyA | tachChuddhamaprA\- pyamaprApyaM cha | aj~neyaM chAj~neyaM cha | vikalpAsahiShNu tatsashaktikaM gajavaktraM gajAkAraM jagadevAvarundhe | divamanantashIrShairdishamanantakarairvyomAnantajaTharairmahI\- manantapAdaiH svatejasA bAhyAntarIyAnvyApya tiShThatItyAha | tadvai paraM brahma gaNesha ityAtmAnaM manyante | tadvai sarvataH pashyati sma na ki~nchiddadarsha | tato vai so.ahamabhUt | naikAkitA yukteti guNAnnirmame | nAme rajaH sa vai brahmA | mukhAtsattvaM sa vai viShNuH | nayanAttamaH sa vai haraH | brahmANamupadishati sma brahman kuru sR^iShTim | brahmovAcha nAhaM vedmi | gaNesha uvAcha maddehe brahmANDAntargataM vilokaya tathAvidhAmeva kuru sR^iShTim | atha brahmA janmadvAreNa brahmANDAntargataM vilokayati sma | samudrAn saritaH parvatAn vanAni mahIM divaM pAtAlaM cha narAn pashUnmR^igAnnAgAn hayAn govrajAn sUryAchandramaso nakShatrANyagnIn vAyundishastato va sR^iShTimachIkarat | tatashchAtmAnamiti manyate sma | na vai mattaH paraM ki~nchidahameva sarvasyesha iti yAvadvadati tAvatkrUrA ajAyeran | mahaddehA jihvayA bhuvaM lihAnA daMShTrAvyAptAkAshA mahachChabdA brahmANaM hantumudyuktAH | tAndR^iShTvA\- bibhyattatsasmAra | tatashchAgre koTisUryapratIkAshamAnandarUpaM gajavaktraM vilokayati sma | tuShTAvAtha gaNeshvaram | tvaM nirmAtA kShmAbhR^itAM saritAM sAgarANAM sthAvarANAM ja~NgamAnAM cha | tvattaH parataraM ki~nchinnaivAsti jagataH prabho | kartA sarvasya vishvasya pAtasaMhArakArakaH | bhavAnidaM jagatsarvaM vyApyaiva paritiShThati || iti stutvA brahmANaM taduvAcha brahmastapasva tapasvetyuktvA.antarhite asmin brahmA tapashchachAra | kiyatsvatIteShvanehaHsu tapasi sthite brahmaNi puro bhUtvovAcha | prasanno.ahaM prasanno.ahaM varAn varaya | shrutvaivaM vachonmIlya nayane yAvatpuraH pashyati tAvadgaNeshaM dadarsha | stauti sma | tvaM brahmA tvaM viShNustvaM harastvaM prajApatistvamindrastvaM sUryastvaM somastvaM gaNeshaH | tvayA vyAptaM charAcharaM tvadR^ite na hi ki~nchana | tatashcha gaNesha uvAcha | tvaM chAhaM cha na vai bhinnau kuru sR^iShTiM prajApate | shaktiM gR^ihANa maddattAM jagatsarjanakarmaNi || tato vai gR^ihItAyAM shatvA brahmaNaH sR^iShTirajAyata | brAhmaNo vai mukhAjjaj~ne bAhvoH kShatramUrvorvaishyaH padbhyAM shUdrashchakShuSho vai sUryo manashchandramA agnirvai mukhAtprANAdvAyurnAbhervyoma shIrShNo dyauH padbhyAM bhUmirdishaH shrotrAt | tathA lokAnakalpayanniti | tato vai sattvamuvAcha tvaM vai viShNuH pAhi pAhi jagatsarvam | viShNuruvAcha na me shaktiH | sovAcha gR^ihAnemAM vidyAm | tato vai sattvaM tAmAdAya jagatpAti sma | haramuvAcha kuru hara saMhAram | jagaddharaNAddharo bhava | harashchAtmAnamityavaiti sma na vai matparaM ki~nchidvishvasyAdi\- rahaM hara iti garvaM dadhau yAvattAvadvyAptaM vyoma gajavaktrai\- rmahachChabdairharaM hartumudyuktaiH | haro vai vilokya rudati sma | rodanAdrudrasa~nj~naH | tatastaM puruShaM smR^itvA tuShTAva tvaM brahmA tvaM kartA tvaM pradhAnaM tvaM lokAn sR^ijasi rakShasi harasi | vishvAdhArastvamanAdhAro.anAdheyo.anirdeshyo\- .apratarkyo vyApyedaM sarvaM tiShThasIti stavanAdvinAyakaM dadarsha | tatashcha taM nanAma | gaNesha uvAcha kuru hara haraNam | tadvai saMhartA.abhUdrudraH | ya evaM veda sa gaNesho bhavati | ityupaniShat || iti gaNeshottaratApinyupaniShatsu tR^itIyopaniShat || 3|| \medskip\hrule\medskip OM || gaNesho vai sadajAyata tadvai paraM brahma | tadvidApnoti param | tadeShAbhyuktA yadanAdibhUtaM yadanantarUpaM yadvij~nAnarUpaM yaddevAH sarve brahma jyeShThamupAsate na vai kAryaM karaNaM na tatsamashchAdhikashcha dR^ishyaH | sUryo.asmAdbhIta udeti | vAto.asmAdbhItaH pavate | agnirvai bhItastiShThati | tachchitsvarUpaM nirvikAramadvaitaM cha | tanmAyAshabalamajanItyAha | anena yathA tamastatashchomiti dhvanirabhUt | sa vai gajAkAraH | anirvachanIyA saiva mAyA jagadbIjamityAha | saiva prakR^itiriti gaNesha iti pradhAnamiti cha mAyAshabalamiti cha | etasmAdvai mahattattvamajAyata | tataH karAgreNAha~NkAraM sR^iShTavAn | sa vai trividhaH sAttviko rAjasatAmasashcheti | sAttvikI j~nAnashaktiH | rAjasI kriyAshaktiH | tAmasI dravyashaktiH | tAmasyAH pa~ncha\- tanmAtrA ajAyanta pa~nchabhUtAnyajAyanta | rAjasyAH pa~ncha j~nAnendriyANi pa~ncha karmendriyANi pa~ncha vAyavashchAjAyanta | sAttvikyA disho vAyuH sUryo varuNo.ashvinAviti j~nAnendriyadevatA agnirindro viShNuH prajApatirmitra iti karmendriyadevatAH | idamAdipuruSharUpam | paramAtmanaH sUkShmasharIramidamevochyate | atha dvitIyam | pa~nchatanmAtrAH pa~nchasUkShmabhUtAnyupAdAya pa~nchIkaraNe kR^ite pa~nchamahAbhUtAnyajAyanta | avashiShTAnAM pa~nchapa~nchAshAnAM kalpArambhasamaye bhUtavibhAge chaitanyapraveshAdahamityabhimAnaH | tasmAdAdigaNesho bhavAnuchyate | tato vai bhUtebhyashchaturdasha loka ajAyeran | tadantargatajIvarAshayaH sthUlasharIraiH saha virADityuchyate | iti dvitIyam | rAjaso brahmA sAttviko viShNustAmaso vai haraH | trayaM militvA parasparamuvAcha ahameva sarvasyesha iti | tato vai parasparamasahamAnAshchordhvaM jagmuH | tatra na ki~nchiddadR^ishuH | tatashchAdhaHpradeshe dashadikShu bhramanto na ki~nchitpashyanti sma | tato vai dhyAnasthitA abhUvan | tatashcha hR^iddeshe mahAntaM puruShaM gajavaktramasa~NkhyashIrShamasa~NkhyapAda\- manantakaraM tejasA vyAptAkhilalokaM brahmamUrdhAnaM dikshravaNaM brahmANDagaNDaM chidvyomatAlukaM satyajananaM cha jagadutpattyapAyonmeShanimeShaM somArkAgninetraM parvatesharadaM puNyApuNyoShThaM grahoDudashanaM bhAratIjihvaM shakraghrANaM kulagotrAMsaM somena kaNThaM harashiroruhaM sarinnadabhujamuragA~NgulikamR^ikShanakhaM shrIhR^itkAmAkAshanAbhikaM sAgarodaraM mahIkaTideshaM sR^iShTili~NgakaM parvateshoruM dasrajAnukaM jaTharAntaH\- sthitayakShagandharvarakShaHkinnaramAnuShaM pAtAlaja~NghakaM municharaNaM kAlA~NguShThakaM tArakAjAlalA~NgulaM dR^iShTvA stuvanti sma | yato vA imAni bhUtAni jAyante yato.agniH pR^ithivyaptejo vAyuryatkarAgrAdbrahmaviShNurudrA ajAyanta yato vai samudrAH saritaH parvatAshcha yato vai charAcharamiti stavanAtprasanno bhUtvovAchA.ahaM sarvasyesho mattaH sarvANi bhUtAni mattaH sarvaM charAcharaM bhavanto vai na madbhinnA guNA me vai na saMshayaH | guNeshaM mAM hR^idi sa~nchintya rAjasa tvaM jagatkuru sAtvika tvaM pAlaya tAmasa tvaM haretyuktvAntarhitaH | sa vai gaNeshaH | sarvAtmA vij~neyaH sarvadevAtmA vai sa ekaH | ya evaM veda sa gaNesho bhavati | ityupaniShat | iti gaNeshottaratApinyupaniShatsu chaturthopaniShat || 4|| \medskip\hrule\medskip OM || devA ha vai rudramabruvan kathametasyopAsanam | sa hovAcha rudro gaNako nichR^idgAyatrI shrIgaNapaterenaM mantrarAjamanyonyAbhAvAtpraNavasvarUpasyAsya paramAtma\- no.a~NgAni jAnIte sa jAnAti so.amR^itatvaM cha gachChati | yo.adhIte sa sarvaM tarati | ya enaM mantrarAjaM gaNapateH sarvadaM nityaM japati so.agniM stambhayati sa udakaM stambhayati sa vAyuM stambhayati sa sUryaM stambhayati sa sarvAndevAnstambhayati sa viShaM stambhayati sa sarvopadravA\- nstambhayati | ityupaniShat | ya enaM mantrarAjaM nityamadhIte sa vighnAnAkarShayati devAnyakShAn rogAn grahAnmanuShyAn sarvAnAkarShayati | sa bhUrlokaM jayati sa bhuvarlokaM jayati sa svarlokaM sa maharlokaM sa janolokaM sa tapolokaM sa satyalokaM sa saptalokaM sa sarvalokaM jayati | so.agniShTomena yajate so.atyagniShTomena sa ukthyena sa ShoDashIyena sa vAjapeyena so.atirAtreNa so.aptoryAmeNa sa sarvaiH kratubhiryajate | ya enaM mantrarAjaM vaighnarAjaM nityamadhIte sa R^icho.adhIte sa yajUMShyadhIte sa sAmAnyadhIte so.atharvaNamadhIte so.a~NgirasamadhIte sa shAkhA adhIte sa purANAnyadhIte sa kalpAnadhIte sa gAthA adhIte sa nArAshaMsIradhIte sa praNavamadhIte | ya enaM mantrarAjaM gANeshaM veda sa sarvaM veda sa sarvaM veda | sa vedasamaH sa munisamaH sa nAgasamaH sa sUryasamaH so.agnisama iti | upanItaikAdhikashataM gR^ihasthaikAdhikashataM vAnaprasthakAdhikashataM rudrajApakasamam | yatInAmekAdhikashatamatharvashiraHshikhAdhyApakasamam | rudrajApakaikAdhikashatamatharvashiraHshikhAdhyApakaikAdhikashataM gANeshatApanIyopaniShadadhyApakasamam | mantrarAjajApakasya yatra ravisomau na tapato yatra vAyurnakShatrANi na vAti bhAnti yatrAgnirmR^ityurna dahati pravishati yatra moho na duHkhaM sadAnandaM parAnandaM samaM shAshvataM sadAshivaM paraM brahmAdivanditaM yogidhyeyaM paramaM padaM chinmAtraM brahmaNaspatimekAkSharamevaM paramAtmAnaM bAhyAnte labdhAMshaM hR^idi samAveshya ki~nchijjaptvA tato na japo na mAlA nAsanaM na dhyAnAvAhanAdi | svayamavatIrNo hyayamAtmA brahma so.ahamAtmA chatuShpAt | bahiHpraj~naH praviviktabhuk taijasaH | yatra supto na ka~nchana kAmaM kAmayate na ka~nchana svapnaM pashyati tatsuShuptam | tatraikIbhUtaH praj~nAnaghana evAnandabhuk chetomukhaH prAj~naH | eSha sarveshvaraH sarvAntaryAmI eSha yoniH sarvabhUtAnAm | na bahiHpraj~naM nAntaHpraj~naM nobhayataHpraj~naM na praj~nAnaghanamavyapadeshyamavyavahAryamagrAhyamalakShaNa\- machintyamaikAtmyapratyayasAraM prapa~nchopashamaM shivamadvaitamevaM chatuShpAdaM dhyAyan sa evAtmA bhavati | sa AtmA vij~neyaH sadojjvalo.avidyAtatkAryahInaH svAtmabandharahito dvaitarahito nirastAvidyAtamomohaa\- ha~NkArapradhAnamahameva sarvamiti sambhAvya vighnarAja\- brahmaNyamR^ite tejomaye para~njyotirmaye sadAnandamaye svaprakAshe sadodite nitye shuddhe mukte j~neshvare pare brahmaNi ramate ramate ramate ramate | ya evaM gaNeshatApanI\- yopaniShadaM veda sa saMsAraM tarati ghoraM tarati duHkhaM tarati vighnAMstarati mahopasargaM tarati | Anando bhavati sa nityo bhavati sa shuddho bhavati sa mukto bhavati sa svaprakAsho bhavati sa Ishvaro bhavati sa mukhyo bhavati sa vaishvAnaro bhavati sa taijaso bhavati sa prAj~no bhavati sa sAkShI bhavati sa eva bhavati sa sarvo bhavati sa sarvo bhavatIti | ityupaniShat | OM sa ha nAvavatu || iti gaNeshottaratApinyupaniShatsu pa~nchamopaniShat || 5|| \medskip\hrule\medskip OM || athovAcha bhagavatI gaurI ha vai rudrametasya mantrarAjasyAnuShThAnavidhiM me brUhIti | sa hovAcha rudro vidhiM labdhAMshaM gurudevatayorAlabhya manasA puShpaM nivedyopakramya bhUtotsAraNamAsanabandhAdyAtma\- rakShAsuniyamabhUtashuddhiprANasthApanapraNavAvartana\- mAtR^ipUjanAntarmAtR^ikAntaryAgAdi sampAdyAtra kechana samantraM mUlavaidikakalparupakramaM grahaNa\- samarpaNanivedanAni bAhye.anyatheti mahArthyaM sha~NkhaM tripAdyorgandhAdinA pUjitayoH sthApya pAtrAsAdanaM dakShiNopakrameNa pAdyArghyAchamanamadhuparkapuna\- rAchamananivedanapAtrANi saMsthAsu yathopadiShTaM chaturthyoH parvaNi saMsthAsu yathAvidhi sthApya nivedane prakShAlanameva tato.arvAk pa~nchAmR^itapAtrANi riktaM cha mUlenAlabhya nivedinArghyodakenAtmAnaM pAtrANi sambhAraM cha prokShya pAtrAtiriktAni mahArghyodakena sarvanivedanaM karashuddhiM mUlAsuniyamaM yathoktarShi\- chChandodaivataM smR^itvA viniyogashcha nitye pUjA~Ngo japo japA~NgA pUjA japa itya~NguShThavyApakasyAntA\- ShTA~NgadaNDimuNDinyAsAdi kR^itvA mukhamavekShyA\- tmAnaM devarUpiNaM sambhAvya mUrdhni puShpaM dattvA pIThaM sampUjyAsanaM dattvA R^iShyAdi kR^itvA dhyAtvA hR^idayAmbhoje yogino.atra japanti | svAntAmbhojAddeva\- mAvAhya mudrAM darshayitvA devasya sakalIkaraNA~Ngu\- ShThahR^idayArpinyA svAnte mudrAM nivedya pAtrANi cha mUlena dattvA rikte pa~nchAmR^itaM saMyojya tena pa~nchavAraM sakR^idvA.abhiShichya nityena santarpya kalpastavanAdipuruShasUktarudrAdhyAyaghoShashAntyAdinA mUlena chAbhiShichya sarvapUjAM nivedya dIpaM trirbhrAmya savyenAplAvya mahAnaivedyapIThAvaraNAnyupasaMhR^itya darshayet | tAmbUlAnte ki~nchinmUlamAvartya punardhU\- pAditrayabhakShyAdi nivedya mudrAH sarvopachArasya darshayitvA nivedanamidamAsanaM namaH pAdye eSho.arghyaH svAheti dakShiNakare.arghye idaM svadheti purastrike mukhe nama iti snAneShveSha gandho namo.akShateShu OM puShpANi namaH puShpeShveSha dhUpo dIpo namo dhUpadIpayoH samarpayAmIti naivedyaphalatAmbUleShu nivedayAmi namo hiraNye eSha puShpA~njalirnama iti mAlAyAmiti paramaM rahasyamapra\- kAshyaM bIjaM ya evaM veda sa sarvaM veda sa sarvaM veda | varNArthaM labdhAMshena mantrArthena cha pIThAvaraNa\- devatAvadhAnena vA japati sa japati | mukhyaM labdhAMsha\- mAsanaM mR^idulaM bhuktariktavAsaHkausumbhamA~njiShTha\- raktakambalachitramR^igavyAghrAjinaM vA yathoktamuktAnyatarai rAsanAntarayojanAsphaTikakamalabhadrAkShamaNimuktA\- pravAlarudrAkShakushagranthiShu vA japati sa japati | kushamayI nityAkShAlanaM chandanAlepo dhUpenAbhimantraya pR^ithagabhimantraNaM sadyojAtaiH pa~nchabhiH prANa\- sthApanajIvanatarpaNaguptAni cha svamUle guhyaM vAmena spR^ishenna darshayet | evaM shrAvaNe pavitreNa madhau damanena japamAlayA mahAnavamyAM tApasyAM chaturthyAM tilalaDDukaiH saptamyAM shItalachandanena shivarAtryAM bilvadalamAlayA.anyasmiparvaNi mahatyArchayanti te.archayanti | modakapR^ithukalAjasakturambhAphalekShunArIkelA\- pUpAnanyAni cha yathopadiShTamAhutibhirjuhoti | japashcha prAkpravaNe homo.anyathopAsyaH | evaM yaH karoti so.amR^itatvaM vindati sa pratiShThAM prApnoti muktiM vindati bhuktiM bhunakti vAchaM vadati yasho labhate | idaM rahasyaM yo jAnAti sa jAnAti yo.adhIte so.adhIte sa Anando bhavati sa nityo bhavati sa vishuddho bhavati sa mukto bhavati sa prakAsho bhavati sa dayAvAnbhavati j~nAnavAnbhavatyAnandavAnbhavati vij~nAnavAnbhavati vij~nAnAnando bhavati so.amR^itatvaM\- bhavatyamR^itatvaM bhavatIti | OM sa ha nAvavatviti shAntiH || iti gaNeshottaratApinyupaniShatsu ShaShThopaniShat || 6|| ityAtharvaNIyA gaNeshatApinyupaniShatsamAptA || ## Encoded and proofread by Sunder Hattangadi \medskip\hrule\obeylines Please send corrections to sanskrit@cheerful.com Last updated \today https://sanskritdocuments.org \end{document}